ARTYŚCI

w WYDZIAŁ ŚLEDCZY IPN

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  2007
• Barwny. 46 min.

W 2002 historyk Biura Edukacji Publicznej IPN Grzegorz Majchrzak odnalazł w archiwach IPN dokument zatytułowany: "Sprawozdanie z działań nękających w stosunku do osób reprezentujących postawy wrogie i opozycyjne". Była to relacja z czynności, jakie podjęła SB w pierwszych miesiącach stanu wojennego wobec, między innymi, środowiska artystów. Jedną z osób ujętych w sprawozdaniu był Stanisław Brejdygant, ówczesny wiceprezes Związku Artystów Scen Polskich. W filmie opowiada on o szantażu telefonicznym, jaki wobec niego zastosowano. Innego członka ZASP-u, po 13 grudnia organizatora samopomocy dla środowisk artystycznych, Kazimierza Kaczora straszono wyrządzeniem krzywdy jego córce. Spalono mu również samochód. Taki sam los spotkał także samochody Jacka Fedorowicza i Katarzyny Łaniewskiej. Aktorka opowiada też o anonimach, które w tym czasie otrzymywała. Te represje SB były reakcją na spontaniczny bojkot państwowego radia i telewizji, oraz wejście artystów do drugiego obiegu kultury. Taki na przykład w wypadku Emiliana Kamińskiego. Zainteresowanie służby bezpieczeństwa artystami, nie zaczęło się jednak w latach osiemdziesiątych. Piotr Fronczewski znalazł się w ewidencji SB już w 1976, po podpisaniu protestu w sprawie wydarzeń w Radomiu. Nadano mu kryptonim "As". Aktor opowiada w filmie o nieudanej dla SB próbie zwerbowania go na Tajnego Współpracownika. Swoją historię spotkań z tajnymi służbami PRL przedstawia również Daniel Olbrychski. Przypadków różnorakiego nękania ludzi kultury było znacznie więcej. W śledztwie, które na podstawie odnalezionego dokumentu wszczęli prokuratorzy IPN, jako pokrzywdzeni występuje 41 osób. Film ilustrują dokumenty z teczek założonych artystą przez służbę bezpieczeństwa, oraz filmowe materiały archiwalne z tamtego okresu.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj