Wyszukiwaniex

Proszę wpisać poszukiwane słowo lub jego fragment.

Opcja fragment pozwala wyszukać każde wystąpienie poszukiwanego wyrażenia.

Opcja początek pozwala wyszukać wszystkie tytuły i nazwiska rozpoczynające się od wyszukiwanego wyrażenia.

Opcja dokładnie wyszukuje tylko te filmy i osoby, których tytuły, imiona i/lub nazwiska są takie same jak wyszukiwane wyrażenie.

WAŻNE!
W tytułach filmów w wyszukiwarce nie uwzględniamy występujących w nich znaków przestankowych.
Proszę pamiętać, że każda osoba wpisana jest do bazy w formie „nazwisko, imię”. Wyszukując osoby w opcji początek należy wpisać jej nazwisko lub jego początkowy fragment, w opcji dokładnie należy wpisać np. Kowalski, Jan (nie Jan Kowalski). W tej opcji wpisanie przecinka i spacji JEST KONIECZNE.

Szukaj w bazie

SOMNAMBULICY

1957
Mieczysław Waśkowski

Filmowa próba wniknięcia w malarstwo Tadeusza Kantora. Barwne plamy rozlewają się po ekranie, by zblaknąć, a następnie rozbłysnąć pełnią koloru. Malarski informel pokazany filmowymi środkami wyrazu.

Temat sztuki pojawił się w dokumentach szkolnych w okresie Odwilży, choć do filmów o sztuce zaliczyć można również wcześniejszą etiudę Andrzeja Wajdy Ceramika iłżecka – poświęconą twórczości ludowych artystów-garncarzy z Iłży. W zbiorach Archiwum Szkolnego zachowały się dwa filmy o sztuce pochodzące z 1955 roku: Akwaforta Andrzeja Piekutowskiego i Barbary Sass oraz Rzeźba Mieczysława Waśkowskiego. Oba utrzymane są w charakterystycznej dla tego czasu poetyce filmu oświatowego z objaśniającym komentarzem ilustrowanym inscenizowanymi ujęciami. W drugim z nich późniejszy autor Somnambulików ukazuje proces tworzenia odlewów gipsowych rzeźb.

Czas formalnych eksperymentów w filmach szkolnych dopiero jednak nadchodził. Już wkrótce dominującą tendencją w etiudach fabularnych staje się podszyty groteską surrealizm. Zmieniał się będzie również szkolny dokument. Jaskółką tych zmian jest zrealizowany w estetyce dokumentu poetyckiego film Ryszarda Bera ze zdjęciami Witolda Sobocińskiego Łodzie wypływają o świcie. Przykładem poszukiwań formalnych pozostają również kolejne prace Mieczysława Waśkowskiego z roku 1957 – Somnambulicy i Uwaga! Malarstwo, które powstają w koprodukcji z Zespołem Filmowym Kadr. Drugi z nich zaprezentowano podczas II Wystawy Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.

W obu filmach ukazano ten sam styl malarski. Taszyzm i informel, odmiany abstrakcji lirycznej, charakteryzował instynktowny, ekspresyjny, często gwałtowny sposób nakładania farby na płótno. Tadeusz Kantor, jeden z twórców nurtu, pisał po latach: „Było to dotarcie do najgłębszych warstw osobowości, egzystencji ludzkiej, ontologii materii nie dającej się ująć racjonalnymi prawami konstrukcji, zmieniającej twórczość w manifestację spirytualną i w działanie.” (T. Kantor, Teatr Niemożliwy, Galeria B, Gniezno, 1974, w: Performance, pod red. G. Dziamskiego, H. Gajewskiego, J. Wojciechowskiego, Warszawa 1984, s. 21). Waśkowski oddaje jego istotę poprzez obrazy rozlewających się plam barwnych, nieregularnych, przerywanych linii. Dynamikę pracy uwypuklają niekiedy gwałtowne, pozornie nieuzasadnione ruchy kamery. W efekcie powstają abstrakcyjne kompozycje o hipnotycznej sile. W Somnambulikach pozostają anonimowe. W Uwaga! Malarstwo tuż po planszy tytułowej pojawia się napis: „Maluje Tadeusz Kantor”. O ile więc pierwszy z tych filmów próbuje dotknąć esencji informelu, to drugi stanowi próbuję ukazania konkretnego procesu twórczego. W odróżnieniu jednak od klasycznych filmów o sztuce nie prezentuje malującego artysty. Nie pojawiają się w nim żadne informacje biograficzne, żadna próba interpretacji dzieł. W obu nie użyto komentarza, który jeszcze kilka lat wcześniej był nieodzownym elementem tego typu utworów.

Ścieżkę dźwiękową wypełnia doskonale współbrzmiąca z obrazem muzyka współczesna Adama Kaczyńskiego.

Katarzyna Mąka-Malatyńska
© 1998-2024 Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi.
Internetowa Baza Filmu Polskiego filmpolski.pl jest bazą danych chronioną przepisami Ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych (Dz. U. 2001 nr 128 poz. 1402). Kopiowanie treści zawartych w serwisie bez zgody redakcji zabronione. Kopiowanie i wykorzystywanie fotosów oraz materiałów audiowizualnych zamieszczonych w serwisie bezwzględnie zabronione, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych przez prawo. Cytowanie fragmentów treści zawartych w serwisie wymaga zgody redakcji. W każdym przypadku konieczne jest podanie źródła w podpisie pod cytowanym fragmentem. W przypadku portali internetowych żródło musi być linkiem do serwisu filmpolski.pl.
Internetowa Baza Filmu Polskiego filmpolski.pl działa na podstawie art. 2 Ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. 2018 poz. 1000).
Internetowa Baza Filmu Polskiego filmpolski.pl współpracuje z TVN w zakresie publikacji promocyjnych materiałów audiowizualnych. Administratorem danych pozyskanych w związku z emisją tych materiałów jest TVN.

Informacja o zasadach publikacji linków i danych adresowych w serwisie filmpolski.pl w ramach pakietu premium.

Ta strona używa plików cookie. Zapisywanie plików cookies można zablokować, zmieniając ustawienia przeglądarki.