UCZEŃ DIABŁA

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1995
• 98 min

"Uczeń diabła" nie poddaje się szufladkowaniu. Mimo że jest wczesnym i nie najbardziej znanym dramatem Shawa, daje wcale reprezentatywną próbkę jego stylu i artystycznych upodobań. Wśród nich poczesne miejsce zajmuje przekora. To dzięki niej zapewne utwór ten nieustannie zaskakuje widza zmianą konwencji. Z rzadką zręcznością balansuje na granicy między komedią i tragedią, melodramatem i satyrą, ironią i grozą. Shaw daje reżyserom szerokie pole do popisu. "Ucznia diabła" można bowiem wystawiać zarówno jako "czysty" melodramat, jak i komedię. Na deskach polskich scen próbowano obu tych interpretacji. Jedną z najlepszych dał w 1959 roku Czesław Szpakowicz w teatrze "Komedia" na warszawskim Żoliborzu. Główną, bardzo wysoko ocenioną przez krytyków rolę grał wówczas Andrzej Szczepkowski. Po latach aktor powrócił do tekstu Shawa. Tym razem jako reżyser i odtwórca epizodycznej, lecz niezmiernie ważnej postaci generała Burgoyne.
W czasie wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych w mieszczańskiej rodzinie Dudgeonów umiera ojciec. Do pogrążonej w żałobie matrony - pani Dudgeon dociera wieść, że mąż tuż przed śmiercią zmienił testament. Podczas jego odczytania gromadzi się cała rodzina, łącznie ze stryjostwem. Przybywa też młody Ryszard, niemal wyklęty przez matkę z powodu swego ateizmu, libertyńskiego stylu życia i otwartej, szyderczej krytyki kołtuństwa klanu Dudgeonów. Jego reputację najlepiej oddaje nadane mu przezwisko: "uczeń diabła". Z testamentu wynika wszakże, że to właśnie on otrzymał największą część majątku zmarłego ojca. W tym samym czasie wielebny Anderson otrzymuje wiadomość, że Ryszardowi zagraża niebezpieczeństwo ze strony okupujących kraj Anglików. Duchowny postanawia ostrzec młodzieńca, mimo że ani on, ani jego piękna żona nie żywią doń sympatii. W czasie pobytu młodego Dudgeona w domu Andersonów pastor zostaje wezwany do pilnej posługi. Jego żona Judyta zostaje z gościem sam na sam. Podczas rozmowy dzielące ich lody zdają się topnieć. Konwersację przerywa jednak przybycie wojsk angielskich z nakazem aresztowania buntowniczego pastora Andersona. Ku bezgranicznemu zdumieniu Judyty Ryszard podaje się za jej męża i wędruje do więzienia. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Patrz także:

schowaj

• 1967
  UCZEŃ DIABŁA
  Spektakl telewizyjny / George Bernard Shaw / Tadeusz Worontkiewicz
• 1978
  UCZEŃ DIABŁA
  Spektakl telewizyjny / George Bernard Shaw / Marek T. Nowakowski