POLSKI KRÓL KOMIKÓW. ADOLF DYMSZA

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1993
• 28 min

Był urodzonym parodystą, umiał genialnie imitować głosy, wygląd, sposób bycia i mówienia. Stworzył postać warszawskiego cwaniaczka Dodka, na wzór wielkich komików światowego kina, jak Chaplin, Buster Keaton, czy Harold Lloyd.
Adolf Dymsza - prawdziwe nazwisko Adolf Bagiński (1900 - 1975) - po raz pierwszy wystąpił w Teatrze im. Staszica jako 17 - latek. Wkrótce młodziutki kancelista praktykujący u warszawskiego rejenta zaangażował się do Teatrzyku Miraż jako inspicjent, sufler i statysta. Któregoś dnia musiał zastąpić chorego aktora. Gdy odtańczył na scenie poleczkę, jeden z widzów krzyknął "Brawo, Dymsza!" Dopiero po spektaklu sam zainteresowany dowiedział się, skąd wziął się ten pseudonim. Dyrektor teatru musiał wpisać na afiszu jakieś nazwisko na miejsce nieobecnego Karola Hanusza. Nie chciał dekonspirować młodego adepta teatralnego, który akurat odbywał służbę wojskową. W starym kalendarzu przeczytał nazwisko posła do carskiej Dumy, Leopolda Dymszy - i tak w 1919 r. narodził się król komików, Adolf Dymsza.
Jego talent w pełni skrystalizował się w kabaretach i teatrzykach (Perskie Oko, Qui Pro Quo, Małe Qui Pro Quo, Banda, Cyrulik Warszawski). W kinie zadebiutował w 1918 r. w krótkometrażówce "Roztargniony krawiec", lecz dopiero film dźwiękowy przyniósł mu sukcesy i ogromną popularność ("Ułani, ułani", "Sto metrów miłości", "Dwanaście krzeseł", gdzie grał z czeskim komikiem Vlastą Burianem, "Wacuś", "Sportowiec mimo woli" i wiele innych). Przed wojną wystąpił w 26 filmach, z czego zachowało się 13, najczęściej we fragmentach.
Po wojnie "zapracował" sobie na miano aktora niewykorzystanego - zagrał zaledwie w 7 filmach (m. in. "Cafe pod Minogą", "Skarb", "Irena do domu", "Nikodem Dyzma"). Dokument poświęcony Adolfowi Dymszy przypomina największe kreacje artysty w filmach przedwojennych, m. in. "Każdemu wolno kochać", "Romeo i Julcia", "Parada rezerwistów" (ten ostatni, zachowany we fragmentach, nie był prezentowany po wojnie).
Fragmenty filmowe uzupełnia bogata ikonografia teatralnych i kabaretowych ról aktora oraz materiały ze zbiorów prywatnych. Wykorzystano materiały archiwalne: Filmoteki Narodowej, WFDiF w Warszawie i Muzeum Teatralnego w Warszawie. [TVP]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj