PROFESJONALISTA

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  2004
• Premiera:
  2005. 02. 28
• Barwny, 63 min

"Nazywam się Teodor Kraj. Moja matka nazywała mnie Teja. Przyjaciele też tak do mnie mówią. Jestem pisarzem. Wydałem dotąd dwie książki". Tylko dwie książki - to bardzo mało dla pisarza, który kończy właśnie 45 lat. Teja zdaje sobie boleśnie sprawę ze skąpego dorobku. Jest redaktorem naczelnym dużego wydawnictwa na ogarniętym chaosem przemian ustrojowych terenie byłej Jugosławii. Od czasu, gdy objął to stanowisko, pędzi nieciekawe i męczące życie. Kolejny dzień przynosi wizyty nowych autorów, którzy za wszelką cenę starają się zachęcić redaktora do lektury swoich dzieł - i wydania ich. Wśród zalewu maszynopisów i rękopisów, wręczanych mu często przez seryjnych grafomanów, znudzony i zniechęcony Teja coraz częściej sięga po butelkę wódki.
Tego dnia jest jednak inaczej. Zirytowany rozmową telefoniczną z jednym szczególnie natarczywym pisarzem Teja dowiaduje się, że na wizytę w jego gabinecie czeka tajemniczy mężczyzna. Gość, Luka Laban, przynosi cztery tomy książek, których autorem ma być Teodor. Teja, mając wciąż na względzie skąpy dorobek literacki, początkowo nie daje przybyszowi wiary. Luka jednak wyjawia, że za czasów ancien regime`u był funkcjonariuszem Służby Bezpieczeństwa. Przed 18 laty, od czasu płomiennego wystąpienia młodego Teodora na uniwersytecie, w którym jako student zaatakował panujący wówczas system komunistyczny i prezydenta Tito, władze postanowiły obserwować młodzieńca. "Opiekunem" Teji został właśnie Luka, podążając za swoim "podopiecznym" jak cień, nagrywając każde słowo potencjalnego "wroga narodu" i spisując je z taśm do długich raportów. Wtapiał się w najbliższe otoczenie mężczyzny, śledził podczas wyjazdów z kolegami, alkoholowych libacji. Parokrotnie też przyszedł mu z pomocą, kiedy upojony wódką Teodor pakował się w kłopoty.
Z czasem sumienny esbek, w pewnym stopniu zafascynowany słowami Teji, postanowił suche milicyjne akta zmienić w książki. W ten sposób przez lata powstały cztery opasłe tomy opowiadań Teodora, rozważań o życiu i systemie, w jakim przyszło mu żyć. Cztery tomy, których Teja nigdy nie napisał...
Dramat Dusana Kovacevicia, jednego z największych współczesnych serbskich pisarzy i dramaturgów (oraz autora scenariusza do filmu Emira Kusturicy "Underground"), w przewrotny sposób opowiada o więzi łączącej dwóch ludzi, których praktycznie wszystko dzieli. Podążąjący przez lata za Teją jak cień Luka przynosi mu coś więcej, niż tylko niewydane książki czy też dawno zgubione przedmioty, jak pamiątkowy zegarek ojca Teodora. Paradoksalnie, z pomocą człowieka, który stał po drugiej stronie barykady, funkcjonariusza SB, żarliwy niegdyś bojownik o wolność odzyskuje pamięć, bez której rozliczenie z przeszłością nie byłoby możliwe. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Patrz także:

schowaj

• 2007
  EGZEMPLARZ AUTORSKI
  Etiuda szkolna / Dusan Kovasević / Grzegorz Jaroszuk