BIAŁA ZAPAŚĆ

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1994
• 39 min

"Czuję się równie dobrze uprawiając ziemię, jak i pisząc" - twierdził Horacio Quiroga (1878-1937), urugwajski pisarz związany charakterem swej twórczości i długoletnim miejscem pobytu z podzwrotnikowymi rejonami Argentyny. Autor uznany za najwybitniejszego przedstawiciela regionalizmu w literaturze iberoamerykańskiej, urodził się w Salto Oriental w Urugwaju. W młodości zasłynął w swoim kraju bardziej jako mistrz kolarski niż postromantyczny poeta. Po krótkim pobycie w Paryżu, gdzie poznał m.in. Rubena Dario i Manuela Machado, powrócił do Ameryki, w 1901 r. osiedlił się w Argentynie. Próbował swych sił w poezji, dramacie i powieści, pozostając pod wyraźnym wpływem Maupassanta, Poego i Kiplinga, jednak swoje miejsce na ziemi i natchnienie dla prawdziwie oryginalnej twórczości odnalazł daleko poza Buenos Aires, w puszczańskiej głuszy. Gdy w 1903 r. argentyński poeta Leopoldo Lugones wyprawił się z ekipą badawczą do prowincji Misiones, by szukać śladów jezuickich wspólnot misyjnych z XVII w., Quiroga towarzyszył mu jako fotograf. Zafascynowany potęgą i urodą dziewiczej puszczy wkrótce osiadł na stałe w dzikim regionie na północy Argentyny. Kupił ziemię w El Chaco i został plantatorem bawełny, później przeniósł się do San Ignacio, gdzie założył farmę i pracował jako wyrobnik od świtu do zachodu słońca. Żył jak postaci z jego książek, los mensú. Może dlatego potrafił uchwycić jak nikt inny bezradność człowieka wobec sił natury i szalejących w podzwrotnikowej krainie i zmuszających go do nieubłaganej, bezustannej walki z żywiołem. Do walki z życiem, często skazanej na przegraną. Miał na to wiele dowodów w osobistych, dramatycznych przeżyciach - jego ojciec, teść, najlepszy przyjaciel, żona, zginęli tragicznie z własnej ręki, on sam również, nieuleczalnie chory na raka, popełnił samobójstwo. W większości utworów Quiroga mówił o kruchości ludzkiego istnienia, niepewności tego, co - jak nam się wydaje - zdobyliśmy. "Opowiadania o miłości, szaleństwie i śmierci", zbiory "Wygnańcy", "Pustynia" i inne przyniosły mu rozgłos i miano pierwszego klasyka nowelistyki iberoamerykańskiej.
"Biała zapaść" (wyd.1981) to tytuł polskiego wyboru nowel Horacia Quirogi. Bohaterem tytułowej opowieści jest pacjent pozostający w stanie śmierci klinicznej. Przeniesiony w nieziemski wymiar, trafia do czyśćcowej niby-poczekalni. Wśród wielu kandydatów do niebytu spotyka dziewczynę, która wyznaje mu miłość. Gdy mężczyzna odzyskuje świadomość i powraca do realnego świata, tamto wspomnienie wciąż jest bardzo silne. Na próżno jednak próbuje odnaleźć nieznajomą, wszelkie poszukiwania okazują się daremne. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj