CZTEREJ PANCERNI I PIES
- Serial fabularny
- Produkcja:Polska
- Rok produkcji:1966-1970
- Premiera:1966. 09. 25
- Gatunek:Film wojenny, Film przygodowy
- Czarno-biały, 21 odcinków x ok. 60 min
W roku 1968 serial prezentowany był w kinach w czterech dwuodcinkowych zestawach:
Zestaw I: ZAŁOGA, RADOŚĆ I GORYCZ
Zestaw II: GDZIE MY, TAM GRANICA, PSI PAZUR
Zestaw III: RUDY, MIÓD I KRZYŻE, MOST
Zestaw IV: ROZSTAJNE DROGI, BRZEG MORZA
Premiera kinowa : 1 stycznia 1968 (zestaw I i II), 15 stycznia 1968 (zestaw III i IV)
Lokacje: poligon w Żaganiu, Kotlina Kłodzka (filmowa Syberia), Spała, Poświętne, Aleksandrów Łódzki, Kamieniec Ząbkowicki (pałac Marianny Orańskiej).
Historia załogi czołgu "Rudy" i psa Szarika biła rekordy popularności od momentu pojawienia się na dużych i małych ekranach. Na niemal każdym podwórku dzieci bawiły się w "pancernych", imię Szarik nadawano zarówno owczarkom niemieckim, jak i ratlerkom, a dziewczynki nosiły warkocze a la Marusia. Nie sposób zliczyć, ile osób obejrzało serial w telewizji i na kasetach wideo, ale tylko kinową widownię szacowano na 7 mln. Ówcześni recenzenci pisali, że obraz ten "zaspokaja u młodych nienasycony głód przygody, tęsknotę za własnym wzorcem bohatera, a przy tym godzi harmonijnie odwieczny kontrast między romantyzmem a codziennością, nadając zwyczajności żołnierskiego trudu polor niezwykłości". Niemal 30 lat później serial, mimo zarzutów fałszu historycznego i komunistycznej propagandy, jest wciąż oglądany przez coraz młodsze pokolenia Polaków. Zwycięstwo w zorganizowanym w czerwcu 1995 r. przez TVP plebiscycie na ulubiony polski serial świadczy o nie słabnącej sympatii widowni. Duża w tym zasługa aktorów odtwarzających główne postacie, choć udział w "Czterech pancernych" był dla niektórych z nich bronią obosieczną: wyniósł ich na szczyty popularności, a jednocześnie zaszufladkował na długie lata. Mimo to nie sposób nie uśmiechnąć się z nostalgią na widok młodzieńców, którzy nawet na wojnie potrafią się wzruszać, mieć skrupuły czy okazywać nieśmiałość.
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Reżyseriaodcinki: 1-19, 21odcinki: 20
- Reżyser IIodcinki: 1-8odcinki: 9-16odcinki: 17-21odcinki: 17-21
- Asystent reżyseraodcinki: 1-16odcinki: 9-16odcinki: 9-16odcinki: 17-21
- Scenariuszodcinki: 1-16odcinki: 9-21
- Zdjęciaodcinki: 1-16odcinki: 17-21
- Operator kameryodcinki: 1-16odcinki: 9-16odcinki: 17-21
- Współpraca operatorskaodcinki: 9-16odcinki: 9-16odcinki: 17-21odcinki: 17-21odcinki: 17-21
- Asystent operatora kameryodcinki: 1-8odcinki: 1-8
- Oświetleniemistrz; odcinki: 1-8
- Laboratoriumodcinki: 1-8odcinki: 9-21
- Scenografiaodcinki: 1-8odcinki: 1-8odcinki: 9-16odcinki: 17-21
- Współpraca scenograficznaodcinki: 1-16odcinki: 9-21odcinki: 9-21odcinki: 17-21
- Kierownictwo budowy dekoracjiodcinki: 1-8
- Atelierodcinki: 1-8odcinki: 9-21
