MARIA KUJAWSKA – POWSTAŃCZA LEKARKA

w FILMOWA ENCYKLOPEDIA POWSTAŃ ŚLĄSKICH

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  2018
• Barwny, 18 min

Bohaterką odcinka jest Maria Kujawska (1893-1948) – lekarka, śląska działaczka społeczna i polityczna, jedna z pięciu posłanek na Sejm Śląski. Urodziła się w Raciborzu w rodzinie niemieckiej jako córka mistrza szewskiego Wilhelma Raidy i Berty z d. Jendrischek. Po ukończeniu szkoły średniej w 1915 r. wstąpiła na Wydział Medyczny Uniwersytetu Wrocławskiego. Tam pod wpływem grupy polskich studentów zafascynowała się polską historią i wstąpiła do tajnej organizacji ZET przygotowującej kadry do pracy w przyszłym państwie polskim. Studia ukończyła na polskich uniwersytetach w Poznaniu i Krakowie, a 15 lipca 1920 r. uzyskała w Warszawie dyplom lekarza. W latach 1920-1922 zaangażowała się w działalność polityczną na Śląsku. Była jedyną kobietą lekarką biorąca udział w III powstaniu śląskim – zajmowała się rannymi w kilku punktach sanitarnych oraz prowadziła pociąg sanitarny grupy „Wschód” do szpitala w Sosnowcu. Następnie pracowała w szpitalu polowym w Toszku, a później do stycznia 1922 r. w stopniu porucznika-lekarza w Głównym Szpitalu Wojsk Powstańczych w Mysłowicach. Wraz z mężem Kazimierzem (kolegą ze studiów) byli zwolennikami systemu powszechnej opieki zdrowotnej i nigdy nie podjęli prywatnej praktyki lekarskiej. W 1931 roku Maria Kujawska została wybrana na II przewodniczącą Towarzystwa Polek, była też członkiem Zarządu Okręgu Śląskiego PCK, Towarzystwa Lekarzy Polaków na Śląsku, Śląskiej Izby Lekarskiej i wielu innych organizacji. Należała do grona założycieli Instytutu Śląskiego. Została dwukrotnie wybrana do Sejmu Śląskiego (II i III kadencji), gdzie pełniła funkcję sekretarza Komisji do spraw wyznań religijnych i oświecenia publicznego. W 1936 r. została wybrana do Śląskiej Rady Wojewódzkiej, otrzymała również Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. We wrześniu 1939 roku przedostała się do Rumunii, a następnie Jugosławii. Pięć lat później wraz z dwiema córkami została przewieziona do obozu koncentracyjnego w Ravensbrück, gdzie przydzielono ją do personelu medycznego. Wielokrotnie ratowała osadzonych od śmierci z rąk nazistów. Po wojnie przeniosła się do Pszczyny, gdzie zmarła w 1948 roku.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj