WSCHODY I ZACHODY MIASTA

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  2005
• Premiera:
  2005. 12. 04
• Barwny, 101 min
  
  Premiera spektaklu odbyła się 15 marca 2003 roku na scenie Teatru im. H. Modrzejewskiej w Legnicy.
  
  W spektaklu wykorzystano fragmenty następujących utworów: Pieś o dzwonie (Friedrich Schiller, przekł. Bogusław Butrymowicz), Intryga i miłość (Friedrich Schiller, przekł. Artur Marya Swinarski), Ungeduld (Franz Schubert), Henrydy (Felix Mendelssohn-Bartholdy), Peer Gynt (Edward Grieg), Na stokach Mandżurii (Modest Musorgski) oraz fragmenty piosenek: "Man kann ein Herz nur einmal verschenken", "Es leuchten die Sterne", "Veronika".

Telewizyjna wersja spektaklu, którego premiera odbyła się 15 marca 2003 r. w Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy z okazji podwójnego jubileuszu: 160-lecia istnienia budynku teatru i 25-lecia pracy polskiego zespołu. Autorem sztuki jest Robert Urbański - legniczanin, mediewista, który swą opowieść o losach miasta i jego teatru osnuł wokół wspomnień dawnych mieszkańców Legnicy, pamiętających jej burzliwe dzieje, okresy świetności i upadku, które odbijały się jak w lustrze w kondycji tamtejszego przybytku Melpomeny. Całość wyreżyserował kierujący dziś legnicką sceną Jacek Głomb.
Akcja sztuki obejmuje siedemdziesiąt lat: od 1932 do 2002 r. i dzieli się na kilka rozdziałów. Początkowo teatr jest niemiecki, ale jego dyrektorem jest pełen pasji i zaangażowania Żyd Richard Zimmermann, rozkochany w sztuce, żyjący sprawami swojej placówki. Z dumą prezentuje publiczności zainstalowaną właśnie nowoczesną scenę obrotową, jakiej nie powstydziłyby się teatry berlińskie. Ale już wkrótce na działalności teatru kładzie się głębokim cieniem epoka faszyzmu. Jego pierwszą ofiarą pada sam Zimmermann. Nowy, nazistowski dyrektor Rudolf Mueller nie ma pojęcia o sztuce, ale jest wiernym wyznawcą nowej ideologii. W ludziach budzą się demony. Zgrany dotąd zespół zaczyna się rozpadać na "dobrych" i "złych" Niemców, pojawiają się donosiciele, a nawet zbrodniarze - zaślepieni, okrutni, silni siłą tłumu.
Wojna pogłębia nienawiść, rozdziela niedawnych przyjaciół, a nawet rodziny. Piękna aktorka Elsa, Żydówka, musi uciekać za granicę, zostawiając maleńkiego synka mężowi, Erichowi, liczącemu na szybką karierę w SS. Erich bierze do opieki nad malcem polską robotnicę przymusową z kresów wschodnich, Zofię Krupską. Gdy sam przepadnie na froncie, Zofia zostanie z dzieckiem pod opieką jego brata, kompozytora Sebastiana, którego pokocha z wzajemnością. Małego Wolfiego będzie wychowywać jak własnego syna.
Koniec wojny i zajęcie miasta przez Rosjan niewiele poprawia sytuację aktorów. Nieliczni niemieccy artyści muszą się zadowolić funkcjami pomocniczymi, a i to do czasu, ich miejsce na scenie zajmują bowiem aktorzy sprowadzeni z Charkowa. Decydujący głos mają teraz enkawudziści i kierujący teatrem prostacki rosyjski generał. Minie znowu kilka lat, zanim wraz z nadejściem politycznej odwilży teatr przejdzie w ręce Polaków.
Po drodze gdzieś przeminą ludzie związani całym życiem z legnickim teatrem, ale na ich miejsce pojawią się nowi - zapaleńcy, wizjonerzy. Niektórzy, jak Zofia Krupska, przetrwają od czasów wojny - u boku poznanego w Legnicy męża, choć już z dala od swego przybranego, niemiecko-żydowskiego syna. Bo niezależnie od złych i dobrych okresów w historii, zło i dobro tkwią przede wszystkim w nas i tylko od nas zależy, co weźmie górę.
Równie niezależna od historii pozostaje miłość do teatru, która nie zna ograniczeń językowych i narodowościowych. Klasyczny dramat Fryderyka Schillera "Intryga i miłość" znajduje się w repertuarze każdego kolejnego zespołu aktorskiego, czy to niemieckiego, czy rosyjskiego, czy polskiego. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj