MILCZĄCA GWIAZDA

• Tytuł alternatywny: DER SCHWEIGENDE STERN

• Film fabularny
• Produkcja:
  Polska, NRD
• Rok produkcji:
  1959
• Premiera:
  1960. 03. 07
• Gatunek:
  Film fantastyczny
• Barwny, 2705 m, 89 min
  
  Zdjęcia do filmu powstały w atelier DEFY w Babelsbergu pod Berlinem oraz w okolicach Zakopanego, trwały od 3 lutego 1959.

W roku 1970 - podczas budowy kombinatu klimatycznego na pustyni Gobi - znaleziono odłamek skały, a w jego wnętrzu pojemnik zawierający dziwny artefakt. Badania uczonych radzieckich powiązały znalezisko z upadkiem tak zwanego meteorytu tunguskiego. Radziecki profesor Arseniew, dowódca pierwszej wyprawy na Księżyc, wykazał że meteoryt był rakietą z Wenus, a pojemnik to "czarna skrzynka" zawierająca zapis z chwili katastrofy. Jego odczytaniem zajmują się chińczyk Chen Li, lingwista i biolog, który rozwiązał problem głodu opracowując zasady przemiany dowolnej substancji w żywność, oraz geniusz matematyczny - hindus Sikharna. Postępowe kraje pod kierownictwem Związku Radzieckiego próbują nawiązać łączność radiową z mieszkańcami Wenus; gdy ci nie odpowiadają na wołania Ziemian - zapada decyzja o wysłaniu ekspedycji na pokładzie radzieckiego statku kosmicznego "Kosmokrator". Wyprawa ma być międzynarodowa - jej członkami mają być przedstawiciele wszystkich państw świata. Amerykanin Hawling zgłasza się wbrew woli rządu USA; polski inżynier Sołtyk buduje dla ekspedycji robota Omegę, mającego działać na Wenus jako zwiadowca.
W przestrzeni kosmicznej astronauci pokonują pasmo meteorytów; Sołtyk musi wyjść na zewnątrz statku i naprawić uszkodzoną dyszę. Sikharnie udaje się odczytać zapis Wenusjan: ich wyprawa miała rozpocząć eksterminację Ziemian jako preludium do podboju naszej planety. Nie mogą przekazać wiadomości, ponieważ ławica meteorów zakłóca łączność. Lekarka Sumiko wyjaśnia pilotowi Brinkmanowi czemu musi odrzucić jego uczucie: jest ofiarą bomby zrzuconej na Hiroshimę - promieniowanie uszkodziło jej kod genetyczny.
Brinkman jako zwiadowca ląduje na powierzchni Wenus w dziwnym szklanym lesie. Traci łączność z "Kosmokratorem" - radioaktywna atmosfera planety działa jak ekran. Przypadkowo odkrywa jaskinię z obcymi mechanizmami - archiwum mieszkańców planety. Jego pojazd wybucha; pilot dzięki pomocy robota Omegi pieszo dociera do statku i reszty wyprawy.
Astronauci nie mogą nawiązać kontaktu z Wenusjanami; odkrywają działający przewód energetyczny i ruszają jego śladem chcąc dotrzeć do mieszkańców planety. Trafiają na olbrzymią białą kulę przetwarzającą energię w pulsujące pole grawitacyjne. Otaczający ją szklany las to szczątki obcej wyrzutni kosmicznej, dzięki której Wenusjanie zamierzali dokonać inwazji na Ziemię. Podróżnicy odkrywają sterownię wyrzutni i znajdującą się pod powierzchnią planety komorę z żywą, wytwarzającą energię plazmą. Podczas powrotu do statku odkrywają zachowane cienie istot, które zginęły w wojnie atomowej - przyczynie zagłady Wenusjan. Przypadkowo uruchamiają mechanizm białej kuli zamieniającej energię w przyciąganie grawitacyjne. Ich statek nie może wystartować; aby zmienić znak przyciągania i umożliwić start Chen Li, Sołtyk i Tulus wracają do sterowni białej kuli. Skafander Chen Li zostaje uszkodzony. Na ratunek rusza Brinkman; odwrócona grawitacja wyrzuca w kosmos "Kosmokratora" i rakietę ratowniczą Brinkmana. Tulus i Chen Li zostają na powierzchni Wenus.
Wyprawa wraca na Ziemię. Jej członkowie przekazują wszystkim przesłanie o konieczności zaniechania zbrojeń zagrażających istnieniu ludzkości.

Film zrealizowano w propagandowej poetyce socrealistycznej. Stanisław Lem chciał wycofać swoje nazwisko z czołówki - był przeciwny dodatkowemu upolitycznianiu swojej wczesnej powieści. Efektowna scenografia Anatola Radzinowicza spowodowała, że film został zdubbingowany dla potrzeb rynku USA i był rozpowszechniany jako produkcja własna pod tytułem "Planet of Death".
W Polsce wprowadzony do kin w dwóch wersjach - standardowej (w formacie 4:3) i Cinemascope (2,31:1). [Grzegorz Pieńkowski]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Nagrody

schowaj

• 1964
  Triest (MFF Fantastycznych)-Złoty Asteroid