PRAWDA PRZECIW PRAWDZIE

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  2000
• 28'

Zdaniem Jerzego Hoffmana, filmu "Ogniem i mieczem" obawiano się i w Polsce, i na Ukrainie. Przeciwni jego powstaniu, wśród nich intelektualiści związani z paryską "Kulturą", obawiali się, że obraz na nowo wykopie topór wojenny, ożywi animozje między oboma narodami. Wydarzenia związane z wojnami kozackimi ciągle budzą emocje wśród Polaków i Ukraińców. W dużym stopniu za sprawą talentu pisarskiego Henryka Sienkiewicza i siły literackiego mitu. Spór o rzetelność historyczną jego powieści rozgorzał natychmiast po jej ukazaniu się. Do dziś nie został rozstrzygnięty. Przed emisją serialu, który na jej podstawie nakręcił Jerzy Hoffman, Dwójka nada film dokumentalny nawiązujący do tego sporu. Historycy polscy i ukraińscy starają się w nim zmierzyć z mitem, skonfrontować dwa spojrzenia na wydarzenia, które rozegrały się w XVII wieku na kresach I Rzeczypospolitej, i ich bohaterów. Piękno Ukrainy bywało natchnieniem pisarzy i poetów. Jej bogactwo budziło chciwość i ściągało nieszczęścia. Na jej ziemiach wojna była stanem bardziej naturalnym niż pokój. Wiódł przez nie stały szlak najazdów tatarskich, czarny szlak. Ale ziemiom tym I Rzeczpospolita zawdzięczała swoją mocarstwową pozycję w ówczesnej Europie. Tam się zrodziła jej potęga i tam się skończyła. Ostatnie lata Rzeczypospolitej były zarazem pierwszymi latami budzenia się świadomości narodowej dawnych Rusinów, a dzisiejszych Ukraińców. Jak to się stało? Kim naprawdę był Chmielnicki - dla Polaków przywódcza dziczy i hałastry, dla Ukraińców zaś doświadczony dowódca i znakomity dyplomata. Kim był Jarema Wiśniowiecki - dla Polaków człowiek bez skazy, pogromca kozaków i zbuntowanej czerni, a dla Ukraińców szalony okrutnik i renegat. Jakie znaczenie miał Zbaraż? Czym była bitwa pod Beresteczkiem, gdzie starło się 500 tysięcy ludzi i gdzie przepadł tabor pułkownika Bohuna, wydobyty z bagien po 350 latach, by w muzealnych salach budzić świadomość narodową Ukraińców po uzyskaniu własnego państwa. Co stało się nad Bohem? O kwestiach tych mówią w filmie: prof. Jarosław Isajewicz z Akademii Nauk Ukrainy, dr Ola Hnatiuk - historyk literatury ukraińskiej, Janusz Pulnar - historyk literatuty i narrator filmu, doc. Teresa Chynaczewska-Hennel - historyk, prof. Leonid Zaszkliniak - historyk z Uniwersytetu Lwowskiego, Borys Woźnicki - dyrektor Lwowskiej Galerii Sztuki, a także Jerzy Hoffman, Marcin Zamoyski i Maciej Szeptycki (warto zwrócić uwagę, że wszystkie osoby wypowiadające się w filmie mówią po polsku). Wypowiedzi realizatorzy uzupełniają pięknymi zdjęciami z dzisiejszej Ukrainy oraz fragmentami ekranowej wersji "Ogniem i mieczem".
[www.tvp.com.pl]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj