CIĘŻKIE CZASY

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1995
• Premiera:
  1997. 01. 12
• Barwny, 73 min

Wielokrotnie z powodzeniem wystawiana w polskich teatrach komedia Michała Bałuckiego (1837-1901), dramatopisarza w swoim czasie dorównującego powodzeniem u publiczności Fredrze i Zapolskiej. "Ciężkie czasy", sztuka z 1889 r., pochodzi z okresu szczytowej popularności autora, podobnie jak komedie zaliczane do klasyki gatunku : "Grube ryby", "Dom otwarty", "Klub kawalerów".
Bałucki tym razem wyśmiewa przywary nie mieszczaństwa, lecz szlachty galicyjskiej - niegospodarność, rozrzutność, życie na pokaz, próżność wszelkiego rodzaju. Wedle jego diagnozy, sprawcami "ciężkich czasów" są ci, którzy na nie narzekają. Refleksja godna uwagi do dziś. Komediopisarz wprowadza na scenę galerię barwnych postaci, z których większość dumnie dzierży "sztandar szlacheckiej godności" pomimo plag, jakie los im zsyła. Grad młóci, powodzie zalewają, niszczą podatki albo Żydzi siedzą na karku, a szlachta z desperacji pije węgrzyna i szampana. Bajkowski zgrał się do nitki, Giętkowski ma więcej długów niż włosów na głowie, bo majątek po ojcu poszedł na zbytki i fanaberie żony i córki, wciąż pozostającej w panieństwie, Kwaskiewicz jest przekonany, że czegokolwiek szlachcic się tknie, i tak się nie uda. Jedynie tradycjonalista Żuryło, który umie poprzestać na małym, źródeł bogactwa szuka w gospodarowaniu oszczędnym i racjonalnym. Lechicki, gospodarz domu, w którym zbierają się panowie szlachta z rodzinami, przekazał majątek synowi - panicz Juliusz chce gospodarzyć "po amerykańsku", a na razie szasta pieniędzmi rodziny, by zrobić wrażenie na potencjalnych partnerach w interesach. Młody Lechicki planuje założenie Banku Ratowania Szlachty, a w dalszej kolejności - budowanie fabryk, które przyniosą miliony, ponieważ Ameryka zasypuje Galicję zbożem i na polu rolnictwa "kraj leżący poza kręgami cywilizacji europejskiej" nie może konkurować ze światowymi producentami. Naradę, jak "naszą Galicję" przekształcić w "drugą Belgię" albo jakieś inne Eldorado, przerywa elektryzująca wszystkich wiadomość, że niebawem przybędzie w te strony z Wiednia bliżej nie znany książę, który pragnie kupić w okolicy dobra ziemskie. Zebrani natychmiast wzniecają swary, u kogo gość się zatrzyma, kto będzie prezesem komitetu powitalnego i jakie stroje winny obowiązywać, fraki czy kontusze. Jak "prawdziwi sarmaci", w myśl zasady "zastaw się a postaw się", wyzbywają się resztek majątków, by podjąć księcia ze staropolską gościnnością i samemu pokazać się od najlepszej strony, bo każdy po cichu liczy na jakieś korzyści z osobistej znajomości z tak ważną figurą. Niespodziewanie zamiast oczekiwanego księcia do majątku Lechickich przyjeżdża z Wiednia Natalka, "coś w rodzaju narzeczonej", porzucona przez Julka bez należnej odprawy. Jej pojawienie się jest źródłem szeregu komicznych nieporozumień. Równolegle rozwija się motyw czystej, romantycznej miłości Broni Lechickiej i młodego Żuryły, szlachetnego, oddanego rodzinie i pracy Karola. Ze splotu różnych wątków powstaje wcale zabawna historyjka, rozegrana przez popularnych, lubianych aktorów z werwą i dużym wyczuciem komizmu sytuacji i postaci. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Patrz także:

schowaj

• 1979
  CIĘŻKIE CZASY
  Spektakl telewizyjny / Michał Bałucki / Jerzy Afanasjew