- Kostiumyodcinki: 1-8odcinki: 9-16odcinki: 17-21
- Współpraca kostiumograficznaodcinki: 1-8odcinki: 9-16
- Muzyka
- Konsultacja muzycznaodcinki: 13-16
- Dźwiękodcinki: 1-8odcinki: 9-21
- Współpraca dźwiękowaodcinki: 9-16odcinki: 9-16odcinki: 17-21odcinki: 17-21
- Montaż
- Współpraca montażowaodcinki: 1-8odcinki: 9-21odcinki: 17-21
- Charakteryzacjaodcinki: 1-8odcinki: 9-16odcinki: 17-21
- Współpraca charakteryzatorskaodcinki: 1-8odcinki: 9-21
- KonsultacjaMateusz Lachwojskowa; odcinki: 1-8wojskowa; odcinki: 1-8wojskowa; odcinki: 9-16wojskowa; odcinki: 9-16sportowa; odcinki: 9-16wojskowa; odcinki: 17-21Jan Plutawojskowa; odcinki: 17-21Szczepan Kowalskiwojskowa; odcinki: 17-21
- Efekty pirotechniczneodcinki: 17-21
- Tresurapsa; odcinki: 1-8psa; odcinki: 9-21
- Kierownictwo produkcjiodcinki: 1-16odcinki: 17-21
- Kierownictwo produkcji IIodcinki: 1-16odcinki: 1-16odcinki: 17-21odcinki: 17-21
- Asystent kierownika produkcjiodcinki: 1-16odcinki: 9-16odcinki: 17-21odcinki: 17-21odcinki: 9-21; w odcinkach 9-16 nie występuje w napisach
- Kierownictwo planuodcinki: 1-16
- Script (Sekretariat planu)odcinki: 1-8
- Produkcjaodcinki: 1-16odcinki: 17-21
- Obsada aktorskaOlgierd Jarosz; w rzeczywistości występuje w odcinkach 1-6, choć pojawia się także w czołówkach odcinków 7-8Gustlik JeleńJanek KosGrigorij SaakaszwiliTomasz Czereśniak; odcinki: 9-21
Pierwowzoryschowaj
Pierwowzór | |
CZTEREJ PANCERNI I PIES | |
Powieść | |
Autor | Janusz Przymanowski |
Variapokaż
Nagrodyschowaj
- 1967Nagroda Ministra Kultury i Sztuki
I stopnia - 1967Nagroda Ministra Obrony Narodowej
I stopnia - 1999Koniec wieku - ankieta "Polityki"
5 miejsce w ankiecie "Programy, filmy i seriale telewizyjne"
ZAŁOGA (1)
- Odcinek serialu
- Rok produkcji:1966
- Premiera:1966. 05. 09
- 53 min
Lokacje: Kotlina Kłodzka, Gaj Oławski, Karliki k. Żagania, Międzygórze (okolice domu wczasowego "Słowik" przy ul. Wojska Polskiego 42, dom przy ul. Śnieżnej 7), wodospad Wilczki.
W syberyjskich górach Janek Kos wraz ze starym Jefimem wiodą żywot myśliwych. Młody Polak wciąż myśli o swoim ojcu, którego szuka od września 1939 roku. Poznaje Gruzina Gigorija; wspólnie próbują wstąpić do wojska, ale radziecki dowódca sprzeciwia się temu. Janek rozstaje się z Jefimem, wraz z psem Szarikiem dostaje się do pociągu, który wiezie radzieckich żołnierzy na front, później przesiada się do transportu z Polakami. Poznaje Lidkę i Ślązaka, który uciekł z Wehrmachtu - Gustlika. Wspólnie docierają do formowanej Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte. Gustlik zostaje przyjęty; Janek ma natomiast kłopoty - jest za młody i dopiero dzięki podstępowi dołącza do przyjaciela. Wkrótce obaj zostają przyjęci do załogi porucznika Olgierda Jarosza - Ślązak dzięki swojej sile, a Kos za sprawą celnego oka. Niespodziewanie okazuje się, że kierowcą czołgu jest Grigorij. Dzięki namowom Janka dołącza do nich także Szarik.
