OSTRZE NA OSTRZE

• Film fabularny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1983
• Premiera:
  1983. 11. 28
• Gatunek:
  Film kostiumowy
• Barwny, Kopie 35 i 16 mm, 2432 m, 92 min
  Lokacje: Oporów (zamek), Gołuchów (zamek), Tenczyn (ruiny zamku), Rudno, Piotrków Trybunalski, Łęczyca.

Młody starościc Piotr Wolski po kilkuletnich zagranicznych wojażach wraca do rodzinnego domu na ziemi sanockiej. Po drodze przygarnia znalezionego nad rzeką, zamroczonego alkoholem poetę Niebioska, który, wdzięczny za opiekę, obiecuje mu wierną służbę. Na ostatni postój wędrowcy zatrzymują się w przydrożnej karczmie. Wkrótce zjawia się tam obłożony infamią Białoskórski. Nie znajdując wolnych miejsc w karczmie, siłą usuwa z izby starostę Krasickiego, którego jest nieprawym synem. Piotr przeciwstawia mu się z szablą w ręku, lecz napastnik, słysząc z kim ma przyjemność, zaprzestaje walki ("Białoskórski nigdy sierot nie krzywdzi"). W ten sposób Piotr dowiaduje się, że dwa dni temu jego ojciec zakończył życie. Po pogrzebie starosty Wolskiego miejscowa szlachta debatuje nad kandydatem na wakujące miejsce. Walenty Dąbski, mający poważne wpływy wśród szlachty, postanawia wykorzystać moment dla załatwienia swych prywatnych porachunków. Sprowokowany przez jednego z jego ludzi Stogniew Zgurski publicznie wymierza oszczercy śmiertelny cios szablą. Szlachta przywozi zwłoki Jarmińskiego przed dom Wolskich domagając się pojmania i ukarania zabójcy. Zanim zostanie obsadzony urząd starosty. Piotr musi zająć się sprawą, wyrusza więc do majątku Zgurskich. Zastaje siostrę ściganego, Konstancję, której uroda, mimo chłopskiego stroju, robi na nim ogromne wrażenie. Stogniewa odnajdują ukrytego w stogu słomy. Wyjaśnia się, że pan Dąbski uzyskał kaduk na ich majątek obejmujący 23 dymy, wyśledziwszy, że Zgurscy, którzy przybyli na tę ziemię z Kujaw, nie mają dokumentów, aby udowodnić swe szlachectwo i prawdziwość herbu. Tymczasem król mianuje nowego starostę - księcia Michała Zasławskiego, który powierza Piotrowi stanowisko starosty jurydycznego. Sam, będąc w podeszłym wieku, nie czuje się na siłach walczyć z szerzącym się coraz bardziej bezprawiem i samowolą możnych. Oto właśnie Krasicki, pamiętając upokorzenie jakiego doświadczył w karczmie, pojmał i uwięził Białoskórskiego umieszczając go w lochu obok złotnika z Gdańska, który śmiał upominać się o zapłatę za swe towary. Piotr podstępem doręcza Krasickiemu pozew z żądaniem wydania więźniów. W tym czasie Dąbski najeżdża majątek Zgurskich, zajmuje ich dobra, a Konstancję, która odrzuciła jego zaloty, zmusza do pracy w swoim gospodarstwie. Piotr postanawia użyć siły w obronie dziewczyny. Kocha bowiem Konstancję i mimo protestów matki i rozsądnych rad księcia Zasławskiego, postanawia się z nią ożenić. Piotr ma poważnego rywala. Jest nim Aleksander, jeden z braci Dydyńskich, pozostających na usługach Dąbskiego. Narażając się swym braciom, ułatwia on Konstancji ucieczkę, choć wie, że dziewczyna darzy uczuciem Piotra. Brat dziewczyny, franciszkanin pielgrzymujący po Polsce, godzi się wyruszyć na Kujawy po pergaminy potwierdzające herb Zgurskich. Rozmowę podsłuchuje Dąbski. Rozpoczyna się proces przed sądem trybunalskim, a jego przebieg jest coraz bardziej niekorzystny dla rodziny Zgurskich: znaleziono nad rzeką zamordowanego franciszkanina Zgurskiego, a jurysta Dąbskiego stara się udowodnić stronniczość Piotra. Na pytanie sądu, czy prawdą jest, że zamierza poślubić Konstancję, Piotr z ogromnym wysiłkiem odpowiada "nie". Zapada sądowy wyrok. Zgurscy nadal będą uznawani za ród szlachecki, Dąbski ponosi karę, a Stogniewa - uznając, że działał w obronie urażonej godności - sąd skazuje na sześć niedziel wieży in fundo. Białoskórski, któremu Piotr po uwolnieniu dał szansę ucieczki, napadł na karawanę kupiecką, ograbił wozy i wymordował ludzi. Piotr zaskakuje go podczas kąpieli w rzece. W honorowo stoczonym pojedynku zabija infamisa uwalniając okolicę od ostatniego sprawcy zamętów i bezprawia i udaje się do czekającej wiernie Konstancji.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Patrz także:

schowaj

• 1984
  RYCERZE I RABUSIE
  Serial fabularny / Tadeusz Junak