PIĘKNY I NIECZUŁY

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1991
• Premiera:
  1991. 03. 28

Jean Cocteau - ostatni "enfant terrible" Paryża, przedziwne zjawisko, w którym współegzystowały: anioł, poeta i prestidigitator. Bywalec ostatnich eleganckich salonów i małych bulwarowych teatrzyków, przyjaciel Gide'a, Apollinaire'a, Rilkego, Prousta. Nazywano go "uniwersalnym geniuszem" lub "genialnym dyletantem", bo aż trudno zliczyć dziedziny sztuki, które czynnie uprawiał. Był pisarzem, aktorem, konferansjerem, reżyserem teatralnym i filmowym, krytykiem, malarzem i choć w żadnej z tych dziedzin nie był "le meilleur", to jego niespokojny duch i niezwykle barwna osobowość stworzyły żywą do dziś legendę. Choć uważa się powszechnie, że to nie w teatrze realizował się najpełniej, to jednak teatr fascynował go i pociągał zawsze. Uprawiał prawie wszystkie znane gatunki. Był kolejno skrajnym awangardzistą, surrealistą, neo-romantykiem, neo-klasykiem, neo-symbolistą. Pisał libretta do słynnych Baletów Rosyjskich Diagilewa, transponował we współczesność antyczne mity, tworzył melodramaty, tragedie... Oprócz sztuk pełnospektaklowych pisywał Cocteau także jednoaktówki, monodramy zebrane w 1949 roku w tomiku "Theatre de poche". Te drobiazgi dedykowane zostały spotykanym na paryskich bulwarach "kieszonkowym tragiczkom". Wśród nich jest napisany dla Edith Piaf - "Piękny i nieczuły", wnikliwy psychologiczny portret, nawet coś w rodzaju wiwisekcji osobowości "paryskiego wróbelka".
Mieszkanie urządzone jest luksusowo. Stare meble, antyczny zegar, piękny, czarny fortepian. Kobieta w futrze nie czuje się jednak w tym wnętrzu bezpieczna. Nasłuchuje, nerwowo zapala i gasi papierosa, podchodzi do okna. Czynności zagęszczają się, świadcząc o wzroście napięcia. Zdejmuje futro, nalewa sobie alkoholu, krąży wokół stołu, siada, wstaje. Zaczyna mówić. Mówi na razie spokojnie, ale ten jej długi monolog będzie nabierał tempa i dramaturgii. Mówi do mężczyzny, z którym związała swoje życie. Oskarża go o brak miłości, zdradę, bezduszność, cynizm i obojętność. Upija się i monologuje, szuka ukrytych w różnych miejscach butelek zgorzkniała i zawiedziona, oszukana przez los i własne słabości. Anna Polony nie gra Edith Piaf. Zrezygnowano z tego indywidualnego rysu sztuki, aby wydobyć jej sens uniwersalny. Służyć ma temu także pewna modyfikacja tekstu dokonana przez reżyserkę Irenę Wollen. Prosty, obyczajowy obrazek może być przecież portretem wielu związków, małżeństw i "układów". [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Patrz także:

schowaj

• 1965
  PIĘKNY I NIECZUŁY
  Spektakl telewizyjny / Jean Cocteau / Jan Kulczyński