ULICA GRANICZNA

• Film fabularny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1948
• Premiera:
  1949. 06. 23
• Gatunek:
  Film wojenny
• Czarno-biały, 3449 m, 115 min
  
  Lokacje: Łódź (Park Poniatowskiego), Warszawa (Wybrzeże Kościuszkowskie, Most Poniatowskiego).

Opowieść o losach gromadki warszawskich dzieci - polskich i żydowskich na tle dramatycznych, wojennych wydarzeń. Sam reżyser określił "Ulicę Graniczną" jako "film o małych ludziach na tle wielkiej epoki". Ukazywał różne postawy Polaków wobec holocaustu: od otwartego sprzyjania Niemcom w zbrodniczych poczynaniach wobec Żydów, poprzez obojętność, po narażanie życia w dziele niesienia pomocy mieszkańcom getta. Film nie kończył się optymistycznym akcentem, nie takie było zresztą założenie reżysera, który chciał, żeby "widz opuszczający projekcję miał uczucie, że sprawa faszyzmu i rasistowskich prześladowań człowieka nie jest zakończona". Film otrzymał Złoty Medal na MFF w Wenecji w 1948 r.

Warszawa, lato 1939 r. W jednej z kamienic przy ulicy Granicznej mieszkają z rodzicami: Jadzia - córka doktora Białka, Władek - syn urzędnika bankowego Wojtana, Bronek - syn dorożkarza Cieplikowskiego, Fredek - syn właściciela restauracji, Kuśmiraka, oraz mały Dawidek - syn elektrotechnika Natana i wnuk ubogiego krawca Libermana. Nadchodzi wojna, zaczyna się okupacja niemiecka. Wojtan i Natan wyruszają na front. Kuśmirak podpisuje volkslistę i obsługuje Niemców w swojej restauracji. Natan Liberman wraca z niewoli, przepowiada rychłe utworzenie getta. Doktor Białek przeczesuje dokładnie swoje mieszkanie, aby oczyścić je z wszelkich pamiątek mogących zdradzić żydowskie pochodzenie rodziny. Niestety, Kuśmirakowie zdobywają rękami Fredka jeden z takich dowodów - fotografię dziadka doktora Białka, która odtąd służy im do szantażowania doktora.
W mieszkaniu Libermanów gestapowcy znajdują mundur oficerski zbiegłego z oflagu Wojtana, ale stary krawiec mimo katowania nie wydaje sąsiada. Rodzina Libermanów zostaje przeniesiona do getta. Udaje się tam również doktor Białek, który nie chce się ukrywać ani walczyć z szantażystami. Kuśmirakowie obejmują zwolnione przez niego 5-pokojowe mieszkanie.
Mijają miesiące. Dawidek przekrada się często na "aryjską" stronę, gdzie jest dożywiany przez Bronka zajmującego się handlem. Walczący w podziemiu Wojtan odwiedza syna, wyjawia Władkowi, że to staremu Libermanowi zawdzięcza swoje ocalenie. Pod wpływem słów ojca chłopak zmienia swoje nastawienie do Żydów. Niczego dotąd nieświadoma Jadzia, mieszkająca na wsi u ciotki, trafia w poszukiwaniu ojca do swego dawnego mieszkania gdzie Fredek Kuśmirak brutalnie uświadamia jej prawdę. Ale kiedy próbuje wydać Niemcom Jadzię jako Żydówkę, sam zostaje omyłkowo przez nich zastrzelony. Wiosną 1943 roku wybucha powstanie w getcie warszawskim. Wujek Dawidka, Natan, ginie w walce. Dziadek wybiera bierną śmierć w płomieniach. Jadzia z Dawidkiem, korzystając z pomocy swych przyjaciół, wydostają się kanałami z getta, lecz Dawidek wraca do płonącego i ginącego już getta. Władek daje mu rewolwer - najcenniejszą pamiątkę po ojcu, który zginął w łapance.

Fragment filmu

pokaż

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Varia

pokaż

Nagrody

schowaj

• 1948
  Wenecja (MFF)-Złoty Medal