MEWY (FRAGMENTY ŻYCIORYSU)

• Film fabularny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1986
• Premiera:
  1987. 08. 17
• Gatunek:
  Film obyczajowy
• Barwny (negatyw: Fuji Color A i AX), 2506 m, 88 min
  
  Lokacje: Gdynia (Orłowo, Skwer Kościuszki z "Darem Pomorza").

Nietypowy film w dorobku Jerzego Passendorfera, znanego głównie jako twórca utworów o tematyce okupacyjno - wojennej ("Zamach", "Kierunek Berlin") i niezwykle popularnego serialu "Janosik". Tymczasem "Mewy" to nie tylko współczesny dramat, lecz także próba penetracji przestępczego marginesu z polskiego Wybrzeża. Za podstawę scenariusza posłużyła Passendorferowi bestsellerowa powieść Stanisława Goszczurnego z 1962 roku. Jej temat - prostytucja, obowiązkowe "momenty", barwne opisy nadmorskiego półświatka oraz niezły poziom literacki zapewniły jej liczne wznowienia.

Zośka, nastoletnia uciekinierka z domu, mieszka w Trójmieście z dwoma niewiele starszymi koleżankami. Przeżywa uniesienia pierwszej miłości, ale jej partner, Kostek, wydaje się znacznie mniej zaangażowany - deklaruje wprawdzie uczucie, lecz unika odpowiedzi na zasadnicze pytania.
Podczas wieczoru spędzonego w nocnym barze wychodzi na jaw, skąd Kostek bierze środki do życia. Współlokatorki Zośki - Celina i "Kruszyna" - wywabiają z lokalu podpitych gości, których okradają inni członkowie szajki. Również Zośka zostaje zmuszona do uczestniczenia w tym procederze, jej pierwszym "klientem" jest Stefan, oficer marynarki handlowej.
W mieszkaniu dziewcząt pojawia się matka Zośki w towarzystwie milicjanta. Dziewczyna ucieka przed nią na strych, pozostawiając Celinie niepożądanych gości. Po ich odejściu koleżanka wymawia Zośce lokum. Dziewczyna szuka pocieszenia u Kostka, ale zastaje go in flagranti z "Kruszyną". Kilka ciepłych słów chłopaka łagodzi konflikt między kochankami.
Wbrew własnej woli Zośka poznaje środowisko gdańskiego półświatka. Mimo ofert miejscowych sutenerów Kostek chroni dziewczynę przed prostytucją, choć nie rezygnuje z prób wciągnięcia jej w inne ciemne interesy. Wkrótce chłopak zostaje aresztowany pod zarzutem handlu narkotykami. Zośka zostaje bez środków do życia. Odrzuca propozycję sutenera "Grubego", ale okoliczności sprzyjają wyborowi sposobu zarobkowania. Pod opieką "Ciotki", prostytutki cieszącej się pewnym autorytetem w środowisku, dziewczyna wchodzi do zawodu.
Podczas bójki w restauracji Zośka zostaje zatrzymana i poddana badaniom lekarskim. Okazuje się, że zaraziła się chorobą weneryczną. Po przymusowym leczeniu wraca do mieszkania Kostka, które zdążyli już zająć dzicy lokatorzy z dwójką małych dzieci. "Ciotka" proponuje jej miejsce u siebie, co Zośka przyjmuje z wdzięcznością.
Uroda i powodzenie nowej "mewki" budzą zawiść konkurentek. Jedna z nich nasyła na nią swoich "opiekunów". Uciekając przed napastnikami Zośka ukrywa się w bramie domu. Tu spotyka marynarza, który zaprasza ją do siebie. Okazuje się, że jest to Stefan, który nie domyśla się udziału dziewczyny w swej przygodzie sprzed pół roku. Spędzają razem noc, umawiają się na następny wieczór, ale Zośka, obawiając się ujawnienia prawdy o swej profesji, nie przychodzi na spotkanie.
"Ciotka" umiera na zawał. Jedynie Zośka uczestniczy w pogrzebie.
Stefan wraca z kolejnego rejsu. Zaciągnięty przez przyjaciela do nocnego baru, w tłumie rozpoznaje Zośkę. Mimo poznania prawdy Stefan nie rezygnuje ze znajomości. Namawia Zośkę do zerwania z zawodem, by jej to ułatwić gotów jest nawet zrezygnować z dalekomorskich rejsów. Dowodzący statkiem kapitan, poznawszy motywy, które nim kierują, wyraża zgodę: Stefan zostaje pilotem portowym.
Życie pod wspólnym dachem nie jest łatwe. Właścicielka mieszkania, gdzie młodzi wynajmują pokój, nie kryje swego niezadowolenia z nowej lokatorki, prowokuje częste kłótnie, czemu kładzie kres dopiero interwencja jej męża. Stefan przeżywa rozterki - z jednej strony ciągnie go na pełne morze, z drugiej zaś obawia się, że jego wyjazd stanie się dla Zośki okazją do powrotu do zawodu.
Pewnego dnia przyjaciel proponuje Stefanowi wyjazd za miasto. Mimo że obiecał wcześniejszy powrót do domu, chłopak nie potrafi odmówić. Awaria silnika unieruchamia ich w lesie. Zaniepokojona Zośka szuka czynnego telefonu, by zadzwonić do kapitanatu portu, gdzie pracuje Stefan. Korzysta z aparatu w nocnym lokalu. Tam trafiają zmęczeni nocną eskapadą przyjaciele. Spotkawszy Zośkę wśród dawnych koleżanek, Stefan przeżywa nowy atak zazdrości. Po burzliwej kłótni zgadza się, by dziewczyna poszła do pracy. Zośka zostaje pielęgniarką na oddziale dziecięcym.
Stefan nie potrafi ukryć podejrzeń, podsycanych przez "życzliwą" gospodynię. Kiedy Zośka nie wraca na noc do domu - przemęczona pracą i nauką do egzaminów zasłabła w szpitalu, lekarz stwierdził początki ciąży - chłopak opuszcza wspólne mieszkanie. Korzystając z oferty znajomego kapitana wraca na morze.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Varia

pokaż

Nagrody

schowaj

• 1987
  Gdańsk - Gdynia - Sopot (Festiwal Filmowy "Ludzie i Morze")-Brązowy Żagiel
  Jerzy Passendorfer