RODZEŃSTWO

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1994
• Premiera:
  1994. 10. 05
• 97 min

Thomas Bernhard - ur. 10.02.1931 r. w Heerlen (Holandia), jeden z najwybitniejszych i jednocześnie najbardziej kontrowersyjnych współczesnych austriackich pisarzy - przez kilka lat pracował jako prasowy sprawozdawca sądowy, później jako bibliotekarz w Londynie. Studiował muzykologię w Salzburgu i Wiedniu, następnie przeniósł się na teatrologię, którą ukończył w 1965 r. Debiutował 1957 zbiorem wierszy "Na ziemi i w piekle". Pisał powieści ("Mróz", "Poprawka") oraz sztuki dramatyczne. Pierwsza z nich - "Święto Borysa" - powstała w 1970 r. Wzorem Petera Handke, Bernhard zerwał w Salzburgu prapremierę kolejnej swej sztuki "Ignorant i szaleniec". Ten skandal wpłynął zadziwiająco korzystnie na przyszłą jego karierę. Poza pełnospektaklowymi utworami był także autorem kilku drobnych, zabawnych dramacików, zwanych przez niego "dramolette". Zmarł 11.02.1989 r. w Gmund (Górna Austria). W swoim testamencie zakazał publikacji, wystawiania i prezentowania wszystkich swych objętych prawami autorskimi dzieł na terytorium Austrii przez czas obowiązywania tychże praw.
Akcja sztuki rozgrywa się w Wiedniu. Oto duży, rodzinny dom, ogromny jadalny pokój: w nim stare meble i portrety przodków na ścianach. Dwie siostry czekają na powrót ze szpitala chorego psychicznie brata. Obie owładnięte są jego obsesją, choć każda w inny sposób. Rozmawiają ze sobą, a właściwie mówią do siebie, torturując się słowami. Język jest ich jedyną możliwością działania, poza schematycznymi, banalnymi czynnościami - codziennym piciem tej samej herbaty, jedzeniem takiej samej bułki z takim samym masłem. W dramacie od początku wiadomo, że nic się więcej nie wydarzy. Brat, który się zjawia, jedynie zagęszcza tę klaustrofobiczną atmosferę. Jego bunt przeciw "wartościom topionym w zupie" i "fetyszyzmowi naczyniowemu" sprowadza się do działań pozornych - przestawiania mebli, przewieszania obrazów, kwestionowania wszelkich pielęgnowanych w tym domu zwyczajów, a także wartości uniwersalnych. Jedyną rzeczą, która go wiąże z siostrami jest brak rozumienia. Wykreowane przez nich światy niewiele mają wspólnego z rzeczywistością, niewiele też mają wspólnego ze sobą. W spektaklu Jacka Gąsiorowskiego rolę brata kreuje Jerzy Radziwiłowicz. Tworzy on postać wręcz perfekcyjną w swojej rozpaczy. To człowiek, który słyszy, jak jego krzyk odbija się od pustych ścian pokoju. Buntuje się, choć stracił już nadzieję na nagłą zmianę wydarzeń. "Wszystko co mnie dotyczy kończy się na próbach" - stwierdza pod koniec. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj