OBYWATEL PEKOSIEWICZ

• Podtytuł: SMUTNA I POUCZAJĄCA HISTORIA

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1991
• Premiera:
  1992. 03. 09
• Barwny, 104 min

Przeniesienie spektaklu autorstwa Tadeusza Słobodzianka z Teatru im. Stefana Jaracza w Łodzi, gdzie "Obywatel Pekosiewicz" miał prapremierę 28 maja 1989 r.
Tytułowy Pekosiewicz nie wie o sobie nic: jego rodzice zginęli podczas wojny, gdy był niemowlęciem, datę urodzenia, imię, nazwisko (od Powiatowego Komitetu Opieki Społecznej PKOS) wymyślali mu kolejni urzędowi i duchowi opiekunowie z domu dziecka, partii, parafii. Bronek Pekosiewicz stał się nie tylko dla Zamościa, gdzie toczy się akcja sztuki w marcu i kwietniu 1968 roku, lecz i dla całej Polski symbolem tragicznych krzywd wojennych.
Symbol na co dzień pracuje jako dyspozytor w PKS-ie, jest pokręcony psychicznie, kaleki kalectwem mało romantycznym (jest pozbawiony męskości), zgorzkniały, rozpity. I taki oto bohater zostaje wplątany w miejscowe brudne rozgrywki, w akcję oczyszczania partii z Żydów, która to akcja jest w istocie walką o władzę.
Gdy Pekosiewicz po pijanemu rzuca butelką w Pomnik Wdzięczności, zostaje aresztowany, a Służba Bezpieczeństwa stara się nakłonić go do zeznania, że była to prowokacja inspirowana przez szefa tejże służby, Koperskiego (mającego żydowskie korzenie), jego syna, a także przez biskupa występującego z ambony przeciw antysemityzmowi. W kalejdoskopowym szeregu scen (komitet, kościół, dom Pekosiewicza, komenda, izba wytrzeźwień) poznajemy mechanizmy montowania "spraw", metody i motywacje organizatorów.
Na takim tle tym silniej uwydatnia się tragiczna bezbronność i naiwność Pekosiewicza, który wprawdzie - kierując się ludzkim instynktem uczciwości - odmawia podpisania oskarżeń, ale atakowany ze wszystkich stron przez absurdalne teorie i mitologie polityczne w końcu ulega szaleństwu.
Ten nowy, stworzony przez najnowszą historię człowiek, którego zawiodły wszystkie autorytety, oszukała partia, skatowała milicja, odtrącił Kościół, wykrzyczy w finale swój strach przed wyimaginowanymi wrogami Polski, swą własną wizję zagrożenia ojczyzny, wizję wariata. Sztuka Tadeusza Słobodzianka ukazuje - w sposób artystycznie sugestywny i niezwykle przejmujący - wydarzenia Marca '68 jako hańbiącą, trudną do zaleczenia chorobę, na nowo zaszczepioną polskiej świadomości. [TVP]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj