WARIACJE ENIGMATYCZNE

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1998
• Premiera:
  1998. 10. 05
• Barwny, 60 min

"Dla mnie scena jest miejscem komunikowania się ze światem i miejscem formułowania problemów. Może dlatego, że z wykształcenia jestem filozofem, byłem nauczycielem akademickim i siłą rzeczy, problematyczność świata interesuje mnie bardziej niż na ogół ludzi teatru" - mówił w dyskusji zamieszczonej na łamach "Dialogu" francuski dramatopisarz Eric-Emmanuel Schmitt (ur.1960). Debiutował w 1991 r. Jego sztuka "Le visiteur" (1993), będąca rodzajem dialogu "między starym Freudem a kimś, kto mógłby być wysłańcem Boga", otrzymała we Francji nagrody im. Moliera w trzech kategoriach. W polskim przekładzie ukazała się sztuka "Golden Joe", gdzie autor wyszydza dwie skrajności obecne we współczesnym społeczeństwie, z jednej strony kompletne zobojętnienie, z drugiej - czułostkowy humanitaryzm. Młody dramaturg przyznaje, że jego sposobowi myślenia zupełnie nie odpowiada teatr absurdu głoszący, iż świat utracił sens. Interesują go problemy moralne, metafizyczne i filozoficzne. "Wiek dwudziesty jest w gruncie rzeczy straszny - pospieszny i ateistyczny. Żyjemy w potwornym pośpiechu, żywiąc zarazem przekonanie, że jest to zachowanie mądre i nowoczesne. A to jest po prostu nowy zabobon, przesąd".
"Wariacje enigmatyczne" to rodzaj misternej gry psychologicznej między dwoma mężczyznami. Ujawnia ona ich poglądy, postawy, motywy życiowych wyborów; sprawy i tajemnice, do których żaden nich w innych okolicznościach nigdy by się nie przyznał. Samotna wyspa położona gdzieś na dalekiej północy. Dziennikarz zaintrygowany ostatnio wydaną książką znanego autora odwiedza go w jego domu na odludziu, by przeprowadzić umówiony wcześniej wywiad. Pisarz nie przypomina sobie, co go skłoniło do wyrażenia zgody na to spotkanie. Sławny Abel Znorko nie znosi dziennikarzy; niby skrupulatnie rejestrują jego słowa, a potem przypisują mu zdania, których nigdy nie wypowiedział. Nienawidzi krytyków, bo niezależnie od tego, czy mówią o nim dobrze czy źle, zawsze plotą bzdury. Po 25 latach nieporozumień z krytyką odczuwa przykrość, że najnowszą książkę okrzyknięto arcydziełem - za tamte, chwalone, ale nie zrozumiane. Erik Larsen nie daje za wygraną. Chce wiedzieć, dlaczego ta książka tak bardzo różni się od wcześniej publikowanych powieści filozoficznych, jest tak prosta, piękna i bardzo osobista. Opublikowana w tym tomie 15-letnia korespondencja pisarza z kobietą, o której nie wspomina żadna jego biografia, urywa się nagle i bez powodu - dlaczego? Kim jest Ewa, adresatka i autorka namiętnych listów? Kim jest kobieta ukryta pod inicjałami H.M., której książka została dedykowana? Pisarz twierdzi, że żadna Ewa nie istnieje, tak jak nie istnieje miłość. Owszem, jako młody człowiek chętnie używał samochodów, papierosów i dziewcząt. Nie zliczy kobiet, które ofiarowały mu swoje ciało i życie - zawsze wybierał ciało, darowując im życie. Dziś stroni od uczuć i od ludzi. Od 10 lat mieszka na wyspie sam. Pisze, słucha muzyki, "Wariacje enigmatyczne" to jego ulubiony utwór - podobnie jak Erika. Okazuje się, że obaj słuchali tej muzyki w towarzystwie tej samej osoby, obaj dostali od niej taka samą płytę z tymi samymi słowami. Mają jednak diametralnie różne wspomnienia i doświadczenia związane z tamtą kobietą. Trzeba odwagi, mówi Erik, by zbliżyć się do drugiego człowieka, nie wstydzić się swoich słabości i ograniczeń. Odwaga jest potrzebna, żeby kochać i żeby uciec od miłości, umierać i przeżywać agonię kogoś bliskiego. I żyć pomimo wszystko. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj