A JEDNAK POLSKA. 1918-1921

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1992
• Barwny, 87 min

Siły były nierówne. Naprzeciw dobrze zorganizowanym i uzbrojonym Ukraińców stanęli nieliczni żołnierze polskich organizacji niepodległościowych, w tym wielu młodych i bardzo młodych bojowników: studentów, gimnazjalistów. Blisko połowa "Orląt Lwowskich" nie ukończyła siedemnastego roku życia! Brakowało im broni. Pierwsze strzelby i karabiny wyciągnięto z domowych skrytek, następne odebrano żołnierzom ukraińskim. Dopiero po zdobyciu wielkiego magazynu broni przy Dworcu Głównym szala zwycięstwa zaczęła przechylać się na naszą stronę. Do czasu, aż do Lwowa przybyły posiłki Strzelców Siczowych. Sytuacja polskich bojowników stała się krytyczna, ale w porę nadeszła odsiecz. W wagonach sześciu składów kolejowych prowadzonych przez pociąg pancerny przyjechało tysiąc paruset żołnierzy, wraz z artylerią, dowodzonych przez podpułkownika Michała Karaszewicza-Tokarzewskiego. Decydujące uderzenie na pozycje ukraińskie rozpoczęło się 21 listopada 1918 roku. Rankiem dnia następnego Lwów - po 123 latach niewoli - był znowu polski! Walki o niepodległość toczyły się na wszystkich rubieżach odradzającej się Rzeczypospolitej. Na zachodzie trwały zmagania o ziemię poznańską, na południu - o Śląsk Cieszyński. Szczególnie trudna sytuacja panowała na północnym wschodzie. Stały tam potężne siły niemieckiego Ober-Ostu. W miarę ich wycofywania się do ojczyzny, okupowane tereny przejmowali bolszewicy, by maszerować przez polskie ziemie na zachód, do ogarniętych rewolucją Niemiec. W roku 1918 nie starczyło im na to sił. Spróbowali raz jeszcze, trzy lata później... Realizatorzy dokumentu przedstawiają wydarzenia rozgrywające się przed blisko dziewięcioma dekadami, od 1918, po rok 1921. W okresie tyleż trudnym, co decydującym o bycie odrodzonego państwa polskiego. Dawne dni krwi i chwały wspominają w filmie uczestnicy owych dramatycznych wydarzeń, m.in. generał Roman Abraham, Stefan Andrzejewski, Władysław Kamirski, Kazimierz Węcławski i ksiądz Stanisław Tworkowski. Współczesnym zdjęciom filmowym z historycznych miejsc towarzyszą materiały archiwalne, pochodzące z Wytwórni Filmowej "Czołówka", Archiwum Białoruś Film, Archiwum imienia Dowżenki w Kijowie i Centralnego Archiwum Wojskowego. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj