WYSPA RÓŻ

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1998
• Premiera:
  1998. 11. 16
• 90 min

Samotna wyspa. Zamieszkują ją Starzec, Mężczyzna i Chłopiec, jedyni i ostatni członkowie Zakonu Różokrzyżowców. Zakon podupadł, a oni nie bardzo już wiedzą, na czym polegała reguła bractwa. Jednak ciągle nie chcą się wyrzec przynależności do zgromadzenia. Nieoczekiwanie na wyspie pojawia się Obcy. Jak się okazuje, jest to Kobieta. Jej obecność burzy dotychczasowy układ między Starcem, Mężczyzną i Chłopcem. Tworzą się zupełnie nowe relacje i zależności. Widowisko wielopłaszczyznowe i wieloznaczne, metaforyczne - o walce młodości z dojrzałością i starością, starej kultury z nową, pierwiastka kobiecego z męskim, duchowości z przyziemnością - zostało zrealizowane w poetyce charakterystycznej dla reżysera Jana Jakuba Kolskiego. "Wyspa róż" (1975) to dość szczególny dramat Sławomira Mrożka - składa się z 94 tzw. obrazów, w większości pozbawionych dialogów, wypełnionych wyłącznie tekstem odautorskim opisującym zmieniające się sytuacje i scenerie. Twórca "Jańcia Wodnika", "Pograbka", "Historii kina w Popielawach" znalazł tu zatem idealną inspirację dla swojej wyobraźni.
Ojciec Przełożony budzi się z okropnego snu. Miał widzenie, a to co widział, to było nic. Starzec, Mężczyzna i Chłopiec przygotowują się do szczególnie ważnej dla Zakonu uroczystości Wniebowzięcia. Nie mają pojęcia, że ktoś ich z dala obserwuje. Życie na wyspie toczy się niespiesznie, odwiecznym trybem. Dopiero przybycie Kobiety wszystko zmienia. Kim jest - zjawą, złudzeniem, wspomnieniem zatartym w obumierającym umyśle Starca, złym duchem, który przybrał piękną postać? Kobieta różnymi sposobami stara się pozyskać sprzymierzeńców. Wprawdzie nie chce dać przeorowi magicznej mandragory, o którą Starzec żebrze, ale obiecuje w odpowiedniej chwili powiedzieć mu, co zawiera Księga, której strzeże, nie mogąc jej odczytać. Sprawa robi się zresztą coraz bardziej paląca. Męzczyzna, którego dotychczas zatrzymywała na wyspie wiara, że Ojciec Przełożony wie coś takiego, dla czego warto żyć, zaczyna teraz podejrzewać, że to zwyczajne łgarstwo - Starzec milczy nie dlatego, że nie wolno mu ujawnić sekretu, po prostu sam nic nie wie. Chłopiec, który dzięki Kobiecie dowiedział się, że istnieją na świecie istoty nie będące mężczyznami, zaczyna dojrzewać i również buntować się przeciwko tym, którzy pragną go zatrzymać przy sobie. Święty Zakon, który tworzą - wedle słów Mężczyzny - "staruch, dureń i dziecko", chwieje się w posadach. Mężczyzna podejrzewa, że ktoś poza nimi jest na wyspie. Udaje mu się wyśledzić Kobietę w jej kryjówce, wyposażonej w sprzęt nadawczo-odbiorczy. Zastanawia się, kto ją tu przysłał, ale wkrótce przestaje to mieć znaczenie. Mężczyzna od pięciu lat nie widział kobiety, ogląda jedynie fotografie, zdjęcia tej samej dziewczyny w różnych pozach, z różnymi mężczyznami. Twierdzi, że "przyzwyczaił się do odzwyczajenia", ale nie pozwala Kobiecie odejść. Starzec obawia się, że "przybłęda", młody, niecierpliwy i krzepki, będzie chciał odebrać mu władzę. Musi czym prędzej poznać sekret. W uroczystym stroju, purpurowej todze podbitej gronostajami, ze złotym łańcuchem na piersi i pierścieniem na palcu, trzymając w jednej ręce berło - Znak Podwójnego Wtajemniczenia, w drugiej Księgę - ostatni ocalały wolumen z przebogatego zbioru Różokrzyżowców, stary Mistrz i Stróż Siedmiokrotnej Pieczęci wsłuchuje się w opowieści Kobiety o historii, posłannictwie i regule zgromadzenia. Jego członkowie przed wiekami dokonali wyjątkowego odkrycia - znaleźli odpowiedź na jedyne i zasadnicze pytanie ludzkości: o sens istnienia. Nieoczekiwanie okazuje się, że nikomu właściwie nie zależy na poznaniu tajemnicy. Mężczyzna nie potrzebuje już żadnego sekretu, potrzebuje tylko Kobiety. Chłopiec pragnie wolności, Starzec - odpoczynku, ciemności, która stanie się błogosławieństwem, bezpieczną przystanią. A Kobieta potrzebuje ich wszystkich. Ona i jej mocodawcy odtworzyli historię i doktrynę Zakonu, stworzyli archiwa, kartoteki, plany, kosztorysy, wszystko przewidzieli i biorą na siebie, wymagają jedynie zgody na współpracę. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj