ŻYCIORYS Z CELI ŚMIERCI

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1995
• Barwny, 47 min

W bloku XI obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu odkryto po wyzwoleniu na drzwiach jednej z cel wydrapane w drewnie rysunki. Pośród nich był wizerunek Matki Boskiej Ostrobramskiej, a także rysunki cyrkla, kielni, spadochronu, konia, czołgu, motocykla, pasa i kielicha mszalnego z datą 1945 oraz wiele innych. Początkowo sądzono, że pozostawiali je kolejni, przetrzymywani tu skazańcy jako świadectwo swej obecności, ostatni komunikat dla żywych, często testament.
Zwiedzając obóz po latach, Karol Świętorzecki, jeden z jego byłych więźniów, skojarzył rysunki cyrkla i kielni z symbolami stowarzyszenia "Arkonia", najstarszej korporacji studenckiej w Polsce, kontynuatorki "Polonii" założonej w okresie zaborów przez Filomatów i Filaretów. W Oświęcimiu przebywało dziesięciu członków "Arkonii" i większość z nich zginęła w obozie. W owej dziesiątce znalazł się Stefan Jasieński, który przebywał w obozie od lata 1944 r. do zimy 1945 r. Stopniowo zaczęto kojarzyć znalezione rysunki właśnie z jego życiorysem. Poszczególne symbole odpowiadały kolejnym etapom jego losów: koń - to okres służby w kawalerii, czołg i motocykl - walki we Francji w dywizji pancernej, samolot i spadochron - zrzut do kraju po szkoleniu w Anglii itd. Od czasu, gdy trafił do Oświęcimia, ślad po nim zaginął. Autor filmu dotarł do osób, które znały Stefana Jasieńskiego w różnych okresach jego życia, które odnalazły wyryte na drzwiach rysunki i pomogły w ich rozszyfrowaniu, układając z nich bogatą biografię tego niezwykłego człowieka, architekta, oficera walczącego na Zachodzie Europy, członka ruchu oporu. Rozmowy z przyjaciółmi i znajomymi Jasieńskiego nagrano w różnych okresach, stąd w filmie znalazły się m.in. wypowiedzi nieżyjącego już Edmunda Jana Osmańczyka, Stanisława Agatona-Jankowskiego, Jędrzeja Tucholskiego, siostrzenicy bohatera - Marii Komar, prof. Elżbiety Zawadzkiej - koleżanki Jasieńskiego z okresu szkolenia wojskowego w Anglii i wielu innych osób. [TVP]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj