Polska, tuż po wojnie. Myszka, młoda kobieta, była łączniczka AK, mieszka z porucznikiem Husarzem. Członkowie podziemia, zwracając się do siebie, wciąż używają stopni wojskowych. Dla nich wojna jeszcze się nie skończyła. Myszka regularnie wzywana jest do siedziby Służby Bezpieczeństwa. Jej funkcjonariusze usiłują ją nakłonić, a w końcu zmusić, do składania regularnych raportów dotyczących planów i działalności Husarza. Ani groźby, ani bicie nie są jednak w stanie zmusić jej do donoszenia na mężczyznę, w którym od lat jest zakochana. Historia zmierza nieuchronnie ku tragicznemu finałowi.

Film został zrealizowany w 1957 roku pod opieką Antoniego Bohdziewicza według noweli Aleksandra Ścibora-Rylskiego Morze Sargassa, które zostało opublikowane na łamach "Nowej Kultury" na przełomie lat 1956/1957. Mimo Odwilży temat stalinowskiego terroru, nie znajdował się w centrum zainteresowania twórców ówczesnej kultury. Cenzura wciąż ściśle kontrolowała wszelkie przejawy obecności tej problematyki w literaturze i filmie. Nowela Ścibora-Rylskiego i etiuda Henryka Kluby stanowią w tym kontekście zaskakujący wyjątek. Zagadnienie mrocznych czasów stalinowskich podjęte zostanie przez kino dopiero w latach 70.: w dokumencie - przede wszystkim przez Wojciecha Wiszniewskiego (Opowieść o człowieku, który wykonał 552% normy, 1973; Wanda Gościmińska. Włókniarka, 1975), w filmie fabularnym, między innymi, w Człowieku z marmuru (1976) Andrzeja Wajdy. Metody przesłuchań stosowane przez bezpiekę ukazane zostaną na ekranie jednak dopiero po 1989 roku w Przesłuchaniu Ryszarda Bugajskiego, które zrealizowano wprawdzie już w roku 1982, ale na ekrany kin weszło dopiero po przemianach ustrojowych. Ocalenie "stanowi pierwsze ekranowe rozliczenie - o czym zapominają nawet historycy kina polskiego - z okresem stalinowskim." (G. Stachówna, Henryk Kluba - mistrz filmowej ballady, w: Autorzy kina polskiego, red. G. Stachówna, B. Zmudziński, Kraków 2007, s. 131).

Choć Kluba rezygnuje z komplikacji psychologicznych obecnych w noweli Ścibora-Rylskiego, eliminuje niektóre poboczne postaci i wątki, w efekcie czego opowieść ekranowa staje się nieco enigmatyczna, to udaje mu się przenieść niezwykłą atmosferę strachu, osaczenia, nieustannego zagrożenia. Koncentruje się na centralnym wątku noweli, umieszczając akcję filmu w szarym, pogrążonym w półmroku pokoju przesłuchań, w zadymionej knajpie i skromnym, chłodnym mieszkaniu Myszki i Husarza. "Świat ten często pokazywany jest w detalach - czubki butów, kartka z raportem konfidenta, dłoń, rowerowa szprycha. Chwyt ten doskonale oddaje atmosferę osaczenia, opresji, kiedy nie widzi się świata jako w sposób naturalnie zintegrowanej całości. Przypomina on rozbite lustro. Każdy jego kawałek zaś może być odczytany jako świadectwo zagrożenia." (A. Szpulak, Ćwierć wieku przed czasem. O etiudzie Henryka Kluby "Ocalenie", "Images" 2015, nr 25). Scenę kaźni, która nie została opisana w noweli, ukazano w filmie, przesuwając ją jednak w przestrzeń pozakadrową i wzmacniając siłę jej oddziaływania. Kamera umieszczona wysoko na szafie ukazuje w bliskim planie ukrytą tam szprychę - narzędzie przemocy. Funkcjonariusz sięga po nią i przekazuje asystującemu mu esbekowi. W tle dźwiękowym słyszymy dźwięk obracającego się koła roweru. Padają pierwsze razy. Twarz Myszki pokazywana jest w dużym zbliżeniu. Po kolejnym uderzeniu dziewczyna osuwa się na podłogę. Przez chwilę widzimy pusty kadr - szarą, poplamioną ścianę pokoju. Na buty oprawcy opada bezwładnie dłoń dziewczyny. W ścieżce dźwiękowej dominuje świst szprychy i jęki bitej. Nagle obraz traci ostrość, następuje ściemnienie. Przerażenie i poczucie znalezienia się w pułapce stają się głównym tematem filmu.