HEDDA GABLER

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1974
• Premiera:
  1974. 12. 09
• Barwny, 106 min

Hedda Gabler - bohaterka sztuki napisanej przez Ibsena w 1890 r. - bardzo przypomina Norę, inną heroinę norweskiego dramaturga. Mimo młodego wieku, wydaje się wszakże kobietą znacznie dojrzalszą, która już umie układać własne życie po swojemu i wie, co robić, by odgrywać istotną rolę w życiu innych. Brakuje jej tylko wewnętrznego kompasu, który wskazywałby właściwy etycznie kierunek drogi. Zrozumiawszy swój błąd, nie jest w stanie unieść ciężaru winy, może jedynie odejść na zawsze. W recenzji z "Heddy Gabler", wystawionej w Krakowie w 1921 r. z Ireną Solską w roli tytułowej, Tadeusz Boy-Żeleński wyraził swój podziw dla niestarzejącej się sztuki Ibsena. Wielki Norweg potrafił poruszać widzów, wydobywać tragizm i wielkość tkwiące w każdym człowieku, niezależnie od epoki, odrębności obyczajowych czy kulturowych. Po wojnie wybitną kreację w dramacie autora "Dzikiej kaczki" stworzyła Aleksandra Śląska. Hedda w jej interpretacji to kobieta demoniczna, trawiona przez niezaspokojoną żądzę władzy nad mężczyzną, która doprowadza ją aż do tragedii.
Akcja sztuki zaczyna się w chwili, gdy Hedda i Jorgen Tesmanowie wracają z podróży poślubnej. On, historyk sztuki, doktor, a wkrótce może profesor, cieszy się swoją małą stabilizacją. Ma śliczną żonę, własny elegancki dom, wygodny gabinet, swoje stare ulubione kapcie, a przed sobą - perspektywę rychłego rozpoczęcia pracy o brabanckich wyrobach ludowych w średniowieczu. Jego sukcesy życiowe i plany radują starą ciotkę Julię, która swojego chłopca kocha nad życie, lecz rozczarowują Heddę. Dumna córka generała Gablera w głębi duszy pogardza mężem, który jest mężczyzną słabym, infantylnym i nijakim, a jako naukowiec jest tylko zręcznym kompilatorem. Gardzi też starym adoratorem, który snuje płaską intrygę, by wreszcie móc odegrać rolę "jedynego koguta na podwórku". Rozczarowuje ją także przyjaciel z lat młodości, który w pewnym momencie poddał się rygorom mieszczańskiej moralności i zbyt późno dowiódł, że jest człowiekiem myślącym oryginalnie, twórczym i utalentowanym. Hedda szuka w życiu piękna, ale wyobraża je sobie jako teatr gestów, poetycznych i efektownych sytuacji. Czuje się silna i chce poczuć smak władzy nad człowiekiem. Zaczyna działać, gdy dowiaduje się, że Eilert Lovborg mógłby zagrozić naukowej karierze jej męża. Kiedy pijany do nieprzytomności Eilert gubi rękopis dzieła swego życia, Hedda podsuwa zrozpaczonemu autorowi myśl o samobójstwie. Nie ma wyrzutów sumienia, że zniszczyła manuskrypt i jego twórcę. Ma żal, że nieszczęsny nie strzelił sobie prosto w serce, lecz zginął w okolicznościach poniżających i skandalicznych. Jeszcze raz zrobi więc użytek z pistoletów generała Gablera. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Patrz także:

schowaj

• 1962
  HEDDA GABLER
  Spektakl telewizyjny / Henryk Ibsen / Adam Hanuszkiewicz
• 1993
  HEDDA GABLER
  Spektakl telewizyjny / Henryk Ibsen / Krystyna Janda