PRZERWA W PODRÓŻY

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1990
• Premiera:
  1991. 04. 29
• Barwny, 85 min

Przed przeznaczeniem nie można uciec. Rozpaczliwe wysiłki antycznych bohaterów przybliżały tylko moment tragicznego rozpoznania; czyniły rozpacz dotkliwszą, klęskę zaprawiały goryczą. Zmysły okazywały się zawodnym sojusznikiem człowieka. Edyp utracił wzrok, aby naprawdę przejrzeć - zobaczyć swoje życie w innym kształcie, zaakceptować w sobie obcego, nieznanego człowieka. Być kimś innym... Jedno z najczęściej odczuwanych pragnień. Kiedy się spełnia, niespodziewanie w środku znanego, oswojonego świata, może zmienić życie w koszmar. Niemowlę, który miało skonać pod murem getta jak tysiące innych żydowskich dzieci, fatum ciążące nad narodem wybranym do śmierci dosięgło blisko czterdzieści lat później. Wtedy w zrujnowanej Warszawie ktoś pochylił się nad drżącym z zimna i strachu "tłumoczkiem". Znalezionemu tam dziecku stworzył bezpieczny azyl. Wraz z nazwiskiem podarował nowe życie. 13 grudnia 1981 roku Anna Łazarska siedziała w pokoju hotelowym. Z okna mogła obserwować jeden z najpiękniejszych pomników europejskiego gotyku, przykład wielkości niemieckiego ducha - Katedrę w Kolonii. Anna była jednak myślami daleko. Niemiecki dziennikarz, który zapukał do pokoju zajmowanego przez znaną polską skrzypaczkę, którą stan wojenny zatrzymał w Niemczech, nie liczył na zbyt wiele. Ot, rutynowy wywiad z emigrantką "stamtąd". Trochę martyrologicznego polskiego sosu zaostrzającego apetyt obserwatorom satelitarnych "newsów". Wolny świat codziennie pasjonował się jakąś wojną, napadem, wypadkiem... Spotkanie z Anną nie stało się jednak popisem dziennikarskiej sprawności. "Sprawa Łazarskiej" zafascynowała Hansa. Przekroczył granicę zawodowej rutyny, potraktował ją jako także swój, odnaleziony po latach problem. Dwa narody wybrane żyły obok siebie przez wieki - jeden naznaczony stygmatem ofiary, drugi - buntu. Należeć do obu jednocześnie to poddać się ciśnieniu winy za własne ocalenie, albo buntu przeciwko wszelkiej przemocy, także tej uprawianej przez "naród panów" przez pięć lat okupacji, buntu przeciwko dyskryminacji, społecznym atawizmom, jakie żywi jedna nacja wobec drugiej. A kiedy już ostatni list do świata zostanie napisany, ludzie czytając suchą notatkę w porannej prasie zapytają: Czy z czymś takim naprawdę nie dałoby się żyć? Fabuły konstruowane przez Marię Nurowską przyciągają uwagę. Ocierają się o najważniejsze problemy codzienności, sięgają korzeniami nie tak odległej, boleśnie doświadczanej historii. Życiorysy budzą zaufanie. Są niepowtarzalne, skomplikowane "jak w życiu". Wzajemne związki, nawarstwienia interpretacji unikają pisarskiego chciejstwa, "ideologicznej" manipulacji. W "gęstości" tworzywa oraz jego niebanalnym ukształtowaniu poprzez różne techniki narracyjne tkwi także telewizyjno-teatralna atrakcyjność tekstów pisarki. Przeniesione na ekran tracą nieco w stosunku do literackiego pierwowzoru. Niektóre postacie, np. Ojca Anny, bledną, przemawiają słabszym głosem, poprzez wspomnienia innych. Inne zaczynają żyć pełniej wzbogacone osobowością aktorów. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj