MIZERYKORDIA

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  2000
• Premiera:
  2000. 09. 11
• Barwny, 70 min

"Cyrograf", "Nieboskie stworzenie", "Głośna sprawa", "Racja głodowa", "Kociokwik" to sztuki, które zapewniły Jerzemu Niemczukowi (ur. 1948) opinię jednego z nielicznych autorów, z powodzeniem uprawiających rzadki na polskich scenach gatunek: współczesną komedię obyczajową. W swych utworach Niemczuk potrafi autentycznie śmieszyć, ale też prowokować do zadumy, bynajmniej nie wesołej. Obdarzony zmysłem celnej obserwacji, ukazuje nie tylko absurdy polskiej teraźniejszości, lecz także panoszące się wokół patologie. Zachowując ironiczny dystans do rzeczywistości, daje jednocześnie upust skłonnościom moralizatorskim, piętnując nietolerancję, głupotę, zgubną gonitwę za blichtrem i pieniądzem. "Mizerykordia" to jeden z mniej pogodnych dramatów Niemczuka, choć nie pozbawiony akcentów humorystycznych. Głównymi bohaterkami sztuki są trzy kobiety: babcia, matka i córka. Luda, najstarsza z nich, postanowiła zebrać całą rodzinę, by poinformować krewnych o swych decyzjach majątkowych. Z jej zaproszenia nie skorzystał tylko bezrobotny syn, mający rzekomo w tym samym czasie jakieś ważne spotkanie w sprawie pracy. Pozostawione same sobie, w niedogrzanym, starym domu, trzy kobiety oddają się rozmowom i wspomnieniom. W ich trakcie powracają dawne urazy, pretensje, zawiedzione nadzieje. Niejako przy okazji Luda, Olga i Misia dowiadują się o sobie nawzajem nowych, zaskakujących i raczej smutnych rzeczy. Tymczasem w drzwiach domu pojawia się, wezwany wcześniej przez Ludę, agent nieruchomości. Sztuka Niemczuka została wyróżniona w konkursie na utwór dramatyczny, zorganizowanym niedawno przez Teatr Telewizji. O jej wartości decydują przede wszystkim ciekawe portrety psychologiczne trzech kobiet, z których każda należy do innego pokolenia. Mentalność najstarszej Ludy ukształtowały jeszcze lata przedwojenne. Stąd kult rodzinnych pamiątek i tradycji, upostaciowany w tytułowej mizerykordii, czyli sztylecie, służącym do przerywania cierpień ciężko rannych. Świat wartości Olgi, córki Ludy, to z kolei typowy owoc czasów PRL-u. Olga pracuje naukowo jako chemik, jeździ zdezelowanym maluchem, z trudem wiąże koniec z końcem, ale nawet nie myśli o zmianie zawodu na bardziej "rynkowy". I wreszcie najmłodsza, niespełna trzydziestoletnia Misia, typowa współczesna kobieta sukcesu z pięknym mieszkaniem, samochodem i pracą, dającą świetne zarobki i uniemożliwiającą normalne życie rodzinne. Cóż może łączyć tak różne kobiety? Pozornie niewiele, a jednak... Być może przynależność do tej samej familii sprawia, że w los całej trójki bolesnym akcentem wpisała się samotność. Sporo w tym winy mężczyzn, którzy w sztuce Niemczuka sportretowani są niemal wyłącznie jako egoiści, łajdacy i cyniczni kłamcy. Taki przynajmniej obraz wyłania się z dialogów bohaterek. Srodze doświadczone przez swych życiowych partnerów, wezmą wszakże symboliczny odwet. Jego narzędziem stanie się tytułowa mizerykordia, która - niczym słynna Czechowowska strzelba - jeśli w pierwszym akcie wisi na ścianie, to wiadomo, że w ostatnim musi zostać użyta. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Nagrody

schowaj

• 1999
  konkurs Teatru Telewizji na utwór dramatyczny
  wyróżnienie
  Jerzy Niemczuk