MOJŻESZ I KATARZYNA

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1998
• Premiera:
  1999. 02. 26
• Barwny, 31 min

Rozgrywająca się w realiach lat 50. opowieść o przyjaźni między żydowskim chłopcem Mojżeszem i Katarzyną, "panienką z zacnego polskiego domu", jak ironicznie nazywa dziewczynkę stary Zalcman. Świat dorosłych, pełen zaciekłości, wojennych wspomnień i wzajemnych uprzedzeń, kładzie się ponurym cieniem na ich dzieciństwie. Dorośli próbują im wszczepić obopólną niechęć i nienawiść, która dzieciom jeszcze jest obca, choć już zaczyna się wsączać w ich przyjazne i otwarte serca. W poruszającym spektaklu do oglądania rodzinnego wykorzystano w piosenkach fragmenty utworów ludowych Żydów polskich: "W niedzielę" i "Tum-bałałajka" w przekładzie Jerzego Ficowskiego, z antologii "Rodzynki z migdałami". Mojżesz i Katarzyna chodzą do tej samej klasy. Na poczesnym miejscu stoi popiersie Stalina, na ścianie wisi portret Bieruta. Nauczyciel w czerwonym krawacie ostro karci małego Zalcmana, że znów w sobotę nie przyszedł do szkoły, a w dodatku dziadek napisał mu kolejne bezsensowne usprawiedliwienie o jakimś szabasie. Obrywa też solidnie Kasia Patkowska, bo znowu widziano ją w niedzielę, jak wychodziła z kościoła. Oboje za karę mają zostać po lekcjach i przygotować gazetkę z okazji kolejnej rocznicy Wielkiej Rewolucji Październikowej. Dzieci wcale nie wydają się zmartwione. Kasia z przyjemnością słucha opowieści Mojżesza i żartobliwej piosenki, której nauczył go dziadek. Stary, schorowany zegarmistrz, który ocalał w czasie wojny dzięki polskiemu sąsiadowi, żarliwie się modli i skrupulatnie przestrzega wszelkich przepisów, także dotyczących świąt i pokarmów - my, Żydzi, nie możemy co chwila, co parę stuleci, zmieniać diety, powiada. Wprowadza wnuka w krąg żydowskiej tradycji, ale stara się nie obarczać go własnymi urazami. Kasia po powrocie do domu dostaje burę za "zadawanie się z tym Mośkiem" - powinna pamiętać, zdaniem ojca i jego przyjaciół, że "ta przeklęta żydokomuna" odebrała panu Patkowskiemu jego własną aptekę. Dziewczynka ma już dość słuchania oskarżeń i obelg pod adresem obu stron. Chce przyjaźnić się z chłopcem, którego lubi, pójść z nim na szkolną zabawę, przedtem nauczyć go tańczyć. Mojżesz opowiada Kasi o bar micwah. Według jego religii chłopiec w dniu swoich 13. urodzin zostaje przyjęty do społeczności dorosłych. Dawniej mógłby się nawet ożenić. A jedna dziewczynka bardzo się Mojżeszowi podoba... [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj