ADAPTACJA:

1. Zmiana struktury lub funkcji organizmu zwiększająca szanse przeżycia.

2. Przystosowanie się jednostki do życia w nowych warunkach lub zewnętrznego stresu.

3. Przyzwyczajanie się wzroku do widzenia w ciemności.

Autorskie streszczenie dyplomowej etiudy Bartosz Kruhlik, ogranicza do przytoczenia definicji słowa "adaptacja". Każde z wymienionych znaczeń zostaje zrealizowane w filmie. Opowieść o Michale i tragicznym wypadku, w którym zginął jego brat, nabiera cech paraboli. Taką interpretację uprawniają pewnego zabiegi reżyserskie. Dopiero pod koniec historii poznajemy imię głównego bohatera. Przez kilkanaście minut pozostaje postacią anonimową, choć jednocześnie konkretną, a jego zachowania są psychologicznie prawdopodobne. Kruhlik dokonuje utożsamienia obu braci na dwóch poziomach filmowej opowieści. Symbolicznie proces ten ukazany zostaje poprzez powracające trzykrotnie podwójnie odbicie twarzy Michała w łazienkowym lustrze. Ujęcie to, które w metaforycznym skrócie ujawnia wewnętrzne rozbicie postaci wywołane traumą po wypadku, zyskuje dodatkowe znaczenia, gdy kamera ukazuje fotografię na nagrobku drugiego z braci, Marcina. Ich twarze są identyczne. W ostatnich scenach filmu utożsamienie nabiera tragicznej dosłowności. Pozostający przy życiu Michał staje się Marcinem. Michał dostosowuje się więc, zgodnie z definicją słowa "adaptacja", do życia w nowych warunkach.

W etiudzie bez trudu odnaleźć można również odniesienia do ostatniego ze znaczeń "adaptacji". Film jest bowiem konsekwentnie utrzymywany w ciemnych tonacjach. Nawet sceny plenerowe, których akcja toczy się w ciągu dnia, wypełnione są szarościami. Niebo jest stale zachmurzone, niekiedy pada deszcz. Przyroda jest w stanie jesiennego uśpienia. W mieszkaniu bohaterów panuje mrok, rozświetlany chłodnym światłem zza okna, rzadziej ciepłym blaskiem lamp. Do mroku, który po śmierci Marcina spowił jego rodzinę, przywyknąć musi Michał i jego najbliżsi, przywyknąć musi widz zmuszony do uważnego przyglądania się poszczególnym kadrom i wyławiania z nich znaczących elementów. Dodatkowe wyzwanie stanowi szczególny dystans budowany przez ujęcia zza pleców postaci lub szerokie plany. Emocje, a tym samym zaangażowanie odbiorcy, nie wynikają z bezpośredniej obserwacji twarzy bohaterów, lecz z pojedynczych słów, gestów, powoli ujawnianych faktów i ich interpretacji.

W kontekście zrealizowanego trzy lata później debiutu Bartosza Kruhlika Supernova, na Adaptację spojrzeć można jako na rodzaj ćwiczenia z zakresu dramaturgii, choć oczywiście film dyplomowy stanowi zamkniętą i artystycznie odrębną całość. W punkcie wyjścia obu historii Kruhlik umieszcza wypadek samochodowy. Motywacje zachowań bohaterów i dalszy przebieg zdarzeń są już jednak odmienne. Supernova ma wyraźny wydźwięk społeczny, Adaptacja to skromny, kameralny dramat psychologiczny. Podobieństwa między tymi filmami odnaleźć można jednak przede wszystkim w strukturach głębokich opowiadania - w rozłożeniu punktów zwrotnych i miejscu kulminacji, charakterze zakończenia, a szczególnie w sposobie dawkowania informacji - stopniowym, utrzymującym widza w napięciu ujawnianiu faktów i emocji.