EKSCELENCJA

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1995
• Premiera:
  1996. 02. 07
• 81 min

Adaptacja opowiadania "Wieś Stiepanczykowo i jej mieszkańcy". Fiodor Dostojewski (1821-81) napisał je w 1859 roku, tuż po powrocie z syberyjskiego zesłania. Jest to przenikliwe studium tyranii - wyrosłe z ducha twórczości, choć więcej w nim karykatury i kpiny niż nienawiści.
Wykorzystując ślepe uwielbienie, jakim darzy go wdowa po świętej pamięci generale Krachotkinie, Foma Fomicz Opiskin bawi w majątku jej syna, pułkownika Rostaniewa. Trzęsie całym domem. Nieszczęsnego gospodarza szantażem próbuje zmusić, by tytułował go ekscelencją. Poczciwy Jegor Iljicz broni się przed tym, bo w jego pojęciu byłaby to obraza rangi generalskiej. Ściąga w sukurs młodego, wykształconego siostrzeńca z Petersburga. Ma też wobec Siergieja Aleksandrowicza inne plany. Chce wyswatać go z biedną Nastią, zapewniwszy jej posag, aby odwrócić od siebie posądzenie o niestosowne uczucie do guwernantki. Przybyły ze stolicy młodzieniec poznaje osobliwe miejscowe towarzystwo. W salonie pułkownika zjawia się m.in. kapitalna postać - ojciec Nastii, Jeżewkin, niepocieszony, że zbyt późno odkrył, iż głupcom najłatwiej utrzymać się na świecie; gdyby to wiedzial wcześniej, od dziecka zapisałby się do głupców. Foma Fomicz Opiskin czuje się zagrożony przyjazdem "mądrali" z Petersburga. Ignoruje młodzieńca, potem go obraża. Przerażony tym, co dzieje się pod jego dachem, Jegor Iljicz próbuje przekupić Fomę, byle tylko zechciał się wynieść. Bunt zostaje surowo ukarany. Mieszkańcy wsi Stiepanczykowo poddają się tyranii świętoszka i łgarza. Najbardziej przerażające jest to, że tyranem jest człowiek mierny pod każdym względem - pozbawiony taktu prostak,egoista nie liczący się z nikim i z niczym. Dostojewski, mistrz prozy psychologicznej, i w tym gorzko-śmiesznym opowiadaniu pokazuje, w jaki sposób ktoś niewiele wart, ale pozbawiony skrupułów, bezwględny i pewny siebie, jest w stanie podporządkować sobie ludzi od siebie mądrzejszych, uczciwszych i bardziej wrażliwych. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Patrz także:

schowaj

• 1966
  WIEŚ STIEPANCZIKOWO I JEJ MIESZKAŃCY
  Spektakl telewizyjny / Fiodor Dostojewski / Jerzy Krasowski