PODRÓŻE LITERACKIE
- Cykl dokumentalny
U PANA KORNELA W ZAKOPANEM
- Film dokumentalny
- Produkcja:Polska
- Rok produkcji:1994
- Gatunek:Film o sztuce, Film biograficzny
- 26 min
Związki Makuszyńskiego z Zakopanem sięgają lat sprzed I wojny światowej. W międzywojniu systematycznie przyjeżdżał tam na wakacje ze swoją drugą żoną, Janiną. W "Ustroniu", willi jej rodziców, umieścił akcję powieści "Panna z mokrą głową". Polubił Zakopane, choć wiele go w tym mieście raziło. Dał temu wyraz na przykład w jednym z felietonów, pisząc m.in., że jego klimat dokonuje cudów, ale trzeba mieć końskie zdrowie, żeby się pod Giewontem leczyć. A jednak ciągle tam wracał, choć - jak twierdził - światło gaśnie w Zakopanem co pół godziny, co jest dość trudne do zniesienia. Od pierwszych swoich pobytów interesował się losem zakopiańskich dzieci. Widząc, że od najmłodszych lat muszą ciężko pracować, nie wszystkie są dobrze odżywione i rozwinięte, myślał o wciągnięciu ich w uprawianie sportu. Zorganizował komitet rozdawania nart, butów i ciepłej odzieży. Potem stał się projektodawcą wielkich zawodów dla dzieci i młodzieży. Wszyscy, którzy startowali w tych zawodach i osiągali dobre wyniki, już jako dorośli byli naszymi najlepszymi zawodnikami. Zainicjowane przez pisarza zawody, zwane dziś memoriałem Kornela Makuszyńskiego lub zawodami Koziołka Matołka, cieszą się nadal ogromnym powodzeniem. Za działalność na terenie miasta zakopiańscy rajcowie nadali mu w 1931 roku godność honorowego obywatela, Związek Górali zaś mianował go honorowym członkiem, a następnie swoim prezesem. Od 1943 roku pisarz wszystkie wakacje spędzał z żoną w willi Opolanka. Zakopane stało się jego wielką miłością. Nawiązał tam wiele przyjaźni, m.in. z Karolem Szymanowskim, Władysławem Orkanem, Kazimierzem Brzozowskim. Szczególną sympatią darzył Jana Kasprowicza. Po upadku Powstania Warszawskiego, Makuszyńscy zamieszkali w Opolance na stałe. Były to dla nich ciężkie lata. Ówczesne władze nie wybaczyły pisarzowi proendeckich sympatii i skazały na śmierć literacką. Powrócił do działalności społecznej. Znowu pomagał zakopiańskiemu klubowi "Wisła". Apelował o pomoc finansową dla budowy sanatorium dziecięcego w Rabce. Często odwiedzał okoliczne szkoły, gdzie w czasie spotkań z uczniami, którzy nazywali go "Słonecznym Panem", czytał fragmenty swoich utworów. Zmarł w lipcu 1953 roku. Jego ciało spoczęło na cmentarzu na Pęksowym Brzyzku. Po śmierci pisarza żona nadal mieszkała w Opolance. Opiekowała się spuścizną po nim oraz zbiorami sztuki i dokumentami, które zgromadził za życia. W 1965 roku przekazała je Muzeum Tatrzańskiemu i stały się one podstawą utworzenia oddziału tego muzeum, poświęconego pisarzowi. Można tam zapoznać się z jego bogatym księgozbiorem, zbiorem rękopisów, korespondencji i unikatowych fotografii. Muzeum nie jest placówką martwą. Organizuje konkursy czytelnicze, rysunkowe, plastyczne. Ściśle współpracuje z licznymi szkołami i drużynami harcerskimi, które obrały sobie Kornela Makuszyńskiego za patrona. W filmie pisarza wspominają Tadeusz Gąsienica Giewont, olimpijczyk Marian Woyna-Orlewicz i Ryszard Drągowski, a o działalności muzeum opowiada kustosz Magdalena Żegleń. [TVP]
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Reżyseria
- Scenariusz
- Zdjęcia
- Opracowanie muzyczne
- Produkcja
- Bohater
NA HARENDZIE JANA KASPROWICZA
- Film dokumentalny
- Produkcja:Polska
- Rok produkcji:1994
- Barwny, 51 min
Historia i dzień dzisiejszy muzeum Jana Kasprowicza na Harendzie. Działalność oświatowa muzeum i jego kulturotwórcza funkcja w rodzinnym rejonie.
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Reżyseriaw napisach określenie funkcji: Realizacjaw napisach określenie funkcji: Realizacja
- Scenariusz
- Lektor
- Zdjęcia
- Opracowanie muzyczne
- Dźwięk
- Montaż
- Kierownictwo produkcji
- WspółpracaPiotr Kyc
- ProdukcjaTelewizja Polska - I Program
W OBLĘGORKU HENRYKA SIENKIEWICZA
- Film dokumentalny
- Produkcja:Polska
- Rok produkcji:1995
- Gatunek:Reportaż, Film o sztuce, Film biograficzny
- Barwny, 30 min
Szanowny Jubilacie! Złożyliśmy przed chwilą w Świątyni Pańskiej dzięki Panu Bogu za to, że społeczeństwo nasze otrzymało mistrza słowa, który wzbogacając naszą literaturę stał się chlubą kraju wobec całego cywilizowanego świata. Ale też ogół miłujący swą mowę i swój obyczaj poczuwa się do obowiązku wdzięczności, z którego wywiązując się obchodzi 25-lecie Twojej działalności literackiej i składa Ci dar wyrównujący Twoim zasługom... - powiedział biskup Ruszkiewicz wręczając w 1900 roku w Warszawie, na uroczystościach jubileuszowych Henryka Sienkiewicza tytuł własności majątku ziemskiego w Oblęgorku. Pierwsza powieść Sienkiewicza, "Na marne" ogłoszona został w "Wieńcu" jeszcze w 1872 roku, jubileusz winien zatem przypadać w roku 1897. Autor "Trylogii" zdecydował się jednak na przesunięcie uroczystości, by nie kolidowała z obchodami stulecia urodzin Adama Mickiewicza, sam zresztą zajmował się przygotowaniami owej rocznicy i doprowadził do wzniesienia w Warszawie pomnika wieszcza. Ofiarowana przez miłośników twórczości Sienkiewicza ze wszystkich trzech zaborów posiadłość ziemska w Oblęgorku, opodal Kielc, będąca kiedyś własnością hrabiowskiej rodziny Tarłów, obejmowała rozległy park z budynkiem, zwanym Halikówką i domkiem myśliwskim. Już staraniem komitetu jubileuszowego stanął wśród drzew jednopiętrowy dworek, zaprojektowany nieodpłatnie przez znanego architekta warszawskiego, Hugona Kudera. Pisarz wprowadził się tu w 1902 roku, przywożąc ze sobą bogate zbiory biblioteczne i dary jubileuszowe. Nie zamieszkał tu jednak na stale, zachowując swe mieszkanie warszawskie: traktował Oblęgorek jako rezydencję wakacyjną, goszcząc tu w lato z rodziną i przyjmując licznych przyjaciół i znajomych. Sezon 1914 roku był ostatnim w tym uroczystym zakątku. Na początku I wojny światowej Sienkiewicz opuścił kraj i osiedlił się w Verey w Szwajcarii, gdzie zmarł w 1916 roku, nie doczekawszy odrodzenia Rzeczypospolitej. Obecnie w Oblęgorku mieści się Muzeum biograficzne pisarza. Zachowały się w nim liczne sprzęty, m.in. mahoniowe biurko, przy którym napisał "Ogniem i mieczem", zbiory biblioteczne, bibeloty, rodzinne portrety, a także płótna Siemiradzkiego, Wyczółkowskiego, Styki, wreszcie - fotokopia dyplomu literackiej Nagrody Nobla. O zbiorach placówki, jej pierwszym kustoszu - synowej pisarza, oraz o prowadzonej przez placówkę pracy oświatowej opowiada wieloletni kustosz muzeum w Oblęgorku, pani Lidia Putowska. [TVP]
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Reżyseriaw napisach określenie funkcji: Realizacjaw napisach określenie funkcji: Realizacja
- Scenariusz
- Lektor
- Zdjęcia
- Współpraca operatorska
- Opracowanie muzyczne
- DźwiękKrzysztof Nowicki
- Montaż
- Kierownictwo produkcji
- ProdukcjaTelewizja Polska - I Program
- Bohater
U MARII KONOPNICKIEJ W ŻARNOWCU
- Film dokumentalny
- Produkcja:Polska
- Rok produkcji:2000
- 28 min
Ostatnie lata życia Maria Konopnicka spędziła w podarowanym przez naród dworku w Żarnowcu, gdzie towarzyszyła jej przyjaciółka, malarka Maria Dulębianka. Pod koniec września 1910 roku chora na serce pisarka wyjechała do sanatorium we Lwowie, gdzie zmarła 8 października. Została pochowana na cmentarzu Łyczakowskim. Dworek w Żarnowcu przejęła jej rodzina i dopiero w 1956 roku przekazała go, wraz z parkiem, narodowi polskiemu. Powstało tam muzeum Marii Konopnickiej, gdzie zgromadzono jej rękopisy, książki, zdjęcia i rzeczy osobiste. Wykorzystując wnętrza i zbiory muzeum, listy Marii Konopnickiej - m.in. do Elizy Orzeszkowej, z którą się przyjaźniła - archiwalia i zdjęcia, wspomnienia o niej i artykuły z prasy jej współczesnej, Lucyna Smolińska przypomina ostatnie lata życia pisarki. O działalności muzeum i obchodach 90. rocznicy śmierci Konopnickiej opowiada dyrektor placówki, Paweł Bukowski. [PAT]
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Reżyseriaw napisach określenie funkcji: Realizacjaw napisach określenie funkcji: Realizacja
- Scenariusz
- Lektorrecytacje
- Zdjęcia
- Współpraca operatorska
- Opracowanie muzyczne
- Dźwięk
- Montaż
- KonsultacjaPaweł Bukowski
- Producent
- Produkcjadla Redakcji Reportażu Programu 1
- Bohaterka
U PANA PRUSA W NAŁĘCZOWIE
- Film dokumentalny
- Produkcja:Polska
- Rok produkcji:2002
- Gatunek:Film o sztuce, Film biograficzny
- 28 min
"Żaden kochanek nie tęskni tak do przedmiotu swoich marzeń, żaden nie spieszy z taką radością, żaden z takim zapałem nie próżnuje u boku ukochanej, jak ja w Nałęczowie" - pisał Bolesław Prus dając wyraz swojemu zachwytowi dla uroków przyrody i atmosfery kurortu. Film opowiada o pobycie pisarza w Nałęczowie, o nawiązanych tam przyjaźniach i znajomościach oraz o ludziach, którzy tworzyli niegdyś i tworzą dziś niepowtarzalny klimat miasta. Po raz pierwszy Aleksander Głowacki przyjechał do Nałęczowa w 1882 roku, czyli niemal w tym samym czasie, kiedy grupa lekarzy sybiraków wskrzesiła upadłe po dwóch powstaniach uzdrowisko, tworząc wzorcowy i nowoczesny kurort, na miarę najlepszych w ówczesnej Europie. "Pięknie jest w Alpach, pięknie nad morzem, ale w Nałęczowie jest mi dobrze" - wyznaje pisarz. Sławił walory uzdrowiska oraz zachwycającą przyrodę - rozłożyste lipy i kasztany, strzeliste sosny, cieniste wąwozy, urokliwe doliny i kręte rzeczki. Czuł się związany z tą ziemią. Urodził się w Hrubieszowie, jego rodzina mieszkała na Lubelszczyźnie. Wcześnie osierocony wychowywał się w Puławach i Lublinie. Nic więc dziwnego, że chętnie wracał w te strony. W Nałęczowie pisarz leczył się z agorafobii. Spędzony tu czas wykorzystywał jednak pracowicie. Oddawał się nie tylko zalecanym przez lekarzy spacerom na świeżym powietrzu, ale także pisaniu. W Pałacu Małachowskich, gdzie mieszkał w czasie kuracji, stworzył "Placówkę". Materiały do powieści zbierał w pobliskiej kolonii niemieckiej. Pomagała mu w tym Oktawia Rodkiewicz, późniejsza żona Stefana Żeromskiego, kobieta wykształcona, inteligentna, sportretowana w "Emancypantkach". W kronikach tygodniowych drukowanych w prasie warszawskiej informował o postępach w rozwoju uzdrowiska, rozbudowie obiektów, wydarzeniach kulturalnych. W uznaniu zasług pisarza w promowaniu kurortu uzdrowisko nazwano jego imieniem. Wspomnieniem obecności Bolesława Prusa w Nałęczowie jest muzeum pisarza zlokalizowane w pięknym Pałacu Małachowskich. Jako jedyne w kraju zawiera większość zachowanych pamiątek po autorze "Faraona" i "Lalki". Prężnie działająca placówka w ubiegłym roku obchodziła jubileusz czterdziestolecia istnienia. W dziele krzewienia ideałów bliskich pisarzowi wspiera je Towarzystwo Przyjaciół Nałęczowa. Wspólnie inicjują wiele interesujących imprez kulturalnych. [TVP]
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Reżyseriaw napisach określenie funkcji: Realizacjaw napisach określenie funkcji: Realizacja
- Scenariusz
- Lektor
- Zdjęcia
- Wykonanie muzykiZdrojowa Orkiestra Dęta z Nałęczowa
- Dyrygent
- Dźwiękw napisach imię: Leszek
- Opracowanie muzyczne
- Montaż
- Kierownictwo produkcji
- Producent
- Produkcja
- Bohater