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskaOlgierd JaroszGustlik JeleńJanek KosGrigorij SaakaszwiliLidka WiśniewskaJefim Siemionowicz, opiekun Janka na SyberiiCzernousowZenekFiediaFranek Wichuramajor w komendzie werbunkowej; nie występuje w napisachżołnierz radziecki; nie występuje w napisach
RADOŚĆ I GORYCZ (2)
- Odcinek serialu
- Rok produkcji:1966
- 53 min
Lokacje: Żagań (Zakłady Tkanin Dekoracyjnych"Dekora" przy ul. B.Chrobrego, ul. Tadeusza Kościuszki, dom przy ul. Nadbobrze), rzeka Bóbr, Olszyniec gm. Żary, Gorzupia Dolna gm. Żagań, poligon w Żaganiu (stara droga czołgowa w pobliżu strzelnicy "Wałowa), Wrocław (cmentarze: żydowski przy ul. Ślężnej i katolicki przy ul. Smętnej, Park Szczytnicki).
Początek żołnierskiej służby to dla Janka i Gustlika praca w kuchni. Lidka zostaje natomiast telegrafistką w sztabie dywizji. Po długich oczekiwaniach przychodzi jednak moment alarmu bojowego i upragniona chwila wyruszenia na front. W czasie jazdy kolumnę czołgów zaskakuje atak niemieckich myśliwców i przez nieuwagę Grigorija czołg wpada na minę. Tylko dzięki sile Gustlika, który naprawia zerwaną gąsienicę, załoga rusza w dalszą drogę. Wkrótce polsko-radzieckie wojska mijają Bug i owacyjnie witane wjeżdżają do wyzwolonego wcześniej Lublina. Tu Olgierd i Grigorij otrzymują zaproszenia - do fabryki i nauczycielki z pobliskiej szkoły. Po uroczystych spotkaniach załoga idzie na cmentarz; Janek sądzi, że wśród mogił może znajdować się grób jego ojca. Gustlik odkrywa tymczasem kryjówkę niemieckich żołnierzy oraz volksdeutscha, który im pomagał. Jednak Olgierd nie godzi się na ich rozstrzelanie bez sądu. "Nienawiść jest zaraźliwa jak dżuma" - mówi porucznik...
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskaOlgierd JaroszGustlik JeleńJanek KosGrigorij SaakaszwilinauczycielkaLidka WiśniewskapułkownikFranek Wichurakapral Kucharek, kucharzgrabarz volksdeutschNiemiec ukrywający się w grobowcu; nie występuje w napisachrobotnik w fabryce; nie występuje w napisachRosjanka kierująca ruchem na moście; nie występuje w napisachdziewczyna wręczająca Gustlikowi kwiaty; nie występuje w napisach
- Dubleraktor dublował Janusza Gajosa, który uległ wypadkowi na planie serialu; nie występuje w napisach
GDZIE MY - TAM GRANICA (3)
- Odcinek serialu
- Rok produkcji:1966
- 53 min
Lokacje: Odra k. wsi Stany, Żagań (okolice ogródków działkowych "Bajka").
Pod Studziankami Niemcy zdołali przebić się przez linię frontu. Brygada Pancerna im. Bohaterów Westerplatte ma przyjść z pomocą walczącym oddziałom polsko-radzieckim. Po przygotowaniach załoga czołgu 102 rusza w drogę. W oczekiwaniu na prom Janek i Gustlik, po kąpieli w Wiśle, demaskują szpiega naprowadzającego niemieckie działa. Pod Studzianki załoga dociera w sama porę i powstrzymuje wrogi atak. Janek spotyka swoich przyjaciół - Fiedię i Czernousowa, później wraz z Olgierdem idzie do pozostawionego na przedpolu Tygrysa. Gdy okazuje się, że jego działo jest sprawne, rozpoczynają ostrzał niemieckich pozycji, niszczą 3 nieprzyjacielskie czołgi i powstrzymują natarcie. Radość Janka nie trwa jednak długo - okazuje się, że Fiedia zginął trafiony odłamkiem podczas niemieckiego ataku.
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskaOlgierd JaroszGustlik JeleńJanek KosGrigorij SaakaszwiliLidka WiśniewskaCzernousowpułkownikZenekFiedia
PSI PAZUR (4)
- Odcinek serialu
- Rok produkcji:1966
- 53 min
Lokacje: Żagań (wyrobisko piasku w okolicach ulicy Bema), (papiernia w Pięknej Dolinie), rzeka Czerna Wielka, ok. Wrocławia (poligon wojskowy w Sołtysowicach).
Niemcy zajmują Studzianki. Załoga porucznika Jarosza ma pomóc okrążonemu batalionowi Baranowa ściągając na siebie ogień artylerii. Do załogi dołącza także stary Czereśniak, który ma pełnić rolę przewodnika. Wkrótce czołg 102 dociera do okrążonego oddziału . Jeden z radzieckich żołnierzy przypadkowo uszkadza jednak gąsienicę, psuje się również pompa paliwowa. Niemieckie oddziały przypuszczają kolejny atak, ale batalion - wsparty czołgistami - odpiera go. Janek wysyła Szarika z wiadomością do sztabu. Pies po długiej drodze dociera do polskiego dowództwa i pułkownik natychmiast wysyła oddział z częściami do uszkodzonego czołgu. Wkrótce załoga, wraz z batalionem Baranowa, powraca do zgrupowania wojsk polsko-radzieckich. Dzięki Szarikowi czterej pancerni wykonali kolejne zadanie.
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskaOlgierd JaroszGustlik JeleńJanek KosGrigorij SaakaszwiliMarusia "Ogoniok"CzereśniakpułkownikZenekkapitan Baranowgenerał radzieckiżołnierz radzieckiżołnierz niemiecki; nie występuje w napisachLidka Wiśniewska; nie występuje w napisach
"RUDY", MIÓD I KRZYŻE (5)
- Odcinek serialu
- Rok produkcji:1966
- 49 min
Lokacje: Karliki k. Żagania, Rudawica.
Janek i Gustlik wracając ze sztabu dywizji spotykają Marusię, ale ukryty na drzewie snajper rani dziewczynę. Janek zabija go, a ranną zabiera do szpitala Wichura. Młody czołgista za swój czyn i celne oko otrzymuje podziękowania od całej załogi, wspólnie z kolegami nadaje także nazwę dla czołgu - "Rudy". Przychodzi jednak kolejny rozkaz - atak na folwark zajęty przez Niemców. Załoga Olgierda, wraz z oddziałem piechoty, wykonuje zadanie, ale jednocześnie okazuje się, że podczas szturmu zniszczone zostały stojące w sadzie ule. Pszczoły atakują wszystkich - Polaków, Rosjan i Niemców... Tymczasem niedaleko pola walki pozostał niemiecki transporter. Janek i Grigorij przeszukują go, niespodziewanie atakują ich Niemcy, ale obaj czołgiści pokonują przeciwnika. Podczas apelu, za męstwo i odwagę cała załoga zostaje odznaczona Krzyżami Walecznych, a Szarik w nagrodę otrzymuje miskę kiełbasy.
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskaOlgierd JaroszGustlik JeleńJanek KosGrigorij SaakaszwiliMarusia "Ogoniok"Lidka WiśniewskapułkownikFranek Wichura; nie występuje w napisach
MOST (6)
- Odcinek serialu
- Rok produkcji:1966
- 51 min
Lokacje: Toruń (most im. J.Piłsudskiego), Żagań (ulice: Wąska, Gimnazjalna, Długa, Keplera, Liebelta i Bracka, okolice klubu garnizonowego przy ul. Żarskiej), Wrocław (ul. Hoene - Wrońskiego).
Załoga "Rudego" dociera pod Warszawę. W dalszą drogę zabiera się także Lidka w przebraniu piechura. Telegrafistka chce sprawdzić czy stoi jeszcze jej przedwojenny dom. Niestety, pobliskie zabudowania przeszukują niemieccy żołnierze i dochodzi do walki. Z pomocą Lidce przybywa jednak Janek wraz z Gustlikiem i wspólnie pokonują Niemców. Podczas dalszej drogi "Rudy" próbuje przeprawić się przez most na Wiśle, ale zostaje trafiony pociskiem przeciwpancernym. Oprócz lekko rannego Olgierda cała załoga trafia do szpitala, pod opiekę Marusi. Wraz z załogą czołgu 102 złamaną rękę leczy Czernousow i to on jako pierwszy zostaje wypisany ze szpitala. Zostawia jednak Jankowi prezent - swój pistolet. Wkrótce całą załoga wraca do pełni sił, otrzymuje także awanse. Plutonowy Kos jest szczęśliwy z jeszcze jednego powodu - każdą wolną chwilę spędza teraz z Marusią...
