GRY WOJENNE

• Serial dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  2009
• Barwny, części x ok. 40 min

Historia człowieka uważanego przez historyków za najważniejszego szpiega w historii zimnej wojny. On sam twierdził, że był zwykłym żołnierzem, który spełnił swój żołnierski obowiązek, a to, co zrobił, zrobił z miłości do swojej ojczyzny. Serial dokumentalny "Gry wojenne" przedstawia jego historię z wielu stron, szukając przede wszystkim odpowiedzi napytanie, kim naprawdę był pułkownik Kukliński. Wokół osoby pułkownika od lat toczy się w Polsce gorąca dyskusja, budząca ogromne emocje, polaryzująca społeczeństwo. Jak w soczewce skupiają się tu najważniejsze pytania nurtujące współczesnych Polaków. Serial dostarcza obszernego materiału do tej narodowej dyskusji, najpełniejszego, jaki obecnie można zebrać. W serialu zabierają głos tylko i wyłącznie świadkowie i bohaterowie wydarzeń związanych z historią pułkownika Kuklińskiego. Zebranie materiału było tym trudniejsze, że są to ludzie, którzy ponad trzydzieści lat temu dowodzili Układem Warszawskim lub pracowali w służbach specjalnych.
Część 1: Reżyser szukał odpowiedzi na pytanie, jak i kiedy zaczęła się współpraca pułkownika sztabu generalnego LWP Ryszarda Kuklińskiego, o którym niektórzy mówią, że uratował świat od trzeciej wojny światowej. Wszystko prawdopodobnie miało swój początek w 1972 roku, kiedy grupa oficerów sztabu generalnego LWP pod kierownictwem Kuklińskiego wyruszyła na jachcie Legia w rejs do portów zachodniej Europy, mając na celu rozpoznanie zachodniego teatru działań wojennych. Powodem misji miało być zagrożenie, jakie stanowił dla Polski ewentualny konflikt militarny dwóch bloków. Wypowiedzi na ten temat udzielają dowódcy LWP z gen. Jaruzelskim na czele oraz odnalezieni w Moskwie dowódcy Układu Warszawskiego, a także stający dopiero teraz przed kamerą agenci CIA, którzy jako pierwsi spotkali się z Kuklińskim i odbierali przysyłane przez niego dokumenty do analizy. Przedstawiona przez tych ostatnich świadków wersja wydarzeń może być potwierdzona jedynie przez list z propozycją współpracy, który podobno został wysłany przez Kuklińskiego do ambasady amerykańskiej w Bonn. Ówczesna sytuacja polityczna i wojskowa jest przedstawiona w konwencji gier komputerowych, a historię prywatnego życia Kuklińskiego opowiada poruszająco jego żona Hanna, również po raz pierwszy pojawiająca się na ekranie. Dokumenty i zdjęcia dotyczące prywatnego życia pułkownika zostały odtworzone z wykorzystaniem nowoczesnych technik audiowizualnych.
Część 2: W 1972 r. Ryszard Kukliński kontynuuje rejs i spotkania z agentami CIA w kolejnych portach zachodniej Europy. Ostatnie spotkanie ma miejsce w Kilonii. Po powrocie do Warszawy Kukliński zaczyna przesyłać dokumenty, których liczba i jakość zdumiewa analityków CIA i sztabu armii amerykańskiej. Reżyser dokumentu dociera do listu wysłanego przez Ryszarda Kuklińskiego do amerykańskiej ambasady w Bonn, potwierdzającego wersję wydarzeń przedstawioną przez amerykańskich agentów. Dowódcy Kuklińskiego opowiadają o predyspozycjach pułkownika do rysowania map, mówią także o prezentacji broni jadrowej w latach 60. , która zrobiła na nim ogromne wrażenie. Po powrocie z rejsu Kukliński spotyka się regularnie z agentami CIA w Warszawie wykazując się zachowaniem i cechami charakteru, które nie kojarzą się z zawodowymi agentami. Dowódcy LWP, Układu Warszawskiego i CIA dyskutują o wartości materiałów przesyłanych przez Kuklińskiego. Rok po nawiązaniu współpracy Ryszard Kukliński ponownie wypływa jachtem w rejs do portów zachodniej Europy, gdzie czeka na niego nowy agent, tym razem wybrany specjalnie do prowadzenia tej bezprecedensowej sprawy.
Część 4: Świadkowie mówią o roli, jaką informacje przekazywane przez płk Kuklińskiego odegrały w powstrzymaniu interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Polsce w grudniu 1980 roku. Kukliński opowiada także o tym, jak zarzucony pomysł interwencji przekształcił się w przygotowania do stanu wojennego. Na temat tych przygotowań wypowiadają się także rosyjscy dowódcy Układu Warszawskiego. Jesienią 1981 roku Sztab Generalny został zaalarmowany przez służby wywiadowcze w Rzymie informacją o tym, że plany stanu wojennego zostały przekazane na Zachód. Kukliński, który był jednym z kilku osób znających całość tych planów, poinformował swych bliskich o swojej działalności i zagrożeniu, które niesie ze sobą ewentualna wpadka. Cała rodzina podjęła decyzję o wyjeździe z kraju. Po kilku nieudanych próbach CIA udało się wywieźć ich do Berlina Zachodniego, a stamtąd do USA. Gdy stwierdzono zniknięcie Kuklińskiego, w całym kraju wszczęto jego poszukiwania na ogromną skalę. Wkrótce potem w Polsce generał Jaruzelski wprowadził stan wojenny.
Część 5: W Ameryce Kukliński żyje w ukryciu i pod ochroną służb specjalnych USA. Trzy lata po jego wyjeździe z kraju sąd wojskowy orzeka wyrok śmierci. Dwa lata później rzecznik prasowy rządu gen. Jaruzelskiego informuje polską i światową opinię publiczną - za pomocą przemyślnej intrygi z wykorzystaniem amerykańskiej prasy - o sprawie Kuklińskiego. Wreszcie nadchodzi koniec komunizmu i upadek Związku Radzieckiego, jednak wyrok nie pozwalający Kuklińskiemu powrócić do kraju zostaje utrzymany w mocy. W niewyjaśnionych okolicznościach giną jego dwaj dorośli synowie. Dopiero później zostaje wszczęta procedura, która uwalnia Kuklińskiego od ciężkiego zarzutu zdrady. Po jego śmierci prochy Kuklińskiego zostają przywiezione do Polski. Ale dyskusja na temat jego działalności trwa nadal.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Patrz także:

schowaj

• 2008
  GRY WOJENNE
  Film dokumentalny / Dariusz Jabłoński