WYWŁASZCZENIE
1973Stanisław Suchoń
Twórcy filmu towarzyszą bohaterowi w ostatnich chwilach przed przymusową wyprowadzką i zburzeniem domu. Obserwują, jak mężczyzna próbuje walczyć o swój dom, jak w końcu pakuje rzeczy i jest obecny podczas wyburzania. Jego własność wkrótce zaleje woda.
Film nakręcono na początku lat 70. XX wieku, ale jego ekspozycja zdaje się przenosić widzów w wiek XIX. Stara, kryta strzechą chałupa dawno temu przysiadła w malowniczej okolicy na skraju lasu. Pan Goździk - mężczyzna w prostym chłopskim stroju - zamieszkuje ją zapewne od lat. Być może jego bliscy żyli tam od pokoleń. Tymczasem jedna z inwestycji epoki Gierka zmusza go do wyprowadzki. Jego dom bezlitośnie pożerają łopaty buldożerów, pozostawiając za sobą ślad wyrównanej przez gąsienice ziemi. Chłop próbuje walczyć. Cytuje Gierka, który obiecywał szacunek i opiekę państwa starszym obywatelom. Bezskutecznie spiera się z kierownikiem budowy. W końcu się poddaje. Jego niezwykle skromny dobytek zostaje załadowany na przyczepę ciągnika. Znikają ze ścian obrazy i skrzypce, znika drewniane łóżko wypełnione słomą zastępującą materac, znikają śrubki, uchwyty i używane żyletki z półek. Świat Goździka staje się przeszłością. Ogromna zapora wypełnia szeroki kadr, woda zalewa okolice, fale monotonnie odbijają się od mulistego brzegu.
Temat zmian, do jakich doprowadzały wielkie inwestycje lat 70., podjęła również Irena Kamieńska w filmie dokumentalnym Zapora. Opowiada w nim o przygotowaniach do zalania wsi Stare Maniowy, które również związane było z wysiedleniem mieszkańców. W efekcie powstała Zapora Czorsztyńska i nowa wieś o zupełnie innej strukturze. Kamieńska zestawia obrazy tradycyjnego życia mieszkańców z zebraniem, podczas którego decydenci usiłuję przekonać mieszkańców do zmian w niewielkim stopniu uwzględniających ich dotychczasowy styl życia.
Oba filmy opowiadają o nieuniknionym końcu starego świata i przeobrażeniach, w których rozwój cywilizacyjny niekoniecznie waloryzowany jest pozytywnie.