MASKARADA

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1995
• 98 min

Nadworny poeta cara Mikołaja I, ale i duma Rosji, mąż najpiękniejszej kobiety Petersburga, nękany anonimami "król rogaczy" - oto bohater "Maskarady". W czołówce spektaklu pojawia się określenie "melodramat". Jednak w dramacie Jarosława Iwaszkiewicza (1894-1980) obok wątku sentymentalnego równie istotny jest bliski autorowi "Lata w Nohant" temat romantycznej opozycji artysty i świata, wewnętrznego rozdarcia, jakiemu podlega twórca zniewolony. "Maskarada" (1938), wystawiona po raz pierwszy przez Edmunda Wiercińskiego w Teatrze Polskim, z Jadwigą Smosarską i Marianem Wyrzykowskim w rolach głównych, do dziś pozostaje interesującą psychologicznie próbą zgłębienia istoty dramatu wielkiego artysty i pełnego kompleksów człowieka. Oprawę muzyczną spektaklu stanowi porywający walc z baletu Arama Chaczaturiana "Maskarada".
Puszkin źle się czuje w Petersburgu "na rzemyczku", kością w gardle stają mu dobrodziejstwa cara, który płaci jego długi, ale cenzuruje twórczość i każe tkwić "u stóp tronu", rzekomo "w interesie Rosji". Poeta sam już nie wie, kim jest - "buntowszczykiem" pod nadzorem policji, kamerjunkrem czy czymś w rodzaju małpy przebranej w przepisowy mundur. Nie ma pewności, z kim zdradza go piękna, wyniosła, zawsze chłodna Nathalie - wie, że jego żona kocha się w przystojnym, młodym oficerze D'Anthčsie, usynowionym przez barona Heeckerena, posła króla Niderlandów, lecz podejrzewa ją również o romans z carem. Podziwia ją i ubóstwia, a jednocześnie wciąż zadręcza się pytaniami, co myśli ta cudowna kobieta mieszkająca w tak pięknym ciele, co ona ma w sercu - węże, a może trociny? Nathalie wytrąca z równowagi wiadomość, że jej młodsza siostra Catherine ma wyjść za pięknego D'Anthčsa, a w dodatku ślub z oczywistych powodów należy przyspieszyć. Zraniona w swej miłości własnej, za podszeptem dworskiej intrygantki Idalii przybywa na potajemne spotkanie do Pałacu Zimowego. Powtarzając podczas całej schadzki jedną tylko kwestię: Wasza Cesarska Mość, potrafi do reszty oczarować cara. Zakochany jak młokos monarcha prosi, by z balu maskowego u Razumowskich uciekła wraz z nim na intymną kolację. W ślad za żoną wdziera się do pałacu Puszkin, rzuca carowi w twarz dramatyczne oskarżenia. Na balu rozwścieczony Puszkin poszukuje mężczyzny w kostiumie Apollina - wcześniej otrzymał anonim, że jego rywal i wróg będzie nosił to przebranie. Właśnie za Apollina pierwotnie miał być przebrany car, jednak polecił przybrać ten kostium D'Anthčsowi. Spoliczkowany przez Puszkina młokos żąda satysfakcji. Największy poeta Rosji, zmęczony życiem i udręczony, z całego serca pragnie, by spełniła się wreszcie dawna przepowiednia Cyganki. Wie, że tylko śmierć będzie dla niego wyzwoleniem, a jedyną satysfakcją może być to, że umrze bez przyzwolenia cara, jak prawdziwy buntowszczyk. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Patrz także:

schowaj

• 1971
  MASKARADA
  Spektakl telewizyjny / Jarosław Iwaszkiewicz / Andrzej Łapicki