FODELSEDAG
2010Jenifer Malmqvist
Sara i Katarina kochają się. Z pozoru obie kobiety są szczęśliwe, żyją w harmonii. W otwierającej etiudę scenie widzimy dwie dojrzałe kobiety w łóżku. Przytulają się, uśmiechają do siebie. Pokój tonie w jasnym świetle poranka. Sara okazuje szczególną czułość ukochanej - tego dnia przypadają bowiem jej urodziny. Przygotowuje dla niej prezent-niespodziankę.
Wychowują wspólnie córkę Sary z poprzedniego związku, Johannę. Przyjaźnią się z Fredrikiem, który uczestniczy w najważniejszych wydarzeniach w ich wspólnym życiu, w rodzinnych uroczystościach, niekiedy pomaga kobietom. Marzą, by i Katarina doświadczyła macierzyństwa. Na tym sielskim obrazie od początku dostrzegalna jest jednak pewna rysa, emocjonalne napięcie obserwowane choćby w sposobie przyjmowania pieszczot. Coś już się wydarzyło, o czym nie wie ani Sara, ani widz. Napięcie między kobietami narasta, gdy zmienia się rola jedynego mężczyzny w ich obecnym życiu. Fredrik ma zostać ojcem dziecka. Kiedy jednak zamiast planowanej inseminacji, dochodzi do zbliżenia pomiędzy Fredrikiem a Katariną, Sara przeżywa frustrację, czuje się odrzucona. Zdrada zaczyna ciążyć obu kobietom.
Jenifer Malmqvist opowiada o tym istotnym epizodzie z życia bohaterek w sposób subtelny. Słowa, dialog nie jest w Urodzinach głównym źródłem wiedzy o bohaterach. O ich stanach emocjonalnych, zmianach w relacjach dowiadujemy się więcej z drobnych gestów i spojrzeń. Bohaterki prowadzą złożoną i destrukcyjną grę, do której motywuje je zazdrość i wściekłość. W szkicowanym delikatną kreską świecie przedstawionym szczególnego znaczenia nabierają przedmioty: tort, łódka zbudowana przez Sarę dla Katariny, strzykawki, które miały służyć do sztucznego zapłodnienia i których przygotowanie świadczyło, że obie kobiety czekają na dziecko. Nagle stają się one znakiem zdrady i zawodu, a w końcu częścią ozdoby ogrodowej przygotowanej przez Johannę. By mogło dojść do ukojenia bólu obu kobiet - wyrzutów sumienia i żalu - musi nastąpić oczyszczenie. Jego filmowym ekwiwalentem okazuje się motyw wody: morza i ulewnego deszczu. Sara i Katarina znów zbliżą się do siebie. Tytułowe urodziny odsyłają więc nie tylko do jubleuszu Katariny, ale i do odrodzenia ich związku, a w końcu do narodzin dziecka. Okażą sobie uczucie, ale na pierwszym planie w kadrze ukazującym ich pocałunek pozostaną pomalowane przez Johannę strzykawki. Malmqvist nie koncentruje się w swej etiudzie na problemie orientacji seksualnej bohaterek, choć jest ona jedną z przyczyn zdarzeń. Tematem filmu zdaje się być przede wszystkim chwiejna równowaga, na którą skazany jest człowiek żyjący w bliskiej relacji z drugim.