CYROGRAF

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1999
• Premiera:
  2000. 01. 17
• Barwny, 66 min

"Nieboskie stworzenie", "Głośna sprawa", "Racja głodowa", "Kociokwik" to sztuki, które zapewniły Jerzemu Niemczukowi (ur. 1948) opinię jednego z nielicznych autorów, z powodzeniem uprawiających rzadki na polskich scenach gatunek: współczesną komedię obyczajową. W swych utworach Niemczuk potrafi autentycznie śmieszyć, ale też prowokować do zadumy, bynajmniej nie wesołej. Obdarzony zmysłem celnej obserwacji, ukazuje nie tylko absurdy polskiej teraźniejszości, lecz także panoszące się wokół patologie. Zachowując ironiczny dystans do rzeczywistości, daje jednocześnie upust skłonnościom moralizatorskim, piętnując nietolerancję, głupotę, gonitwę za blichtrem i pieniądzem. Głównym bohaterem "Cyrografu" jest starzejący się, słynny niegdyś pisarz, pędzący samotnicze życie na odludziu. Pewnego dnia w jego domku wśród jezior i lasów zjawia się młoda kobieta, podająca się za urzędniczkę skarbową. Jest to wszakże tylko kamuflaż, w dodatku niezbyt przekonujący. W rzeczywistości Gloria ma zamiar namówić Ormana na wywiad dla poczytnego magazynu. Pisarz jednak dość łatwo odkrywa podstęp i zaczyna prowadzić z dziewczyną dwuznaczną grę. Jej zwieńczeniem staje się wzajemna umowa, w której Gloria "zaprzedaje" swą duszę w zamian za... "Cyrograf" to nawiązująca do motywów faustycznych satyra na mit sukcesu, kreowany przez media. Sztuka autora "Kociokwiku" stawia jednak także całkiem poważne pytania o miejsce artysty i sztuki we współczesnym świecie. "To, czego nie ma w telewizji, nie istnieje" - mówi z goryczą Niemczuk ustami swego bohatera. Dzisiaj, aby stać się kimś w literaturze, trzeba nie tylko pisać świetne książki, lecz także być świetnym showmanem, umiejącym się dostosować do wymogów machiny promocyjno-reklamowej. Orman nie potrafi i nie chce dostosować się. Uprawianie literatury pojmuje na modłę dziewiętnastowieczną, "arystokratyczną", w przeciwieństwie do jego namolnego wydawcy, marzącego o zrobieniu wielkich pieniędzy na monografii onanizmu. Zgiełk i próżność filisterskiego świata napawają Ormana głęboką niechęcią. Zamiast nich woli samotność, whisky i wędrówki po krainie własnej wyobraźni. Jest niezależny materialnie, więc może sobie pozwolić na tę artystowską wyniosłość. Całkowicie odmienny sposób myślenia reprezentuje Gloria. Agresywna, przebojowa, bezczelna, momentami prostacka żyje tylko jednym - pragnieniem sławy. Dzięki spotkaniu z Ormanem jej marzenia niespodziewanie zyskają szansę realizacji. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj