MARTWA KRÓLEWNA

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  2003
• Premiera:
  2004. 03. 21
• Barwny, 102 min

Telewizyjna inscenizacja jednej z najbardziej znanych sztuk Nikołaja Kolady. "Martwa królewna" miała polską premierę w Teatrze Polskim w Poznaniu, 10 listopada 2001 r.
Nikołaj Kolada (rocznik 1957) jest bez wątpienia najbardziej znanym ze współczesnych dramaturgów rosyjskich. Jego sztuki nie schodzą z afisza, z równym powodzeniem wystawiane są na deskach teatrów w Rosji, Europie Zachodniej, w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii. Studiował w szkole teatralnej w Swierdłowsku (obecnie Jekaterynburg), po dyplomie dostał angaż w miejscowym Akademickim Teatrze Dramatu, gdzie przepracował siedem lat aż do zwolnienia na "własną" prośbę. Los okazał się jednak dla niego łaskawy. Został przyjęty do Instytutu Literackiego w Moskwie do udziału w seminarium prozy. Studiował zaocznie aktorstwo, ale nie przestał oddawać się swej wielkiej pasji, jaką było pisarstwo. Jego pierwszy utwór sceniczny "Gramy w fanty", opublikowany w 1986 r., odniósł niespodziewany sukces, przynosząc pisarzowi bajeczne honorarium i sławę. Na początku lat 90. Kolada przebywał w Niemczech na stypendium Akademie Schloss Solitude, potem występował na scenie hamburskiego Deutsches Schauspielhaus. Tęsknił jednak za Jekaterynburgiem. Po powrocie do rodzinnego miasta zaczął prowadzić klasę dramaturgii w Instytucie Teatralnym. To jedyny, poza Moskwą, taki wydział w Rosji.
Autor ponad osiemdziesięciu sztuk, m.in. "Merylin Mongoł", "Procy" i właśnie "Martwej królewny", odcisnął wyraźne piętno na rosyjskiej dramaturgii lat 90. i nadal pozostaje w centrum uwagi. Krytyka opatrzyła jego twórczość etykietą "czernucha", co oznacza pokazywanie rzeczywistości od najciemniejszej strony. Jego sztuki przedstawiają ponury, pozbawiony wszelkich złudzeń i nadziei obraz rosyjskiej prowincji. Bohaterami są ludzie pokrzywdzeni przez los, żyjący na marginesie, samotni, uwikłani w rozmaite problemy, po uszy tkwiący w beznadziejnej rzeczywistości. Autor pokazuje ich cierpienie, biedę, walkę o przeżycie, wreszcie rezygnację. Te realia pisarz zna doskonale. Urodził się w ubogiej rodzinie w kazachskim sowchozie, długo żył w nędzy. Poznał smak głodu, bólu i cierpienia, które topił w alkoholu. [PAT] Dramat rozgrywa się gdzieś we współczesnej Rosji, w nieokreślonym bliżej garnizonowym miasteczku. Na głuchą, zabitą deskami prowincję docierają odgłosy wojny. W tle widać przemarsz wojska, słychać miarowy stukot żołnierskich butów. Bohaterka dramatu, nosząca imię Rimma, jest weterynarką, ale jej praca w miejscowej lecznicy dla zwierząt sprowadza się do uśmiercania bezdomnych istot, bo nikt inny nie chce tego robić. Młoda kobieta, około trzydziestki, żyje tu na końcu świata samotnie, w warunkach urągających godności ludzkiej. Jest brudna, zaniedbana, odpychająca. Nie ma już cienia nadziei na odmianę swego marnego losu. Chciałaby jeszcze przed śmiercią, która - jak czuje - zbliża się nieuchronnie, przeżyć miłosne uniesienie. Może, jak śpiąca królewna z baśni, doczeka się swego królewicza? Pewnego razu na tym odludziu pojawia się szkolna przyjaciółka Rimmy, atrakcyjna, zadbana Nina, która szuka na prowincji schronienia. Uciekająca od przeszłości dziewczyna ma również swoje marzenia. Chciałaby bogato wyjść za mąż, opływać w luksusy. Napawają ją obrzydzeniem warunki, w jakich żyje Rimma, która nielegalnie zajmuje się handlem gorzałką, sama też nie stroni od alkoholu, w którym topi wszystkie swoje smutki. Jej jedynym przyjacielem, dla którego warto żyć, jest pies - suka Lanka, która właśnie się oszczeniła. Wkrótce po przyjeździe Niny w lecznicy pojawia stały klient meliny, Witalij, w towarzystwie bogatego znajomego, Maksyma, pragnącego kupić szczeniaka. Transakcja zamienia się w całonocną libację alkoholową, która dla biesiadników okazuje się okrutnym seansem prawdy o ich życiu, tęsknotach, niespełnionych marzeniach. Swoją duszę i pragnienia obnaża Rimma, która wyznaje uczucie Maksymowi, widząc w nim wyśnionego kochanka. Odrzucona przez mężczyznę, okazującego jej pogardę, znowu zostaje sama ze swym wiernym psem. Kiedy jednak Lanka odchodzi z tego świata, Rimma postanawia również skończyć ze swoim życiem. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Varia

pokaż

Nagrody

schowaj

• 2004
  Sopot (Festiwal Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej "Dwa Teatry")-Nagroda aktorska
  Maria Peszek