OSTATNIE KWADRY

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  2000
• Premiera:
  2000. 10. 30
• 70 min

Sztuka Furio Bordona (ur. 1943), włoskiego dramaturga, scenarzysty, powieściopisarza i reżysera, w latach 1988-92 dyrektora Teatro Stabile w Trieście, napisana w 1993 r. specjalnie dla Marcello Mastroianniego. Zmarły w 1996 r. aktor, gwiazda włoskiego kina, zagrał w niej rolę Ojca, ostatnią w swoim dorobku teatralnym, walnie przyczyniając się do scenicznego sukcesu utworu. Kameralny dramat Bordona zawiera bowiem wielką rolę dla wybitnego aktora. Przejmującą kreację stworzył także Igor Przegrodzki, w spektaklu Teatru TV i wcześniej w polskiej prapremierze sztuki na scenie Teatru Polskiego we Wrocławiu. W inscenizacji telewizyjnej znakomitemu artyście partnerują Grażyna Szapołowska grająca jego zmarłą żonę - "albo raczej jej wspomnienie" oraz Jan Eglert w roli Syna wysyłającego starego Ojca do domu opieki. "Ostatnie kwadry" to opowieść o samotności, tragedii starzenia się - i o rozpaczliwej walce o zachowanie osobistej godności do końca. A także - o bezbronności starych ludzi, którzy przed niezrozumiałym okrucieństwem ze strony najbliższych kryją się w świecie fantazji i wspomnień. Słuchając ulubionego Bacha, emerytowany profesor literatury siedzi w fotelu w dawnym dziecinnym pokoju - swój, większy, odstąpił wnukowi dziesięć lat temu, gdy urodziła mu się siostrzyczka. Teraz Simone skończył piętnaście lat i każde z dzieci potrzebuje osobnego pomieszczenia. Dziadek wymyślił więc, że wyprowadzi się z domu, to będzie jego prezent urodzinowy dla wnuka - wreszcie chłopak będzie miał własny pokój. Czekając na Syna, który ma mu pomóc w przeprowadzce do domu opieki Willa Delicja, w samotności gawędzi z ucieleśnionym wspomnieniem Matki. Rozmawiają o tym, co wspólnie przeżyli, o miłości i wzajemnej fascynacji, i o tym, czego ona, wciąż piękna i powabna, nie zdążyła doświadczyć - o chorobach, postępującej niedołężności, stopniowym wypadaniu z gry na wszystkich polach. O starości, która jest jak więzienie, bez szans na ułaskawienie, i paradoksalnie - o darze bezgranicznej wolności. Człowiek, któremu odebrano to co najważniejsze - przyszłość, może już sobie na wszystko pozwolić, swawolny i bezkarny jak dziecko. O śmierci, której się boimy, i o życiu, które bezgranicznie kochamy. "Tylko w jednym wypadku możesz pogodzić się z myślą o śmierci... kiedy życie ci obrzydło. Natura w swej mądrości zmusza cię, byś odczuwał obrzydzenie i skazuje cię na starość... Czasami zamiast obrzydzenia, czujesz tylko zmęczenie... Wtedy śmierć jest pogodna, jak śmierć patriachów otoczonych dziećmi i wnukami, śmierć mędrców albo tych, którzy otrzymali wiele i niczego nie żałują". Wysłuchująca tych zwierzeń kobieta wie, jak bardzo starzec się boi. Potrzebuje tak wiele, a wstydzi się prosić. Duma nie pozwala mu powiedzieć: jestem stary i słaby, czuję się sam, potrzebuję waszej miłości. Gdy zjawia się Syn, Matka próbuje nakłonić Ojca, aby z nim szczerze porozmawiał, jednak dwaj mężczyźni nie bardzo umieją znaleźć wspólny język. Dzieli ich wszystko, również szczęśliwa przeszłość, kryjąca rodzinną tajemnicę, której Syn nie jest gotów przyjąć. Przeprowadzka do Willi Delicji wydaje się najlepszym rozwiązaniem. Wprawdzie we wszystkich podobnych "rozkosznych willach tego świata" każdy nienawidzi drugiego, ale mu współczuje. Gardzi słabością, ale szanuje ból. A kiedy ból staje się nie do zniesienia, jest gotów pospieszyć na ratunek. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj