W PUSTYNI I W PUSZCZY

• Film fabularny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1973
• Premiera:
  1973. 10. 16
• Gatunek:
  Film przygodowy, Film dla dzieci (młodzieży)
• Barwny, 5286 m, (Cz. I - 2684 m,, Cz. II - 2602 m,) 193 min (Cz. I - 93 min , Cz. II - 91 min )
  
  Lokacje: Egipt, Sudan, Bułgaria.
  
  Prapremiera: 13.10.1973, Katowice

Ekranizacja jednej z najpoczytniejszych powieści Henryka Sienkiewicza. Powstała w roku 1911 i była ostatnim ukończonym dziełem pisarza. Pierwowzorem Nel stała się 10-letnia adoptowana córka przyjaciela Sienkiewicza, zaś pierwowzorem inżyniera Tarkowskiego był inż. Mieczysław Gieniusz, który pracował przy budowie Kanału Sueskiego. Handlarze niewolnikami porwali mu jedynego syna. Chłopca nigdy nie udało się odnaleźć. Usłyszaną od Gieniusza historię pisarz wykorzystał w powieści. Próby sfilmowania "W pustyni i w puszczy" podejmowali przed wojną Amerykanie, a także Włosi i Niemcy. Jednak przewidując duże trudności, wycofali się przed rozpoczęciem zdjęć. Film Władysława Ślesickiego jest wierną adaptacją Sienkiewiczowskiej powieści. Wprowadzone przez reżysera zmiany są nieliczne i polegają głównie na skondensowaniu akcji. Odtwórców ról Stasia i Nel wybrano spośród blisko 7 tysięcy dziewcząt i chłopców. Nel zagrała Monika Rosca, wówczas ośmioletnia uczennica szkoły muzycznej. W roli Stasia wystąpił urodzony w roku 1955 Tomasz Mędrzak, wówczas uczeń IV klasy liceum. Film realizowano - z przerwami - blisko trzy lata. W Egipcie kręcono plenery kairskie, w Bułgarii powstały kulminacyjne sceny I części filmu - zabicie lwa i Beduinów, sceny ze słoniem, natomiast w Sudanie - II część filmu. Meę i Kalego zagrali amatorzy z Sudanu, a epizodyczną rolę piastunki Nel, panny Oliver - pani Stefania Mędrzakowa, matka Tomasza. W roli Saby wystąpiły dwa płowe dogi - Łoś i Apacz. Treserem obu psów był płk Franciszek Szydełko, który wcześniej przygotowywał filmowego Szarika z "Czterech pancernych". Poczciwym słoniem Kingiem, zamiast powieściowego słonia afrykańskiego był łagodny słoń indyjski z bułgarskiego cyrku. Wykorzystano też wiele cennych rekwizytów - m.in dziewiętnastowieczny sztucer, egzemplarz "Pana Tadeusza" wydany w Paryżu w połowie ubiegłego stulecia.

Port-Said, lata osiemdziesiąte XIX w. Dwaj wdowcy - Anglik Rawlison i Polak Władysław Tarkowski - pracujący przy budowie sieci kanałów w Egipcie (również Kanału Sueskiego, otwartego w 1869 r.) i od lat zaprzyjaźnieni - mają wyjechać do odległego Medinet dla nadzorowania robót. Ich dzieci - ośmioletnia "podobna do ślicznego obrazka" Nel Rawlison i czternastoletni Staś Tarkowski - miały po tygodniu dołączyć do ojców pod opieką pani Olivier, nauczycielki Nel.
Tymczasem w Sudanie trwa powstanie narodowe przeciw Anglikom, Na jego czele stoi Mahdi - Muhamed ibn Abdulah, który w 1881 ogłosił się mahdim, tj. wybawicielem, i zgromadziwszy liczne oddziały derwiszów ogłosił po okupacji Egiptu przez Anglików świętą wojnę; opanował cały Sudan, zadając Anglikom dotkliwe klęski; zmarł w Chartumie w r. 1885 w wieku 41 lat, a jego państwo zostało po 13 latach rozbite. Fatma - cioteczna siostra Mahdiego i żona jednego z jego emirów, Smaina - usiłuje przedostać się do Sudanu. Bacznie strzeżona przez Anglików postanawia posłużyć się dziećmi inżynierów - ich porwanie ułatwić ma jej uzyskanie zezwolenia na wyjazd.
Trzej Arabowie - Gebhr, Idrys i Chamis porywają dzieci i uprowadzają do Chartumu. Tam Grek Kaliopuli aranżuje spotkanie Stasia z Mahdim, któremu zaimponowała odwaga chłopca i nakazał przekazanie dzieci Smainowi. W drodze beduini złapali Sudańczyka Kalego, a Chamis zbliżył się do dzieci, które jeszcze w Port-Saidzie bardzo polubił. Zaatakowanie karawany przez lwa zmusiło Gebhra do wydania Stasiowi strzelby - chłopiec zabił zwierzę i... zastrzelił też porywaczy. Chamis zginął od noża Gebhra, zasłaniając sobą Nel...
Dzieci pozostały same z parą Murzynów - Kalim i Meą. Przeżyły wiele przygód oswoiły uwięzionego w skałach słonia, dopomogły mieszkańcom wioski murzyńskiej pokonać bandę handlarzy niewolników, spotkały szwajcarskiego geografa Lindego, przeżyły febrę Nel i pożar buszu, by wreszcie po wielu miesiącach - u kresu sił - odnaleźć zrozpaczonych ojców.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Nagrody

schowaj

• 1974
  Oscar Italy
• 1975
  Nagroda "Kvety" (tygodnik)-nagroda aktorska
  Tomasz Mędrzak
• 1975
  Nagroda "Kvety" (tygodnik)-nagroda aktorska
  Monika Rosca

Patrz także:

schowaj

• 1973
  W PUSTYNI I W PUSZCZY
  Serial fabularny / Władysław Ślesicki
• 2001
  W PUSTYNI I W PUSZCZY
  Serial fabularny / Gavin Hood
• 2001
  W PUSTYNI I W PUSZCZY
  Film fabularny / Gavin Hood