W ŚRODKU PODRÓŻY
2006Daniel Polsby
Amerykańskie małżeństwo podróżuje przez Europę. Kobieta opuszcza przedział, a mężczyzna zasypia. Wówczas padają ofiarą złodziei. Zmuszeni są do przerwania podróży i zgłoszenia sprawy policji na Dworcu Centralnym w Warszawie.
Plot nie oddaje złożoności znaczeń wpisanych w etiudę Daniela Polsby'ego. Fabuła, z pozoru sensacyjna, ma właściwie charakter pretekstowy. W środku podróży to opowieść o kryzysie życiowym, o kryzysie małżeństwa, o potrzebie zmiany i bliskości. Tytułowa podróż zostaje w nim potraktowana metaforycznie. Polsby wpisuje swoją opowieść w ciąg filmowych fabuł, w których bohaterowie przemierzają jakąś drogę, co stanowi dla nich czas próby. Lizzy cierpi, nie potrafi znaleźć sobie miejsca, w końcu wychodzi na korytarze dworca i zaczyna wędrówkę, która prowadzi w dół. Mroczne przestrzenie dworca stanowią labirynt symbolizujący "życie ludzkie z jego manowcami, próbami cierpliwości i trudnościami" (W. Kopaliński, Słownik symboli, Warszawa 1990, s. 350). W obskurnej toalecie dostrzega parę gejów, zaczepia ją prostytutka. Spotyka chłopaka, któremu ulega pod wpływem impulsu i rozpaczy. W scenie tej nie ma napięcia seksualnego, nie jest też odpychająca, wyraża nieskończony smutek i samotność obojga.
Siatkę intertekstualnych odniesień filmu tworzy przede wszystkim Boska komedia Dantego. Etiudę otwiera fragment Pieśni 1 Piekła: "W życia wędrówce, na połowie czasu,/Straciwszy z oczu szlak niemylnej drogi,/W głębi ciemnego znalazłem się lasu./Jak ciężko słowem opisać ten srogi/Bór, owe stromych puszcz pustynne dzicze/Co mię dziś jeszcze nabawiają trwogą". Na przeszklonych drzwiach, przez które przechodzi bohaterka, zstępując do kolejnych kręgów, ktoś sprejem wypisał kilka włoskich słów. To wers otwierający Pieśń 3 Piekła: "Przeze mnie droga w miasto utrapienia" W korytarzach Lizzy spotyka "ludzi, którym na ziemi dobro i zło było równie obojętne."
Kobieta wraca na peron i wskakuje do przypadkowego pociągu. Mąż podąża za nią. To w jego ramionach może znaleźć ukojenie po wędrówce, powrócić na prostą drogę życia. Stracona nadzieja może zostać odnaleziona jedynie w miłości. W finałowej scenie filmu powraca jednak kilkakrotnie ujęcie ukazujące Lizzy samotną, zjeżdżającą ruchomymi schodami dworca…