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskaOlgierd JaroszGustlik JeleńJanek KosGrigorij SaakaszwiliMarusia "Ogoniok"Lidka WiśniewskapułkownikCzernousowwarszawiak z chrypkąlekarz-profesor w szpitaluFranek Wichurapani Helenka rzucająca doniczką z balkonuchłopiec w szpitalu; nie występuje w napisach
ROZSTAJNE DROGI (7)
- Odcinek serialu
- Rok produkcji:1966
- 42 min
Lokacje: droga Wrocław - Trzebnica, Wrocław (rzeka Dobra, skrzyżowanie ulic Okulickiego i Odolanowskiej), Trzebnica (okolice kapliczki Świętej Jadwigi Śląskiej na Kaplicznym Wzgórzu), Kryniczno, Psary.
Po długim leczeniu pancerni wychodzą ze szpitala. Za wszelką ceną starają się dotrzeć do Kołobrzegu i znowu walczyć pod dowództwem porucznika Jarosza. By przyspieszyć podróż dołączają się do grupy wędrownych artystów. Wkrótce odnajdują swój czołg. Niestety, podczas walki został poważnie uszkodzony, ale jego załoga nie chce nowego wozu. Pułkownik zgadza się na prośbę Janka - wymienione zostaną tylko zepsute części. Trójka czołgistów jest jednak pogrążona w smutku - Olgierd nie żyje. Zginął próbując ugasić palący się czołg. Nowym dowódcą czołgu zostaje Janek, a do załogi zostaje tymczasowo przydzielony polski partyzant "West".
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskaGustlik JeleńJanek KosGrigorij SaakaszwiliMarusia "Ogoniok"Natasza Skobcewa, artystka cyrkowaStanisław Kos "West", ojciec JankapułkownikIwan, artysta cyrkowyFranek Wichuraradziecki generałkierowca radziecki; nie występuje w napisachżołnierz z oddziału Czernousowa; nie występuje w napisachkonferansjer; nie występuje w napisachCzernousow; nie występuje w napisachżołnierz, widz na przedstawieniu; nie występuje w napisachSS-man przesłuchujący Janka; nie występuje w napisachTamara, żołnierka radziecka z punktu kontrolnego na skrzyżowaniu; nie występuje w napisachżołnierz z oddziału Czernousowa; nie występuje w napisachKaszub; nie występuje w napisach
BRZEG MORZA (8)
- Odcinek serialu
- Rok produkcji:1966
- 46 min
Lokacje: Olszyniec, ok. Żar, Gdynia (Babie Doły), Marszów, Żagań (poligon), rzeka Złota Struga, pola pomiędzy Żaganiem a Marszowem.
Grupa radzieckich żołnierzy opanowuje niemiecki bunkier biorąc w niewolę jego załogę. Nie może jednak połączyć się z własnym dowództwem, gdyż zniszczona została radiostacja. Wkrótce rozpocząć ma się atak wojsk polsko-radzieckich, ale nikt nie wie, że bunkier został już opanowany. Marusia wysyła Szarika z meldunkiem i pies w samą porę przybywa do dowództwa. Brygada Pancerna im. Bohaterów Westerplatte wyzwala kolejne miasta Wybrzeża, wreszcie dociera do Bałtyku. Z załogą "Rudego" wciąż walczy "West". Niespodziewanie okazuje się, że jest to ojciec Janka. Obaj nie kryją wzruszania...
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskaGustlik JeleńJanek KosGrigorij SaakaszwiliMarusia "Ogoniok"Lidka WiśniewskaStanisław Kos "West", ojciec JankaCzernousowpułkownikradziecki generałradziecki saper; nie występuje w napisachżołnierz niemiecki w bunkrze; nie występuje w napisach
- Dubleraktor dublował Janusza Gajosa, który uległ wypadkowi na planie serialu; nie występuje w napisach
ZAMIANA (9)
- Odcinek serialu
- Rok produkcji:1968
- Premiera:1970. 02. 08
- 60 min
Lokacje: Inowłódź, Tomaszów Mazowiecki, Bydgoszcz (rzeka Brda w okolicach: Bydgoskich Zakładów Sklejek przy ulicy Fordońskiej, mostu kolejowego, hal fabrycznych "Stomilu" i mostu Pomorskiego w budowie), Aleksandrów Łódzki, Poświętne (bazylika), Krynica Morska (nadmorski spacer Janka i Marusi).
Stary Czereśniak wraz z synem Tomkiem kończy budowę swojego domu. Niestety, brak mu konia by orać przydzieloną wcześniej ziemię. Rozmowa z innymi wojskowymi o sytuacji na froncie sprawia, że podejmuje decyzję o wysłaniu do brygady pancernej syna Tomasza. Ojciec i syn wspólnie podróżują w kierunku Gdańska - najpierw rowerami, potem barką wraz z kapralem Wichurą, ale gdy okazuje się, że Tomek ma ukrytą broń, muszą uciekać. W lesie w ich ubraniach przebierają się uciekający Niemcy więc ojciec i syn muszą założyć porzucone mundury Wehrmachtu. Wkrótce aresztuje ich jednak radziecki oddział i jako jeńcy docierają do Gdańska. Tam rozpoznaje ich załoga Rudego; Czereśniak wraz z synem są wolni. Dowódca brygady za prośbą Janka, Gustlika i Grigorija zgadza się, by Tomek uzupełnił zdekompletowaną załogę.
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskaJanek KosGustlik JeleńGrigorij SaakaszwiliTomasz CzereśniakCzereśniakLidka WiśniewskaMarusia "Ogoniok"Stanisław Kos "West", ojciec Jankapułkownik TadeuszFranek Wichuraradziecki generałCzereśniakowa; nie występuje w napisachCzernousow; nie występuje w napisachsklepikarz; nie występuje w napisachpomocnik sklepikarza; nie występuje w napisachczerwonoarmista adorujący Marusię w nadmorskim bunkrze; nie występuje w napisachżołnierz niemiecki przebierający się w ubranie Czereśniaków; nie występuje w napisachoficer niemiecki; nie występuje w napisachżołnierz niemiecki przebierający się w w ubrania Czereśniaków; nie występuje w napisachżołnierz prowadzący jeńców niemieckich; nie występuje w napisachKaszub; nie występuje w napisachżołnierz stacjonujący u Czereśniaka; nie występuje w napisach
KWADRANS PO NIEPARZYSTEJ (10)
- Odcinek serialu
- Rok produkcji:1969
- Premiera:1970. 02. 10
- 55 min
Lokacje: Biała Góra pod Tomaszowem Mazowieckim, Tomaszów Mazowiecki (most kolejowy), Łódź (wille Richtera przy ul. Skorupki), droga między Spałą i Konewką, Poświętne.
Załoga "Rudego" ma opanować niemiecki zamek. Grigorij i Lidka jadą osobno, samochodem. Mają kontaktować się z Jankiem i załogą czołgu kwadrans po każdej nieparzystej godzinie. Przyjeżdżają do zamku, ale wkrótce wpadają w pułapkę i zostają uwięzieni przez Niemców. Janek przeczuwa niebezpieczeństwo i wysyła Szarika. Pies uwalnia Grigorija i Lidkę, ale dochodzi do walki, w której uczestniczy także reszta załogi; ginie jeden z Niemców. Polacy od jego towarzyszki dowiadują się, że w zamku ukryta jest grupa zwiadowcza, a wkrótce na pobliskim polu wylądować ma niemiecki desant. W zamku dochodzi do walki, ale okazuje się także, iż data lądowania spadochroniarzy była fałszywa. Załoga "Rudego" nie ma czasu by wezwać posiłki, musi walczyć w pojedynkę. Głównym zadaniem Niemców jest wysadzenie strategicznego mostu. Ten jednak nie wybucha, ale nikt nie wie, że to Tomek przerwał przewody łączące ładunki.
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskaJanek KosGustlik JeleńGrigorij SaakaszwiliTomasz CzereśniakLidka WiśniewskaFranek Wichuraniemiecka spadochroniarkawachmistrz Kalitaniemiecki spadochroniarz; nie występuje w napisachniemiecki spadochroniarz; nie występuje w napisach