ŁUK TRIUMFALNY

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1993
• Premiera:
  1994. 02. 21
• 70 min

Spektakl na motywach powieści Ericha Marii Remarque'a. Opublikowana tuż po II wojnie światowej powieść stała się wielkim sukcesem wydawniczym, może nawet większym niż "Na Zachodzie bez zmian", głośny debiut autora z 1929. Wprawdzie krytycy odnosili się z dystansem do melodramatycznych wątków w jego pisarstwie, czytelnicy chętnie sięgali po jego książki. I tak jest do dziś. Zmarły w 1970 Remarque pozostał autorem poczytnym i lubianym. W telewizyjnej adaptacji powieści, mimo znacznych skrótów, ocalało to co najistotniejsze.
Miłość i wojna, Paryż i calvados. Rok życia, który Ravic podarował Joannie. On, były naczelny lekarz wielkiego szpitala w Niemczech, uciekinier żyjący ze świadomością, że całe "stulecie rozlatuje się na kawałki", a przecież żyć trzeba. Ona, córka Rumuna i Angielki mieszkającej gdzieś we Włoszech, młoda aktorka grywająca tylko małe role, sama w Paryżu, samotna i przerażona. Tworzą straceńczy związek w poczuciu, że wszyscy wokół kogoś mają, gdzieś przynależą, tylko oni zawsze obcy, nigdy u siebie. Łączy ich te marzenie, by żyć normalnie, bezpiecznie i staroświecko, jak pokolenie rodziców "przed tymi wszystkimi wojnami". Swoją miłość wyrażają najprostszymi słowami, gestem, spojrzeniem. Aktorzy zaś nie wstydzą się mówić tych słów zwyczajnie. Po mistrzowsku budują nastrój, klimat napięcia emocjonalnego i wzruszenia. Bohaterowie nieustannie ocierają się o śmierć - umierają bezimienne pacjentki Ravica, kochanek Joanny. Każdemu melodramatowi śmierć przydaje wzniosłości i sprawia, że miłość kochanków staje się nieśmiertelna. Spektakl pokazuje także prawdziwe umieranie człowieka, gdy twarz szarzeje, nieruchomieje wzrok i tężeje ciało. Śmierć nie jest tu tylko chwytem literackim, lecz rzeczywistym ludzkim dramatem. Oczywiście, sprowadzenie "Łuku triumfalnego" do kategorii melodramatu byłoby zbytnim uproszczeniem. Również w telewizyjnej wersji powieści pojawiają się echa "niemieckiej" przeszłości Ravica (półrealne sekwencje torturowania ukochanej dziewczyny przez faszystowskich oprawców) i niemiecka obsesja unicestwienia wroga własnymi rękami (zabójstwo von Haakego). Wyraźnie wyczuwalne są symptomy zbliżającej się rzezi narodów, strach uchodźców i obojętność zachodniego, demokratycznego świata. Rosyjski emigrant Morozow, małomówny znawca ludzkich dusz, powiada: "To nie był dobry wiek, ale był nasz". Ten wiek jeszcze się nie skończył. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj