ZBÓJCY

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1995
• Premiera:
  1996. 06. 15
• Barwny, 104 min

Jeden z najwcześniejszych utworów Fryderyka Schillera (1759-1805), pisany jeszcze w czasie studiów w akademii wojskowej, przysporzył autorowi sporo kłopotów. Za wyjazd na premierę "Zbójców" w Mannheim w 1782 r. bez zezwolenia księcia Wirtembergii początkujący dramaturg dostał karę 14 dni aresztu i zakaz pisania sztuk. Inspiracją dramatu było opowiadanie Christiana Friedricha Schubarda, czołowego reprezentanta okresu "burzy i naporu", zatytułowane "Przyczynek do historii serca ludzkiego", w którym autor rozprawiał się z obłudą skrywaną pod płaszczykiem cnoty. Dramat Schillera nawiązuje do znanego w XVIII wieku w Niemczech zjawiska "sprawiedliwych rozbójników", którzy bronili pokrzywdzonych przed bezprawiem możnych. Karol, przywódca bandy złoczyńców, to charakterystyczna dla romantyzmu postać szlachetnego, acz wyjętego spod prawa banity, który schodzi na drogę przemocy, bo dławi go nienawiść do całej "zafajdanej epoki".
W telewizyjnej interpretacji Krzysztofa Babickiego "Zbójcy" to przede wszystkim dramat postaw. Na pierwszym planie rysuje się konflikt pomiędzy braćmi, którzy walczą o miłość ojca i ukochanej kobiety. Idee, postawy i losy zbójeckiej gromady są tylko tłem dla wielkiego, romantycznego teatru namiętności, walki przebiegłego rozumu z szalonym uczuciem. W rodowym zamku we Frankonii stary Maksymilian hrabia Moor rozpamiętuje nieprawości ukochanego pierworodnego syna. Piękny i szlachetny młodzieniec, z którym ojciec wiązał tak wielkie nadzieje, zamiast studiować wiedzie w Lipsku żywot hulaki i libertyna. Franciszek, zawistny intrygant, zazdrosny o miłość ojcowską, urodę, powodzenie u kobiet i pozycję starszego brata i dziedzica fortuny, podstępnie zastępuje list Karola do ojca spreparowanym pismem od rzekomego przyjaciela, który donosi o najokropniejszych występkach niegodziwca. Zdruzgotany stary hrabia zezwala młodszemu synowi, by w jego imieniu listownie upomniał brata, nie doprowadzając go jednak do rozpaczy. Franciszek z właściwą sobie perfidią informuje Karola, że został wydziedziczony i odtrącony przez ojca "na wieki". Załamany Karol Moor przystaje na propozycję Moryca Spiegelberga, obejmuje przywództwo zbójeckiej drużyny. Grasują w Lesie Czeskim, łupią klasztory, wzniecają pożary, rabują i zabijają bogatych mieszczan i wielmożów. Tymczasem Franciszek próbuje omotać nowymi intrygami piękną Amalię, wychowanicę hrabiego Maksymiliana, narzeczoną Karola. Dziewczyna odtrąca go jak obrzydliwego gada. Wówczas Franciszek ucieka się do mistyfikacji. Namawia Hermana, naturalnego syna hrabiego, by zjawił się na zamku w przebraniu, jako świadek śmierci Karola na polu bitwy w wojnie austriacko-pruskiej. Zamaskowany posłaniec przekazuje rodzinie jego szpadę, portrecik Amalii i ostatnie słowa - że klątwa ojca skazała syna na poniewierkę i śmierć. Słysząc to hrabia Moor popada w letarg, Amalia pogrąża się w rozpaczy. Fortuna i władza są w zasięgu ręki Franciszka. Młody dziedzic daje upust swej niepohamowanej, prawdziwej naturze. Żyje w poczuciu bezkarności wobec Boga i ludzi. Do momentu, gdy w okolicy pojawi się tajemniczy hrabia Brand. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj