PIES OGRODNIKA

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1998
• Premiera:
  1999. 04. 12
• Barwny, 66 min

Tekst należy do kanonu klasycznego repertuaru, opowiada jednak o sytuacji niekoniecznie historycznej: miłości zakazanej, która nie ma prawa istnieć, i o całkiej współczesnej przypadłości - ustawicznym niezdecydowaniu, ciągłym wahaniu i asekuranckim wycofywaniu się z już powziętych postanowień. Chroniczny stan niemożności podjęcia decyzji, zasygnalizowany nawet w tytule, to właściwie choroba wszechczasów. "Pies ogrodnika" (1618) to jeden z bardziej znanych utworów hiszpańskiego dramatopisarza, obok takich sztuk, jak "Dziewczyna z dzbanem", "Nauczyciel tańców", "Kara nie zemsta", "Gwiazda Sewilli", "Najlepszym sędzią król" czy "Owcze źródło". Lope Felix de Vega Carpio (1562-1635) pisał szybko i dużo, z niezwykłą łatwością, która budziła zdumienie i podziw u jego współczesnych, natomiast historyków literatury wprawiła w zakłopotanie - badacze szacują, że napisał ok. 1800 sztuk, z czego zachowało się ok. 500. Miał też w dorobku rozprawę teoretyczną uważaną za manifest teatru oswobodzonego od reguł klasycznych, ponadto komedie religijne, pasterskie, mitologiczne, liryki, poematy epickie i powieści prozą, opowiadania. Najciekawsze pozostają do dziś te utwory, w których liryzm splata się z komizmem, a fantazja poetycka i niewyczerpana pomysłowość autora - z jego bujnym doświadczeniem życiowym i przenikliwym spojrzeniem na świat i otaczających go ludzi.
"Pies ogrodnika", zabawna historia miłosnego trójkąta, to zarazem opowieść o wspinaniu się po szczeblach kariery i próbie wybicia się ponad swój stan. Bohater kocha ze wzajemnością dziewczynę o takim samym statusie społecznym jak on. Jednak gdy orientuje się, że darzy go również uczuciem bogata, a w dodatku młoda i piękna chlebodawczyni, postanawia w pełni wykorzystać życiową szansę, nie przejmując się zbytnio zranionym sercem zakochanej dziewczyny. Obydwoje - dwórka Marcelina i sekretarz Hrabiny, Teodor - nie chcą utracić łask swojej pani, toteż spotykają się potajemnie, często nocą. W pałacu Diany de Belflor w Neapolu nic się jednak nie ukryje przed jej okiem. Zazdrosna Hrabina postanawia zdobyć uczucia służącego i bez trudu jej się to udaje. Dla zachowania pozorów wielka dama ucieka się do niewinnego podstępu. Poleca swemu sekretarzowi, by zredagował list miłosny, rzekomo w imieniu jej przyjaciółki. Owa nieszczęsna kobieta spostrzegła, że bliski jej mężczyzna kocha inną i dopiero wtedy zrozumiała, że sama go pożąda - z patrzenia na miłość zrodziła się miłość. Teodor podejmuje wyzwanie. Zręcznie rozwija myśl Hrabiny, prowokując wyznanie: "Gdybyś kochał jakąś damę wyższego niż ty pochodzenia, kochaj; bo miłość to upór, a kobiety - nie kamienie". Te słowa budzą nader śmiałe nadzieje sługi, który oczami wyobraźni już widzi siebie jako przyszłego hrabiego de Belflor. Od swojej dziewczyny dowiaduje się jednak, że pani postanowiła ożenić go z Marcelką. Teodor czuje, że stał się igraszką w rękach kobiety. Hrabina parokrotnie zmienia swoją decyzje. Parę razy biedna Marcelina ma szansę cieszyć się przez chwilę względami Teodora, gdy ukochany popada w chwilową niełaskę. Równocześnie o rękę Hrabiny starają się trzy pocieszne figury - Hrabia Federico, Markiz Ricardo i stary Hrabia Lodovico, który przed laty stracił jedynego syna i liczy na to, że młoda żona mogłaby mu dać potomka (choć z drugiej strony dręczą go też obawy, że nie będzie miał syna, a żonaty pozostanie). Sprzeczne interesy osób uwikłanych w miłosne intrygi prowadzą do wielu zabawnych sytuacji. Co prawda, nie wszyscy czują się dobrze na tej miłosnej huśtawce. Teodor ma za złe swojej pani, że kiedy w nim ogień stygnie, ona płonie, gdy zaś w nim rozpala się namiętność, ona staje sie twarda i zimna jak lód. Dochodzi do wniosku, że Hrabina jest jak pies ogrodnika ze znanej bajki: "jadło przed nim, lecz on nie je, a drugim jeść nie pozwala". [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Patrz także:

schowaj

• 1962
  PIES OGRODNIKA
  Spektakl telewizyjny / Lope de Vega / Konrad Swinarski
• 1981
  PIES OGRODNIKA
  Spektakl telewizyjny / Lope de Vega / Irena Wollen