Szkolna etiuda Mirosław Dembińskiego to zapis przebiegu jednego z happeningów, które w drugiej połowie lat 80. organizował Waldemar Fydrych "Major". Reżyser opowiada o historii młodzieżowego ruchu, ale istotę dokumentu stanowi niecodzienna rejestracja udziału ekipy adeptów sztuki filmowej w demonstracjach. Podczas jednego z aresztowań operatorowi udało się zachować włączoną kamerę i nagrać moment zatrzymania oraz rozmowy w celi i przed pokojem przesłuchań.

Ramę narracyjną dla przedstawionych w filmie wrocławskich demonstracji stanowią sekwencje przybliżające istotę Pomarańczowej Alternatywy, ideę przyświecającą jej liderowi oraz uwagi na temat początków ruchu. Etiudę otwiera sekwencja złożona z czarno-białych fotografii, pod którą podłożono dokumentalny zapis dźwiękowy. W ścieżce dźwiękowej przebija się wyraźnie wykrzykiwane przez uczestników happeningów hasło: "Nie ma wolności bez krasnoludków". Ten absurdalny i z pozoru niewinny slogan, przywodzący na myśl dziecięcą zabawę, szczególnie irytował władze. Niemal każde wystąpienie Pomarańczowej Alternatywy kończyło się aresztowaniami, a Fydrych, twórca teorii surrealizmu socrealistycznego, stał się głównym wrogiem publicznym.

Tymczasem krasnoludki niepostrzeżenie wdzierały się w miejską przestrzeń Wrocławia i innych miast. Ich schematyczne wizerunki na murach kontrastowały z szarzyzną i wszechogarniającym smutkiem rzeczywistości ostatnich lat PRL-u. Krasnale to absurdalnie kolorowa część tego świata.

Pierwsze powstały na plamach po zamalowanych hasłach jawnie politycznych. Ich obecność pilnie monitorowana była przez milicję, której dwuosobowe patrole widoczne są niemal we wszystkich ujęciach ukazujących w filmie ulice. Happening oznacza zejście koloru z muru na ulice i place, wtargnięcie kolorowego tłumu przebierańców w zmęczenie i szarość. Nie bez przyczyny ujęcia te zrealizowane zostały w kolorze, kontrastującym z czernią i bielą archiwalnych fotografii i współczesnych obrazów miasta.

Z dramaturgicznego punktu widzenia kluczowym momentem etiudy jest chwila, w której członkowie ekipy zostają aresztowani. Kamera jednak wciąż rejestruje. Zapis pozostaje "brudny", obraz rozedrgany, niekiedy na granicy czytelności. Okazuje się jednak bezcenny - ponieważ stanowi notację ze środka opozycyjnych protestów. Kamera zachowuje wierność zasadom filozofii założyciela Pomarańczowej Alternatywy i również w areszcie tropi wszelkie absurdy, ukazując, na przykład, w bliskim planie protokół zawierający spis zarekwirowanych przedmiotów: kamizelka koloru pomarańczowego, trąbka koloru pomarańczowego, pomarańczowa podkoszulka z napisem "Vivat krasnale".

Kilkanaście lat wcześniej Wojciech Wiszniewski pisał: "Rola twórców-dokumentalistów powinna więc polegać na uświadamianiu społeczeństwu aktualnego stanu rzeczywistości, a nie jej zamazywaniu. Taka powinna być właściwie pojmowana filmowa socjotechnika społeczna (W. Wiszniewski, Film jako instrument oddziaływania społecznego, "Film na Świecie" 1976, nr 12, s. 66). Kino dokumentalne Dembińskiego wyrasta z głębokiego przekonania, że zadaniem dokumentalisty jest nie tylko opis rzeczywistości, że dokument to nie tylko sztuka, ale i instrument oddziaływania społecznego, który może zmieniać rzeczywistość. Idea ta znajduje realizację w całej twórczości dokumentalnej autora Dzieci Kotana (2012). Do działalności bohatera Pomarańczowej Alternatywy, Waldemara Fydrycha, powróci po latach w filmach Krasnoludek prezydentem (2003) oraz Krasnoludki jadą na Ukrainę (2005). W centrum zainteresowania Dembińskiego znajdą się wówczas obywatele byłych republik radzieckich, walczący o niezależność i wolność.