NIEDOBRA MIŁOŚĆ

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1999
• Premiera:
  1999. 05. 31
• Barwny, 70 min

Sztuka Zofii Nałkowskiej jest melodramatem w najlepszym tego słowa rozumieniu. Tematem jest miłość: niedobra i piękna, grzeszna i niewinna, bo od woli ludzkiej niezawisła. Nałkowska napisała sztukę z tezą, która brzmi: "cudzy charakter jest naszego charakteru jedyną miarą", i opisała w niej siedem ludzkich losów splątanych miłością, za którą idzie ból, cierpienie, a nawet zbrodnia. W rysunku postaci, nakreślonych sytuacjach pozostała wierna zasadom realizmu. Jej tekst daje aktorom przyjemność stwarzania charakterów ostro zarysowanych, ale nigdy - jednoznacznych. Występujący w krakowskim spektaklu aktorzy doskonale wykorzystali tę szansę. I chociaż akcja sztuki dzieje się w przedwojennej Polsce (dramat "Renata Słuczańska" pochodzi z 1935 r.) w scenerii małego, prowincjonalnego miasta, to od ówczesnego kostiumu czy języka o wiele ważniejsze są w spektaklu niezależne od epoki emocje, które na naszych oczach budują i niszczą bohaterów. W domu Słuczańskich na pozór królują spokój i ład, których uosobieniem jest Renata, druga żona pana Słuczańskiego. Z jej troski o męża, ogród i dom dworuje sobie Justyn, syn Słuczańskiego z pierwszego małżeństwa - inne kobiety, zwykłe urzędniczki, co "wyskoczyły za mąż za ministrów", przebierają się pięć razy dziennie i dbają o siebie, Renata jest przy nich jak Kopciuszek, choć nie bez pantofelka. Justyn, młody dyplomata, światowiec, odnosi się do pięknej macochy z leciutką dezynwolturą, jego młodszy brat Julek - z wyraźną acz tłumioną niechęcią. Słuczański, skromny urzędnik państwowy, jego dwaj synowie i młoda żona oraz śliczna panna Mania, przyjaciółka pani Renaty, oczekują wizyty rzadkich gości. Wszyscy głośno rozważają, dlaczego córka wpływowego dyplomaty ministra Walewicza, piękna Agnieszka, kobieta elegancka i światowa, poślubiła Pawła Blizbora, prowincjonalnego urzędnika pośledniej kategorii. W powszechnej opinii był to mezalians popełniony w imię wielkiej miłości. W miarę rozwoju akcji okazuje się jednak, że wszystkie relacje pomiędzy bohaterami są złudne lub chwilowe, a to, co wydawało się najbardziej stabilne, zaczyna chwiać się i pękać. Justyn pierwszy zauważa, że Agnieszka schudła, zbrzydła, ubiera się niemodnie, w ukryciu roni łzy. Miłość od pierwszego wejrzenia i gwałtowna, choć okiełznana przez formy towarzyskie namiętność, która rozpala pochmurnego, jakby wiecznie niezadowolonego z życia Pawła i zawsze dotąd opanowaną Renatę, rani Agnieszkę do żywego. Upokorzona kobieta, której na nic się zdały niepodważalne atuty: uroda, młodość, majątek, pozycja towarzyska - szuka sprzymierzeńca w walce o męża. Słuczański, wciąż dręczony wyrzutami sumienia z powodu samobójczej śmierci pierwszej żony, z góry jednak się poddaje. Zakochany w pannie Marii Julek również ustępuje pola. Ze smutkiem zauważa, że ludzie o słabych charakterach nazbyt łatwo ulegają pokusie naśladowania znajomych z nieco wyższych sfer. Poważny młodzieniec przegrywa rywalizację o względy panienki ze swym obytym w świecie bratem. Mania, dawniej nieszczęsne, zakochane bez pamięci stworzenie, a teraz świadoma swego uroku dziewczyna, pierwsza wyznaje miłość Justynowi i godzi się wyjść za niego, choćby miało to oznaczać zatracenie samej siebie. Młodszy z braci Słuczańskich wciąż wraca myślami do tragedii sprzed lat. Chce wiedzieć, dlaczego matkę wywieziono do zakładu dla nerwowo chorych akurat wtedy, gdy w życiu ojca pojawiła się Renata, dlaczego nieszczęsna umarła "tak w porę". Naciskana przez pasierba Renata bez skrupułów zrzuca na chłopaka część współodpowiedzialności za rodzinny dramat. Przypomina, że kiedyś ją wielbił, a jego nienawiść narodziła się w momencie, gdy wyszła za jego ojca, zatem natura młodzieńczych uczuć była oczywista. W ostatnim akcie w domu Słuczańskich z dawnej atmosfery spokoju i poczucia stabilizacji nie pozostaje prawie nic. Wszyscy mijają się, żegnają, odchodzą - na chwilę albo na zawsze. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Varia

pokaż