NOC JEST MATKĄ DNIA

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  2004
• Premiera:
  2004. 04.18
• Barwny, 96 min

Urodzony w Szwecji Lars Noren (rocznik 1944) uznawany jest za jednego z najwybitniejszych dramaturgów skandynawskich, kontynuatora realizmu psychologicznego spod znaku Ibsena i Strindberga. Zadebiutował jako 19-latek zbiorem poezji, 10 lat później opublikował pierwszą sztukę. Krytycy określają go mianem "architekta ludzkiego wnętrza". W swoich utworach najchętniej opowiada o ludzkich słabościach i namiętnościach, rodzinnym piekle, które sami sobie stwarzamy. Jego sztuki, mocno osadzone w szwedzkiej rzeczywistości, wywołują zawsze żywe dyskusje. Wiele z nich, m.in. "Demony", "Książęcy pochlebca", "Mieć odwagę zabić", "Cisza" czy "Chaos jest sąsiadem Boga", zyskało rozgłos w całej Europie.
Międzynarodową karierę Norena jako dramaturga zapoczątkowała właśnie napisana w 1982 r. autobiograficzna sztuka "Noc jest matką dnia". Jej polska prapremiera odbyła się w 1985 r. w warszawskim Teatrze Powszechnym. Ponury i brutalny dramat ukazuje jeden dzień z życia czteroosobowej rodziny: rodziców i dwóch właściwie dorosłych już synów. Cieniem na ich życiu kładzie się alkoholizm ojca, Martina, niegdyś kelnera, dla którego spełnieniem marzeń miał być własny, niewielki pensjonat. Przez pewien czas nawet nieźle prosperował, ale to już przeszłość. Teraz hotelik tonie w długach, a Elin oraz Georg i młodszy, 16-letni David, z niepokojem czekają na kolejne sygnały nawrotu ojcowskiego nałogu.
Martin, nawet przyłapywany na pijaństwie, demaskowany przez bliskich, którzy odkrywają jego najbardziej nieoczekiwane kryjówki na wódkę, uparcie zaprzecza, że znów uległ nałogowi, zapewnia żonę o swojej miłości, podkreśla własne zasługi dla utrzymania interesu, prosi o jeszcze jedną szansę. Mitoman i kłamca wierzy w swoje przysięgi i liczy, że uwierzą w nie także inni. Nie myli się, w każdym razie nie do końca. Łagodna i cicha Elin, zdawałoby się krucha psychicznie i fizycznie, z uporem walczy o utrzymanie jedności domowego ogniska, łudzi się, że jeszcze nie wszystko stracone. Ale w Martinie budzą się uśpione na krótko demony, narasta agresja, wracają deliryczne ataki. Pozostać z nim oznacza zmierzać wraz z nim ku samozagładzie.
Piętno domowej tragedii najsilniej odcisnęło się na Davidzie. Wyrzucono go ze szkoły, nie umie i nie chce znaleźć sobie żadnego zajęcia. Nerwowy i histeryczny, ma trudności ze snem, ucieka w narcystyczne wyobrażenia, boi się zewnętrznego świata, a jednocześnie ma dosyć rodzinnego piekła. Wspólny język rzadko znajduje nawet z bratem, który tak jak on dusi się w tym chorym domu. Ale czy chłopcom starczy sił, by wyrwać się z zaklętego kręgu? [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Varia

pokaż