PRZEDSTAWIENIE HAMLETA WE WSI GŁUCHA DOLNA

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1985
• Premiera:
  1987. 03. 09
• Barwny, 114 min

W latach 70. jugosłowiański "Hamlet..." stał się sensacją nie tylko na rodzimych scenach, również w Polsce pojawiło się wiele bardzo różnych inscenizacji, łącznie z głośnym przedstawieniem Kazimierza Kutza w Teatrze na Woli, z Tadeuszem Łomnickim w roli przewodniczącego spółdzielni produkcyjnej. Chorwacki dramatopisarz Ivo Brešan (ur. 1936), absolwent slawistyki na uniwersytecie w Zagrzebiu, skromny nauczyciel gimnazjalny w Šibeniku, pierwszą wersję sztuki napisał w 1965 r. Później kilkakrotnie tekst przerabiał, a ostateczna wersja, jak sam przyznał, jest wspólnym dziełem autora oraz reżysera i aktorów przygotowujących prapremierę przedstawienia w Teatrze ITD w 1971 r. W swych utworach, określanych mianem nowoczesnej farsy, Brešan dokonuje zjadliwej analizy rozmaitych wynaturzeń w zamkniętym środowisku wiejskim. Autor "Uroczystego bankietu w przedsiębiorstwie pogrzebowym" scharakteryzował swój ideał estetyczny jako "połączenie wzniosłego i banalnego". Zderzenie tych dwóch kategorii jest dla niego niewyczerpanym źródłem komizmu, ale i refleksji o powikłanych zależnościach między prawdą i prawem, sumieniem i sprawiedliwością.
Niezapomniane przedstawienie "Hamleta" we wsi Głucha Dolna zorganizował miejscowy aktyw Frontu Narodowego, spółdzielni produkcyjnej oraz organizacji partyjnej. Akurat tę sztukę Szekspira widział przypadkiem w mieście towarzysz Simurina i streścił ją mieszkańcom dalmatyńskiej wioski, a miejscowy kolektyw postanowił ją wystawić, aby wcielić w czyn dyrektywę o rozwijaniu pracy kulturalno-oświatowej. Wiejski nauczyciel Škunca, reżyser przedstawienia, tak obsadził role, że w życiu i charakterach wykonawców można odnaleźć wyraźne podobieństwa do odtwarzanych przez nich postaci. Przewodniczący spółdzielni i sekretarz organizacji partyjnej Bukara, wiejski dzierżymorda, krętacz i oszust, gra satrapę Klaudiusza. Pełnym wahań Poloniuszem w amatorskim przedstawieniu w Głuchej Dolnej jest przewodniczący miejscowego oddziału Frontu Narodowego Puljo, zausznik i wspólnik Bukary. Z nimi i ich poplecznikami walczy tutejszy Hamlet - młody Skoko, który chce oczyścić dobre imię swego ojca, fałszywie oskarżonego o malwersacje. Próby w wiejskim zespole stają się odbiciem jego walki o sprawiedliwość z lokalnymi kacykami, z całą skorumpowaną kliką. Chwyt "teatru w teatrze" pozwala obnażyć miałkość szermierzy idei sprawiedliwości społecznej z lat 50., potęguje założony przez Brešana efekt przemieszania wzniosłości i trywialności. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Nagrody

schowaj

• 1987
  Złoty Ekran (przyznawany przez pismo "Ekran")
  w kategorii: Kreacje aktorskie; za rok 1986
  Janusz Gajos