KIGO
2013Izumi Yoshida
Film jest abstrakcyjną wizualizacją japońskich wierszy haiku. Haiku wykorzystane w Kigo pokazują wartość najbardziej pospolitych przedmiotów, zjawisk przyrody, których uroda jest obiektem zachwytu. Nietrwałość i zmienność pór roku, to elementy przeobrażającego się wszechświata, wpływającego na nasze uczucia, emocje, na nasz podziw dla ulotnego piękna.
Etiuda podzielona została na cztery części, którym odpowiadają cztery pory roku. Z pozoru jedna część od drugiej różni się nieznacznie. Sypki materiał zastosowany przez Izumi Yoshidę w każdej z nich układa się w pasy lub fale. Wydawałoby się, że tylko pojawienie się planszy z oznaczeniem pory roku i haiku odnoszącym się do niej, pozwala podzielić film na sekwencje. Przeobrażanie się świata ilustrowane za pomocą podatnego na zmianę kształtu piasku stanowi o istocie całego filmu. A jednak, w tej ciągłej zmienności zachodzą drobne, ledwo zauważalne modyfikacje najsilniej sugerowane przez muzykę, ale dostrzegalne również w obrazie: drobne źdźbła roślin (lato), proste cieniuteńkie patyczki jak nitki makaronu, jak strugi jesiennego deszczu (jesień), powierzchnia za sprawą innego oświetlenia mieni się jak śnieg (zima). Wykorzystywane w następujących po sobie sekwencjach nie znoszą abstrakcyjnego charakteru animacji, ponieważ są nieidentyfikowalne, przeciwnie - pozbawione referencjalości stają się niemal tożsame z falami i pasami.
Każdą z sekwencji poprzedza haiku - starannie wykaligrafowane japońskie znaki i polskie tłumaczenie, czy raczej parafraza, pierwowzoru: "Wiosenne morze/Czy zachodzący dzień/Tak cicho pulsuje w dali", "Wodospad Kiyotaki/Na fale opadły wonne igły sosnowe", "Piękno/W dziurawym papierze drzwi/Droga mleczna", "Jak pięknie/Mieni się w słońcu/Powierzchnia śniegu". W obrazie nie ma bezpośrednich odniesień do słów i ich desygnatów. Wykorzystane w filmie haiku to działa klasków tej formy literackiej, do których należą: Buson, Bashyo, Issa, Taigi. Do tradycji literackiej nawiązuje również tytuł etiudy: kigo to zestaw słów i zwrotów oznaczających poru roku - rezerwuar, z którego czerpali twórcy haiku.
Koncepcja plastyczna Kigo oparta na animacji materiałów sypkich i swoistym minimalizmie koresponduje z haiku wydobywającym urodę najzwyklejszych przedmiotów, pospolitych okruchów, które zwykle umykają naszemu postrzeganiu. Haiku oparte jest na konkrecie. To poezja niezwykle wizualna i w tym aspekcie bliska kinu. Znaczenia przedmiotów odbiegają w niej jednak od tych, jakie zwykliśmy przypisywać im w tradycji europejskiej: "Podczas kiedy nasza literatura i sztuka wdraża nas do przeciwstawienia: "ja" i świata, u pisarzy i artystów wschodnich silnie występuje identyfikacja: "ja" i to, na co patrzę, jest jednym. W każdym razie świadomość, że jest się zanurzonym w widzialnych i dotykalnych rzeczach, które są tutaj obok, w tej chwili, zdaje się być jedną z głównych cech haiku." (Cz. Miłosz, Haiku, Kraków 2001, s. 10).