PUSZKA PANDORY

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1996
• Barwny + czarno-biały, 79 min

Druga część dylogii dramatycznej o Lulu, której sceniczna biografia była wyzwaniem dla mieszczańskiej publiczności u progu stulecia - po warszawskiej premierze "Demona ziemi", pierwszej sztuki o demonicznej kurtyzanie, recenzent określił treść dramatu lapidarnie i mało życzliwie: "gromada idiotów - i jedna kokota". "Puszka Pandory", pisana w latach 1892-1901, wydana w 1904 r., do 1918 r. pokazywana jedynie na przedstawieniach zamkniętych - dziś jest jedną z bardziej znanych sztuk Franka Wedekinda (1864-1918), Niemiecki dramaturg, uważany za prekursora - obok Strindberga - ekspresjonizmu teatralnego, szokujący swoich współczesnych zarówno twórczością, jak i biografią, w tej sztuce oscyluje między groteskowym a lirycznym spojrzeniem na świat, autentycznym dramatyzmem zdarzeń i tanią sensacją, czarnym humorem i melodramatem. Odwracając romantyczny schemat rehabilitacji kobiety grzesznej - uwiedzionej, upadłej, w głębi duszy szlachetnej kurtyzany w rodzaju Damy Kameliowej - Wedekind kreśli okrutny w swej szczerości wizerunek istoty pięknej, zmysłowej, która manipuluje omotanymi przez siebie mężczyznami, niszczy ich psychicznie i fizycznie, ale jednocześnie sama staje się ich ofiarą i przez nich stacza się na najohydniejsze dno. Ta mroczna historia okazała się zresztą niezwykle żywotna, o czym świadczą jej różne przeróbki, m.in. niemy film Georga W. Pabsta "Puszka Pandory" czy opera Albana Berga "Lulu".
W prologu widowiska telewizyjnego Stanisław Różewicz, który przed laty wystawił "Puszkę Pandory" w Teatrze Studio (1976, polska prapremiera), sygnalizuje początek drogi życiowej małej Lulu, 12-letniej dziewczynki z przytułku adoptowanej i uwiedzionej przez starego Schigolcha. Później, o czym wspominają w rozmowie przyjaciele (jest też wzmianka o "Demonie ziemi"), krążyło wokół niej wielu mężczyzn miała trzech mężów, zastęp kochanków. Teraz Lulu siedzi w więzieniu, oskarżona o zamordowanie ostatniego męża, doktora Schöna. Jego syn Alwa, od dawna zakochany w żonie ojca, przyjaciółka uwięzionej hrabina Geschwitz, lesbijka kochająca ją wiernie i bez opamiętania, cyrkowiec Rodrigo i wciąż przypisujący sobie rolę ojca Schigolch - przygotowują plan uwolnienia Lulu. Dzięki zręcznemu podstępowi hrabiny ucieczka udaje się, ale prawdziwa wolność stanie się udziałem bohaterki dopiero w Paryżu. Tutaj, już jako żona Alwy, piękna Lulu żyje dostatnio i wesoło, przynajmniej na pozór. W "wyższych sferach", do których aspiruje, też spotyka hochsztaplerów i oszustów, alfonsów i dziwki. Lulu jest łakomym kąskiem dla wszelkiej maści szantażystów. Casti Piani, agent policji dorabiający do skromnej pensji jako pośrednik w handlu żywym towarem, chce ją sprzedać do "eleganckiego zakładu", bo właściciel Turek da mu za nią więcej niż prokurator za wskazanie miejsca pobytu uciekinierki. Dotychczas wierny Rodrigo żąda za milczenie okrągłej sumki, nawet Schigolch prosi swoją małą dziewczynkę o pieniądze. Osaczona ze wszystkich stron Lulu ucieka do Londynu. Wraz z Alwą i Schigolchem mieszka w obskurnej dziurze, zarabia na ulicy, nawet w najgorszy deszcz i ziąb. Gdy udaje jej się kogoś złowić, mąż i rajfur najpierw dyskretnie znikają ("porządny człowiek zawsze wie, jak się zachować", mówi Schigolch), potem okradają klienta. Ku rozpaczy hrabiny Geschwitz, wciąż podążającej za niewierną ukochaną, przez pokoik na poddaszu przewija się cała galeria przedziwnych postaci, żałosnych, śmiesznych i niebezpiecznych. Jednym z gości Lulu, ostatnim w jej karierze, jest Kuba Rozpruwacz. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj