ŻÓŁTA SZLAFMYCA ALBO KOLĘDA NA NOWY ROK

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1994
• Premiera:
  1995. 01. 02
• Barwny, 47 min

Utalentowany poeta epoki Oświecenia niestrudzenie realizował marzenie króla Stanisława Augusta o polskiej komedii pisanej wierszem. Franciszek Zabłocki (1754-1821) był w latach osiemdziesiątych XVIII stulecia głównym "dostawcą" tekstów dramatycznych dla warszawskiej sceny narodowej. Dla niej przysposobił i spolonizował przeszło 50 komedii wielkich (Molier, Diderot, Beaumarchais) i pomniejszych autorów francuskich, a jego przeróbki często przewyższały klasą artystyczną oryginały.
Tak było chociażby w przypadku najsłynniejszej komedii Zabłockiego "Fircyk w zalotach" (mistrzowska przeróbka drugorzędnej komedii Romagnesiego) czy "Król w kraju rozkoszy" (wg Legranda). Poeta żył w burzliwych czasach i sam borykał się z biedą oraz niełatwymi problemami. Skończył szkoły pijarskie w Międzyrzeczu wołyńskim i odbył nowicjat u jezuitów, ale nie przystał do stanu duchownego. U Czartoryskich w Puławach był nauczycielem i przełożonym nad pokojowcami, potem za poparciem możnych protektorów otrzymał skromną posadę protokolisty w Komisji Edukacji Narodowej, a następnie zastępcy ks. Piramowicza, sekretarza Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych. W okresie Sejmu Wielkiego pisał zuchwałe paszkwile polityczne (dziś wiadomo, że nie wszystkie przypisywane mu utwory wyszły spod jego pióra). Uczestniczył w królewskich obiadach czwartkowych, przyjaźnił się z najtęższymi umysłami swojej epoki. Cenił jego twórczość Stanisław August i odznaczył go medalem Merentibus, ale nawet to nie poprawiło sytuacji życiowej autora, który zawsze był "chudym literatem". Po klęsce insurekcji kościuszkowskiej, w której uczestniczył i był nawet członkiem władz powstańczych, wyjechał do Rzymu. Przyjął święcenia kapłańskie, ostatecznie zaniechał prac literackich. Wróciwszy do kraju, osiadł w Górze, potem w Końskowoli, do śmierci pełniąc tam obowiązki proboszcza.
"Żółta szlafmyca" powstała w 1783 r. jako komedioopera. W inscenizacji telewizyjnej muzyka jest dziełem współczesnego kompozytora Piotra Rubika. Główny bohater komedii, Czesław, na Nowy Rok otrzymuje w darze od boga Merkurego czarodziejską szlafmycę. A dar to osobliwy - gdy Czesław włoży szlafmycę na głowę, wszyscy jego rozmówcy zaczynają mówić mu prawdę prosto w oczy. Prowadzi to do wielu zabawnych sytuacji. Nasuwa się tylko pytanie - czy warto dostać taki dar niebios, by usłyszeć o sobie czasem aż za dużo... [TVP]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj