KOLUMBOWIE
- Serial fabularny
- Produkcja:Polska
- Rok produkcji:1970
- Premiera:1970. 09. 09
- Gatunek:Film wojenny
- Czarno-biały, 5 odcinków x ok. 55 min
Lokacje: Warszawa (ul. Mała), Gdańsk (ruiny kościoła Świętego Jana przy ul. Świętojańskiej 50).
Filmowa adaptacja najlepszej, zdaniem wielu krytyków, powieści Romana Bratnego - "Kolumbowie - rocznik 20", a właściwie jej dwóch pierwszych tomów. Serial Janusza Morgensterna opowiada o polskim ruchu oporu przeciw hitlerowskim okupantom, o młodzieży lat wojny, jej codziennym życiu i walce. Głównymi bohaterami są dwudziestoletni chłopcy, wplątani nagle w dramatyczną historię narodu i zmuszeni do podejmowania trudnych, nierzadko tragicznych decyzji. Z właściwą ich wiekowi fantazją, poświeceniem, ale i ze świadomością ogromu ryzyka i odpowiedzialności podejmują nierówną walkę z wrogiem. Początkowo jest ona spontaniczna. Z czasem przeradza się jednak w zorganizowaną i dokładnie planowaną działalność dywersyjną. Wielką zaletą filmu jest to, że reżyser nie ograniczył się do ukazania swoich bohaterów tylko w pracy konspiracyjnej. Sporo miejsca poświęcił też mniej heroicznemu obliczu okupacji. Sugestywnie ukazał osobiste dramaty i rozterki Zygmunta, Jerzego, Kolumba, Niteczki, opowiedział o ich miłościach skażonych mrocznym cieniem wszechobecnej śmierci; o drobnych i większych radościach jakby na przekór nieludzkiej rzeczywistości; o ich mężnej postawie, kiedy przyszło oddać życie na szańcach Powstania. Dzięki znakomitym kreacjom Jana Englerta, Władysława Kowalskiego i Jerzego Matałowskiego ich bohaterowie podbili współczesną widownię. Potrafili przemówić do niej językiem lat siedemdziesiątych, w niczym nie zubożając swej historycznej i literackiej wiarygodności. Stanisław Dygat tak charakteryzował ten fenomen na łamach "Ekranu": "Byłem wtedy młodzieżą i spotykałem się z Kolumbami. Z tymi "prawdziwymi" z epopei Bratnego i z filmu Morgensterna też. Nie było wtedy Niemena ani Brigitte Bardot. Ani beatu, ani autostopu, ani podróży międzyplanetarnych. Nie było swobody poruszania, ani swobody obyczajów, ani telewizji. Była godzina policyjna, łapanki i huk salw karabinowych. Ale Kolumbowie szli na śmierć dlatego, że tak bardzo kochali życie. Kochali je tak samo, jak kocha je młodzież dzisiejsza i starali się wykorzystać każdy urok, który mogło ofiarować. Pod tym względem nie różnili się od młodzieży dzisiejszej... Morgenstern odkrył w "Kolumbach" nowe i szerokie możliwości, jakie daje polskiemu filmowi tematyka okupacyjna. To nieprawda, że ludzie mają dosyć tej tematyki. Mają jej dosyć w wersji sfałszowanej." Innym odkryciem Morgensterna było ukazanie losów "Kolumbów" bez pseudopatriotycznego zadęcia i sztucznego patosu. Bez świadomości, że uczestniczą w wielkim dziejowym wydarzeniu i że po latach historia uczyni z nich bohaterów. Ten klimat filmu doskonale oddaje autentyczny, krążący po okupacyjnej Warszawie wierszyk: "Pod Rostowem od krwi ślisko/A my idziem na boisko". Cynizm? Nie, raczej postawa obronna, wisielczy humor jako odtrutka na czyhającą za każdym rogiem możliwość łapanki i nieustanne poczucie zagrożenia. Są wreszcie "Kolumbowie" dalekim echem "szkoły polskiej" - nurtu naszej kinematografii, który wygasł z górą dziesięć lat przed premierą dzieła Morgensterna. Stało się tak głównie za sprawą powieści Bratnego, która ujrzała światło dzienne w chwili, gdy "szkoła polska" przeżywała swe najlepsze lata. Adaptacja Janusza Morgensterna, zarówno w wersji kinowej, jak i telewizyjnej, odniosła sukces. Reżyserska wizja powieści Bratnego przypadła do gustu widowni i krytyce. Dowodem m.in. wielokrotne wznawianie filmu zwłaszcza na małym ekranie.
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Reżyseria
- Współpraca reżyserska
- Scenariusz
- Dialogi
- Zdjęcia
- Operator kamery
- Współpraca operatorska
- Laboratorium
- Scenografia
- Współpraca scenograficzna
- Atelier
- Kostiumy
- Współpraca kostiumograficzna
- Muzyka
- Dźwięk
- Współpraca dźwiękowa
- Montażodcinki: 1-3, 5odcinki: 4
- Współpraca montażowaodcinki: 1-3, 5
- Charakteryzacja
- Współpraca charakteryzatorska
- Ewolucje kaskaderskienie występuje w napisachnie występuje w napisach
- Kierownictwo produkcji
- Współpraca produkcyjna
- Produkcja
- Obsada aktorskaZygmuntJerzyStanisław Skiernik "Kolumb"
- Lektornie występuje w napisach
Pierwowzoryschowaj
Pierwowzór | |
KOLUMBOWIE. ROCZNIK 20 | |
Powieść | |
Autor | Roman Bratny |
Nagrodyschowaj
- 1970Nagroda Przewodniczącego Komitetu d/s Radia i Telewizji
- 1970Nagroda Ministra Obrony Narodowej
II stopnia - 1971Złoty Ekran (przyznawany przez pismo "Ekran")
w kategorii: Film telewizyjny - 1971Złoty Ekran (przyznawany przez pismo "Ekran")
w kategorii: Kreacje aktorskie
Patrz także:schowaj
- 1966Spektakl telewizyjny / Roman Bratny / Adam Hanuszkiewicz
- 2021Spektakl telewizyjny / Roman Bratny / Ewelina Pietrowiak
ŚMIERĆ PO RAZ PIERWSZY (1)
- Odcinek serialu
- 54 min
Żaden z nich nie miał jeszcze 20 lat. "Zygmunt", "Kolumb", "Jerzy", "Siwy" tworzą małą grupkę dywersyjną, którą dowodzi "Zygmunt". Pewnego dnia sekcja "Zygmunta" otrzymuje rozkaz przerzucenia tajnej drukarni w bezpieczne miejsce. W walce z patrolem żandarmerii niemieckiej ginie "Siwy".
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskaZygmuntJerzyStanisław Skiernik "Kolumb"matka JerzegoBasia Stelmach, dziewczyna "Kolumba""Siwy""Niteczka"ojciec "Kolumba"major "Junosza"poeta-drukarzrzeźnik KosiorekWodecki, właściciel garażukobieta w tramwajumężczyzna w bramie jadący do szpitala, do rodzącej żonyoficer niemiecki zatrzymujący ciężarówkęoficer niemiecki otwierający drzwi samochodu, w którym znajduje się zabity "Siwy"członkini oddziału "Zygmunta"matka Basi; nie występuje w napisachOrłowski; nie występuje w napisachLuboń; nie występuje w napisachdozorca w kamienicy "Junoszy"; nie występuje w napisach
ŻEGNAJ BAŚKA (2)
- Odcinek serialu
- 53 min
W kolejnej akcji bojowej grupa "Zygmunta" likwiduje komendanta posterunku niemieckiej straży kolejowej, znanego z okrucieństwa bahnschutza Maltza. Dziewczyna "Kolumba", Baśka, wpada w ręce Gestapo; bita i torturowana nie wydaje jednak prawdziwego miejsca zamieszkania "Kolumba".
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskaZygmuntJerzyStanisław Skiernik "Kolumb"Basia Stelmach, dziewczyna "Kolumba""Niteczka"przedstawiciel rządu londyńskiegoMaria Frazik, więźniarka na Pawiaku"Malutki""Czarny Olo"gestapowiec przesłuchujący Basię; rola dubbingowana przez Zygmunta Maciejewskiegokochanka gestapowca"Mały", członek oddziału "Zygmunta"H. Dąbrowskiuczestnik dyskusji z przedstawicielem rządu londyńskiegouczestnik dyskusji z przedstawicielem rządu londyńskiegouczestnik dyskusji z przedstawicielem rządu londyńskiegostrażnik w gestapowskim więzieniukat na Gestapokat na Gestapomężczyzna katowany na GestapoMaltz, gestapowiec zabity na stacjigestapowiectajniak Gestapo pilnujący Basi w kawiarniE. Żarnowieckasekretarka na Gestapo
- Obsada dubbingugestapowiec przesłuchujący Basię; rola Jerzego Markuszewskiego; nie występuje w napisach
A JEŚLI BĘDZIE WIOSNA... (3)
- Odcinek serialu
- 61 min
Gestapo wpada na ślad tajnej radiostacji zainstalowanej w mieszkaniu "Jerzego". Cała obsługa, z wyjątkiem "Jerzego", któremu udaje się odegrać rolę nieświadomego gospodarza mieszkania, zostaje aresztowana. "Jerzy" jest podejrzany o współpracę z gestapo. Grozi mu wyrok śmierci za zdradę. Dzięki usilnym staraniom przyjaciół sprawa zostaje wyjaśniona; zrehabilitowany całkowicie "Jerzy" wraca do konspiracyjnej grupy.
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskaZygmuntJerzyStanisław Skiernik "Kolumb"matka Jerzegoojciec "Kolumba"posterunkowy - szmalcownikprofesor Jerzegoradiotelegrafista Jaś; w napisach nazwisko: Fiedmanradiotelegrafista Grześ"Niteczka"major "Junosza"matka Zygmunta"Malutki"oficer gestapo aresztujący radiotelegrafistówoficer łączności AK; w napisach nazwisko: Fryźlewskitajniak gestapopoeta-drukarz"Ałła"członkini oddziału "Zygmunta""Mały", członek oddziału "Zygmunta""Czarny Olo"tajniak śledzący Jerzegotajniak w mieszkaniu Jerzegogestapowiec; nie występuje w napisach
OTO DZIŚ... (4)
- Odcinek serialu
- 56 min
Lokacje: Gdańsk (Zaułek Zachariasza Zappio, ulice: Minogi, Różana, Straganiarska).
1 sierpnia 1944 roku wybucha Powstanie Warszawskie. Na barykadach bohaterskiej Warszawy walczy "Zygmunt", "Jerzy", "Kolumb". Po początkowych sukcesach, wycofują się pod naporem przeważających sił wroga na Stare Miasto. Wśród powstańców są liczni polegli. Jedną z ofiar jest "Ałła".
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskaZygmuntJerzyStanisław Skiernik "Kolumb""Ałła""Malutki"bracia Władysław i Jerzy JagiełłoBogusław GoliszewskiDudzio "Orzeł""Niteczka"major "Junosza"Mech "Kaktus" z AL"Czarny Olo"porucznik AKpowstaniec z ALradiotelegrafista wysyłający depesze "przez Londyn""Mały", członek oddziału "Zygmunta"członkini oddziału "Zygmunta"OrłowskiLubońdowódca oddziału Służby Ochrony PowstaniaT Brejtszef sztabu; nie występuje w napisachpowstaniec; nie występuje w napisachoficer sztabowy; nie występuje w napisachpowstaniec na miescu zbiórki; nie występuje w napisach
ŚMIERĆ PO RAZ DRUGI (5)
- Odcinek serialu
- 54 min
Heroiczna obrona Starego Miasta dobiega końca. Trzeba przebić się za wszelką cenę do śródmieścia. Ranny w potyczce "Kolumb" jest bezsilnym świadkiem tragedii. W zajętym przez Niemców polowym szpitalu powstańczym zostaje zgwałcona i zamordowana "Niteczka".
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskaZygmuntJerzyStanisław Skiernik "Kolumb""Niteczka"bracia Władysław i Jerzy Jagiełło"Malutki""Czarny Olo"plutonowy Szymuś, żołnierz LWPmajor "Junosza"szef sztabu; w napisach imię: Witold; rola dubbingowana przez Janusza Zakrzeńskiegożołnierz niemiecki gwałcący "Niteczkę"powstaniecoficer sztabowyczłonkini oddziału "Zygmunta"uczestniczka powstania"Mały", członek oddziału "Zygmunta"powstaniecpowstaniec; w napisach inicjał imienia: M.powstaniecoficer sztabowyOrłowskipodchorąży Kmita; rola dubbingowana przez Piotra Fronczewskiegopowstaniec; nie występuje w napisachstaruszka, która prosi "Czarnego Ola", aby ją zastrzelił; nie występuje w napisach
- Obsada dubbingupodchorąży Kmita; rola Jacka Butrymowicza; nie występuje w napisachszef sztabu; rola Wiktora Grotowicza; nie występuje w napisach